Wanneer is sprake van overmacht?

Zodra er sprake is van overmacht is de schuldenaar niet schadeplichtig voor het niet nakomen van zijn contractuele verplichtingen. Partijen doen hier dus graag een beroep op, terwijl dit voor de wederpartij juist erg nadelig kan zijn.
Overmacht wordt in art 6:75 BW als volgt gedefinieerd: ''Een tekortkoming kan de schuldenaar niet worden toegerekend, indien zij niet is te wijten aan zijn schuld, noch krachten de wet, rechtshandeling of in het verkeer geldende opvattingen voor zijn rekening komt.'

Voor het slagen van een beroep op overmacht is nodig dat de tekortkoming niet is te wijten aan de schuld van de debiteur, noch voor zijn risico behoort te blijven. De wet stelt niet als eis dat nakoming moet zijn verhinderd, maar (behoudens enkele uitzonderingen) zal niet-nakoming zonder verhindering altijd schuld opleveren. Schuld is ook aanwezig als de schuldenaar de tekortkoming had behoren te vermijden. Als één weg is afgesneden en andere wegen stonden nog open, dan heeft de schuldenaar wel degelijk schuld aan de niet nakoming. Hij had dan de andere wegen moeten bewandelen.
Als aan de vereisten van overmacht is voldaan (meestal door tijdelijke of blijvende onmogelijkheid), zal de vordering tot nakoming worden afgewezen. Er is dan geen toerekenbare tekortkoming en de schuldeiser heeft geen recht op schadevergoeding. Ontbinding is nog wel mogelijk. Dat nakoming door een overmachtsituatie lastiger of duurder is, rechtvaardigt een beroep op overmacht niet.