Wat is de rol van de gemeenten?

Gemeenten zijn verantwoordelijk voor langdurig werklozen met een bijstandsuitkering (WWB) of een uitkering op grond van de wetten IOAW (Wet Inkomensvoorziening Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte Werknemers), IOAZ (Wet Inkomensvoorziening voor Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte Zelfstandigen), en ANW (nabestaandenuitkering).
Sinds januari 2004 wordt aan gemeenten een actieve rol toegedicht bij het re-integreren van met een (zeer) grote afstand tot de arbeidsmarkt. Aan het proces van terugkeren op de arbeidsmarkt kan een proces van sociale activering voorafgaan. Belangrijkste doelen van sociale activering zijn het doorbreken van sociaal isolement en toename van maatschappelijke betrokkenheid. Vrijwilligerswerk, stages, maar ook trainingen en cursussen kunnen onderdeel uitmaken van sociale activering.
Gemeenten kunnen dergelijke projecten aanbesteden bij private re-integratiebedrijven, maar zijn vanaf 2006 overigens niet langer verplicht om daarvoor een deel van hun budget te besteden. Ook zijn gemeenten verantwoordelijk voor het uitvoeren van de Wet Sociale Werkvoorziening (WSW). Voor mensen die aangewezen zijn op 'beschutte arbeid', ten gevolge van lichamelijke, psychische en/of verstandelijke beperkingen kan de sociale werkvoorziening een oplossing zijn.