Welke functies zijn nodig in elke organisatie?

In elke organisatie leveren mensen hun bijdragen, anders geformuleerd ‘ze vervullen hun functie’. Natuurlijk zijn er altijd mensen die niet goed functioneren, maar we gaan uit van de aanwezigheid van competente medewerkers. Wie een overzicht maakt van alle taken die medewerkers zoal doen, kan de vragen stellen als:

1. doen we wel alles wat nodig is om de organisatie gezond te houden?
2. voegt alles wat we doen wel waarde toe voor één of meer van de belanghebbenden?

De eerste vraag is het meest belangrijk. Op grond van uitgebreide theoretische overwegingen heeft de Engelse hoogleraar, manager en adviseur Stafford Beer ‘noodzakelijke en voldoende’ functies afgeleid, die als men ze goed vervult, een levensvatbare organisatie opleveren. Dat wil zeggen, een organisatie die zelfstandig kan blijven voortbestaan in haar omgeving. Hij begon daar mee in de jaren 70 van de vorige eeuw en tot nu toe is er niemand die de vijf functies in zijn ‘viable system model’ van fundamenteel nieuwe functies heeft voorzien. Omdat het model echter heel abstract is, helpt het wel om die vijf functies nader op te delen en in het ‘Model Innovatie- en OrganisatieStructuur’ (het MIOS), ontwikkeld aan de Radboud Universiteit, zijn het er twaalf (Lekkerkerk 2012).