Wat maakt iemand tot een goede baas? De slaag- en faalfactoren van de operationele manager. De balans tussen leiding geven en de eigen verantwoordelijkheid van medewerkers. Inzichten en praktijkervaringen. Tips en voorbeelden
Wat is leidinggeven
Leidinggeven is durven delegeren en ruimte geven aan medewerkers door betrokkenheid en verantwoordelijkheid te versterken.
Leidinggeven verandert
Al heel lang wordt betoogd dat leidinggevenden meer moeten delegeren. Daar zit wat in maar het gebeurde vaak niet. Delegeren veronderstelt dat het dan ook opgepakt wordt door het volgende echelon. Dat gaat niet vanzelf. Loslaten en delegeren betekent ook de condities voor betrokkenheid en verantwoordelijkheid versterken. Dat tussenstation kunnen we niet overslaan.
Organisaties worden platter. De 'span of control' van leidinggevenden wordt groter. De druk om beter te presteren neem toe. Bazen kunnen niet alles weten en ze kunnen ook niet overal zijn. Ze moeten dus kunnen vertrouwen op de verantwoordelijkheid van de teams die ze aanvoeren en op de betrokkenheid en motivatie van de mensen.
Hoe leidinggeven om daar de juiste condities voor te scheppen?
Het nieuwe leidinggeven
Ruimte geven aan medewerkers, durven delegeren en loslaten. Maar ook: duidelijk zijn over de resultaten die bereikt moeten worden, het stellen van kaders en het monitoren van output.
Let op de volgende punten:
- Wees gericht op het stimuleren van het verantwoordelijkheidsgevoel van medewerkers. Laat blijken dat u vertrouwen heeft in de kwaliteiten van uw mensen door hun input serieus te nemen. Betrek ze actief bij het ontwikkelen van initiatieven. Doe een beroep op hun expertise en ondernemerschap.
- Geef feedback. Schroom niet om zowel positieve zaken als aandachtspunten terug te geven. Het is een goede manier om medewerkers te prikkelen. Met het geven van complimenten laat u uw waardering blijken.
- Stel de juiste vragen. Dit zijn vooral (coachende) vragen die een beroep doen op het probleemoplossend vermogen en de zelfstandigheid van medewerkers; zie ‘Prestatiegericht coachen’.
- Heb oog voor de samenwerking en de resultaatgerichtheid in uw team. Onze pagina's over Team-ontwikkeling en Interne communicatie kunnen u op ideeën brenegen
- Stuur op output en voortgang. Wees eenduidig en en gefocust op wat u belangrijk vindt. Monitor de bereikte resultaten.
- Geeft u leiding aan een onderdeel dat meerdere lagen van leidinggevende en uitvoerende professionals telt? Zorg er voor dat u weet wat de uitvoerende professionals bezig houdt. Het directe contact is nog altijd de beste bron. Bevorder ook de horizontale communicatie en uitwisseling tussen de verschillende teams en units. 'Vanzelf' ontstaan er gescheiden silo's.
In Kwaliteit en sturen op verantwoordelijkheid ziet u wat dit betekent in termen van praktisch gedrag.
Wat is de kern? Wat is de factor met de grootste hefboomkracht. Onze auteurs wijzen ons de weg. "Het ontbreekt aan meedenken en het faciliteren van autonomie en eigen verantwoordelijkheid. Te weinig contact en betrokkenheid. Waar blijft het eenvoudige gesprek." Zie noot 2
Hoe eenvoudig dat ook lijkt. Vaak komt het er niet van. Men gelooft er niet in. Of men begint er niet eens aan. 'Het is complexer dan u denkt.' 'Het heeft onze aandacht maar we werken eigenlijk al zo.' 'Mijn deur staat altijd al open.' 'Hier is het gewoon hard werken geblazen en verder niet mekkeren.'
Het bestaande interactie patroon laat het niet toe. Hoe dat werkt leest u in deze korte verhandeling over Het oerconflict in organisaties. U zult waarschijnlijk de beschrijving van dit patroon herkennen. In allerlei variaties kan het doorwoekeren tot in alle echelons van een organisatie.
Het goede nieuws is dat er de afgelopen decennia veel ervaring is opgedaan hoe we kunnen komen tot een constructief patroon van meer betrokkenheid, autonomie en verantwoordelijkheid. Die ontwikkeling is beschreven in Innovatief organiseren. Veel voorbeelden vindt u in Sturen op Verantwoordelijkheid.
Test uw stijl van leidinggeven
Wat is uw stijl van leidinggeven? Stimuleert u uw mensen om aan verbetering van resultaten te werken? Enkele korte online testen om deze vragen voor uzelf te beantwoorden vindt u bij de geselecteerde bijdragen hieronder. U kunt beginnen met: Ben jij een goede baas of ben jij een geweldige?
Meer over leidinggeven
Inzichten en praktijkervaringen in 'de Selectie van de redactie' hieronder. Op deze pagina vindt u ook de meest recente bijdragen over leidinggeven in het ManagementSite Netwerk. Apart ziet u de 'Tips en tricks'.
Prof. dr. Willem Mastenbroek
Hoofdredactie ManagementSite
Noten
1. Meer informatie:
- De kennisbankpagina Interactie patronen: Hoe hanteren?
- Hoe omgaan met ongeschreven regels, interactie patronen en systeemdwang Twintig lastige kwesties. Een A4tje helpt.
2. Beter leidinggeven in ManagementSite
We krijgen in ManagementSite opvallend veel columns en artikelen over leiderschap en leidinggeven aangeboden. Kenmerk van veel bijdragen is de volgende boodschap: Praat met je mensen op de werkvloer. Toon aandacht. Weet wat er speelt. Een tweede belangrijke boodschap is vertrouw niet op indicatoren en data. Hoe meer data en indicatoren hoe groter de kans dat we met onze spreadsheets in verwarring achter blijven.
Zie bijvoorbeeld de Meest gelezen columns in 2023. Hoe de relatie baas medewerkers verbeteren? Een negatief interactie patroon. Wat doe je eraan? Om het in en paar woorden samen te vatten: We bedenken van alles om beter te managen en te organiseren. Terwijl de relatie met de baas het echte probleem is. Het ontbreekt aan meedenken, coachen en het faciliteren van autonomie en eigen verantwoordelijkheid. Er is te weinig contact en betrokkenheid. Men ervaart geen verbinding, geen relatie, geen ondersteuning. Lees bijvoorbeeld deze kreet uit het zorgveld: Steun de teamleider! De remedie is duidelijk en in de kern heel simpel: Laat je als baas of medewerker niet vangen in zo’n negatief patroon. 'Het eenvoudige gesprek is vaak de beste remedie'.
Eenvoudig of niet tot op de dag van vandaag zijn we er nog steeds druk mee bezig. Goede raad blijft welkom.
