Wat is een opstalrecht?

Het recht van opstal is een beperkt zakelijk recht om in, op of boven een onroerende zaak van een ander gebouwen, werken of beplantingen in eigendom te hebben of te verkrijgen. Een opstalrecht kan op de grond maar ook op een gebouw rusten. Het doorbreekt het beginsel van natrekking (= de eigendom van de kleinere zaak gaat teniet wanneer zij deel gaat uitmaken van een grotere zaak, zoals de wastafel in een huurwoning). Het opstalrecht belet dat de eigenaar van de onroerende zaak waarop het opstalrecht rust automatisch eigenaar wordt van de opstallen.
Een voorbeeld van een opstalrecht op een onroerende zaak is een kantoorgebouw, gebouwd door en/of in eigendom van A op een van de gemeente, B, gehuurd stuk grond waarop A een opstalrecht heeft. Een ander voorbeeld zijn elektriciteitskabels in eigendom van elektriciteitsbedrijf A, die zich in de grond van B bevinden waarop A een opstalrecht heeft. Een opstalrecht kan zelfstandig zijn of afhankelijk van een ander zakelijk recht of van een huur of pacht op de onroerende zaak, zoals het hierboven gegeven voorbeeld.