Hoe is het toezicht op door de staat of gemeenten geheel gehouden vennootschappen geregeld?

Bijvoorbeeld de Nederlandse Spoorwegen N.V. en het Havenbedrijf Rotterdam N.V. Ten onrechte wordt in deze gevallen vaak gesproken van verzelfstandiging. Dit is onjuist, diensten zijn geïncorporeerd in een vennootschap; van verzelfstandiging is pas dan sprake als de staat of gemeente de aandelen geheel of gedeeltelijk verkoopt aan derden.
In het geval dat de staat of een gemeente honderd procent van de aandelen houdt van een vennootschap is er sprake van een concernverband, en dus is er niet sprake van Corporate Governance, maar van internal governance. Dit impliceert dat de staat of gemeente volledige instructiebevoegdheid heeft over die vennootschap, maar uiteraard dan ook volledige aansprakelijk is. Echter die instructiebevoegdheid mag niet worden ingevuld met gedetailleerde bemoeienis met de dagelijkse gang van zaken, zoals in een concern; er dient bestuurd te worden op kaders en hoofdlijnen. Daarop dient dan ook het toezicht gespitst te zijn. Daarnaast kan deze instructiebevoegdheid worden ingeperkt door Europese Richtlijnen.