Wat zijn garanties in een koopovereenkomst?

Garanties (let op het Engels spreekt men van warranties, niet guarantees – dat wordt gebruikt voor bijvoorbeeld een bankgarantie) vormen een belangrijk onderdeel van de koopovereenkomst. Zoals bij besproken bij de vragen over due diligence, is een onderneming een los aan elkaar hangende verzameling van vermogensbestanddelen, rechten, de kennis van personen, netwerk, machines, intellectueel eigendom, gebouwen, toegang tot financiering, relaties met partners, leveranciers, groepen klanten, reputatie, etc. Het is niet goed mogelijk die in zijn geheel over de toonbank te hijsen als object van koop, ook als je de aandelen koopt. Om er zeker van te zijn dat de verkoper in ieder geval zijn uiterste best doet de gehele onderneming over te dragen vraagt de koper daarvoor toezeggingen. Die toezeggingen, verklaringen van verkoper aan koper (en deels ook andersom) over de aan- of afwezigheid van feitelijke en juridische omstandigheden van de in deze verklaringen genoemde onderwerpen, vormen de garanties. Ze bepalen onder meer de verwachtingen die de koper en verkoper over en weer mogen hebben ten aanzien van de transactie en het object van koop (de aandelen, de vennootschap en de onderneming). Garanties dekken onzekerheden af door een afspraak te maken over de verdeling van het risico waar de garantie op ziet.
Een voorbeeld. De garantie luidt: 'Er zijn geldige verzekeringen afgesloten voor […], de verzekeringspremies zijn steeds volledig en tijdig voldaan en voorkomende schadegevallen zijn volledig, juist en tijdig aan de verzekeraar gemeld'. De koper mag er vanuit gaan dat de polis geldig is en de gemelde schade dekt, dat hoeft hij niet verder te onderzoeken. Indien blijkt dat premies door de medewerker van de administratie in eigen zak zijn gestoken en dus niet betaald en de polis daardoor geen recht meer geeft op uitkering, kan de koper dat risico afwentelen op de verkoper.
Garantiebepalingen worden gekoppeld aan schadebepalingen. Een inbreuk op een garantie (dat is een constatering dat de werkelijkheid anders is dan de garantie stelt, de garantie is onwaar) geeft de begunstigde van de garanties het recht compensatie te vorderen. Wij spreken van compensatie omdat het anders kan zijn dan de wettelijke schadevergoeding.