Wat is horizontaal fiscaal toezicht?

Een gelijkwaardige relatie tussen de fiscus en het bedrijfsleven, niet gebaseerd op wantrouwen maar op samenwerking. Dat is het doel van het 'horizontale' toezicht waarmee de Belastingdienst in 2005 startte.Bedrijven die onder horizontaal toezicht vallen krijgen in principe geen boekenonderzoeken meer. Sinds het systeem werd ingevoerd daalde het aantal boekenonderzoeken met zeventig procent. Nederland voerde het systeem van horizontaal toezicht als eerste land ter wereld in, ook om internationaal bedrijven aan te trekken.
Voor grote ondernemingen sluit de Belastingdienst individuele convenanten af. Daarin zeggen de bedrijven bijvoorbeeld toe relevante standpunten zo snel mogelijk voor te leggen aan de Belastingdienst en zorg te dragen aan een systeem van interne beheersing en controle en externe controle. Voor mkb-bedrijven is horizontaal toezicht beschikbaar via een intermediair. Die tekenen een speciaal intermediairconvenant met de fiscus om de kwaliteit te borgen. Het belastingplichtige mkb-bedrijf ondertekent een verklaring om mee te doen aan horizontaal toezicht. Vanaf dat moment verandert er eigenlijk weinig voor de ondernemer. Voor de belastingplichtige betekent het vooral dat er openheid van zaken moet worden gegeven. Verder komt het vooral aan op de werkprocedure bij de intermediair.
Het voordeel van horizontaal toezicht is zekerheid voor de ondernemer als de aanslag eenmaal is ingediend omdat de Belastingdienst vertrouwt op de kwaliteit van de intermediair. Mogelijk nadeel is onzekerheid: belastingplichtige is verplicht de belastingdienst actief te informeren over een interpretatie van regels en het duurt soms lang voor de Belastingdienst haar standpunt formuleert.