Welke bijzondere regel voor de samenloopvrijstelling geldt bij de levering van een bouwterrein?

De samenloopvrijstelling in de overdrachtsbelasting stelt de verkrijging van onroerende zaken vrij als de levering van de onroerende zaak van rechtswege btw-belast is. In dat geval hoeft niet overdrachtselasting én btw te worden betaald. Dit is onder andere het geval bij de levering van een bouwterrein. Het Europese begrip 'bouwterrein' is ruimer dan de omschrijving van dit begrip in de Nederlandse wet. Op basis van de Europese regels kan eerder sprake zijn van een bouwterrein dan op basis van de Nederlandse wet. De Belastingdienst heeft eerder het standpunt ingenomen dat bij een beroep op de Btw-richtlijn om een perceel grond als btw-belast bouwterrein te leveren, de samenloopvrijstelling voor de overdrachtsbelasting niet van toepassing is, maar dit standpunt is door rechtspraak achterhaald.
Er worden wel voorwaarden gesteld aan de toepassing van de samenloopvrijstelling:

1. Zowel de leverancier als de afnemer stellen zich op het standpunt dat over de levering van het bouwterrein btw is verschuldigd en dat deze btw op aangifte is voldaan;
2. De goedkeuring vervalt als een van de partijen zich op enig moment op het standpunt stelt ten onrechte btw is voldaan;
3. De goedkeuring vervalt ook als op een toekomstige verkrijging van dezelfde onroerende zaak een beroep op een vermindering wordt gedaan (artikel 9, vierde lid of artikel 13 van de WBR).

Het besluit keurt in deze gevallen alleen een beroep op de samenloopvrijstelling goed als daarvoor een verzoek is ingediend bij de Belastingdienst. Dit geldt overigens alleen in de gevallen waarin het gaat om een perceel grond dat niet op basis van de Nederlandse wet maar wel op basis van de Europese Btw-richtlijn als bouwterrein kwalificeert. Voor de bouwterreinen die op basis van de Nederlandse wet als bouwterrein kwalificeren, kan worden volstaan met een verwijzing naar de vrijstelling in de akte van levering. De regeling heeft terugwerkende kracht: de Belastingdienst zal op verzoek teruggaaf of vermindering van overdrachtsbelasting verlenen als de voldoening op aangifte dan wel de naheffingsaanslag op of na 17 december 2015 onherroepelijk is komen vast te staan.