Welke arboregels gelden al dan niet voor een zzp'er?
De Arbowet (art. 9.5 Arbobesluit) doet uitspraken over zzp'ers en arbeidsomstandigheden:
- Een zzp’er die helemaal alleen werkt, dus zonder andere werknemers in zijn omgeving, hoeft zich niet aan alle arboregels te houden. Bepalingen die gaan over ergonomie (bij fysiek zwaar werk) en bescherming tegen lawaai zijn alleen van toepassing bij werken in een omgeving waar ook anderen werken. Is de zzp’er zonder anderen in zijn omgeving aan het werk en werkt hij niet op aanwijzing van anderen, dan is het zijn keus om zichzelf al dan niet te beschermen. In een loods slijpen, schuren en boren aan een boot zonder gehoorbescherming, mag dus. Wel moet de zzp’er altijd gevaar voor derden voorkomen. Denk bijvoorbeeld aan wegspringende delen die anderen kunnen raken. Of aan vallende materialen of voorwerpen bij werken op hoogte. Of aan giftige dampen bij het werken met gevaarlijke stoffen;
- Een zzp’er die werkzaamheden verricht waar ook anderen aan het werk zijn – dat kunnen ook zzp’ers zijn – moet zich aan nagenoeg alle wettelijke arboregels houden. Hieronder vallen ook de afspraken zoals die zijn vastgelegd in de Arbocatalogus;
- Arboregels bedoeld om de veiligheid en gezondheid te bewaken met organisatorische maatregelen, gelden niet voor een zzp’er. Denk hierbij aan de verplichte risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) en het maken van een zogeheten taak-risicoanalyse (TRA). Wel van toepassing zijn alle arboregels die direct gevaren beperken, omdat het hier gaat om regels en afspraken die bedoeld zijn om de zzp’er zelf, maar ook anderen te beschermen tegen de gevaren die voortvloeien uit het werk. Dat geldt bijvoorbeeld bij werken op hoogte en bij werk waarbij persoonlijke beschermingsmiddelen nodig zijn;
- Zzp’ers die volledig alleen op een klus zitten mogen geen arboregels overtreden die gaan over ernstige risico’s. Ook een zzp’er mag niet zomaar werken met asbest;
- De wet ziet zzp’ers die aanwijzingen opvolgen als werknemers van degene die de aanwijzingen geeft. In zulke gevallen geldt de hele Arbowet met alle besluiten en ook de relevante Arbocatalogus.
Pro-abonnees downloaden gratis het Ebook met 269 vragen en antwoorden over ARBO: Wet- en regelgeving.