Hoe verandering aanpakken? Verandermanagement als onderdeel van de bedrijfsvoering. Verandermanagement naar de lijn! Succes-principes & voorbeelden, tips en trends.
Verandermanagement, wat is het?
Verandermanagement is het veranderen van de organisatievorm of van de werkwijze van de organisatie. Het betreft onderwerpen zo gevarieerd als innovatie, digitalisering, manieren van samenwerken en leidinggeven, prestatie-indicatoren en klantgerichtheid.
Drie trends
Eenvoud, daadkracht & oplossingsgericht
Kijk bijvoorbeeld eens naar de aanpak van verandering bij start-ups. Al doende leren, iteratief in korte sprints een betaversie of prototype vervaardigen, dit vervolmaken samen met gebruikers of klanten. Dat laat zien waar het in deze tijd om gaat: Tempo, van het begin af aan dichtbij gebruiker en klant blijven. Analyses, onderzoekingen, nota’s en rapportages zien als bureaucratisch gezemel. Ga resultaatgericht aan de gang. Bouw voort op de oplossingen die al (latent) bestaan in de organisatie.
Why the lean start-up changes everything. Lessen voor verandertrajecten gericht op vernieuwing
De gewenste verandering motiveert zichzelf. Er is een richting, de lijn en de gebruikers gaan aan de slag. Het is de filosofie van scrum en agile. Met eenvoudige hulpmiddelen en afspraken over de besluitvorming houdt men de vaart erin.
Steeds vaker begint men op deze manier te werken ook bij projectmanagement en bij innovaties.
Gedrag, houding en interactie belangrijker
De ‘zachte’ kant van organisaties krijgt meer aandacht. Gedrag en interactie tussen (groepen) mensen tot en met klant en leverancier, bepalen in grote mate het succes van een verandering. Paradoxaal genoeg blijkt een ferme sturing doorgaans noodzakelijk om hiervoor de juiste condities te scheppen.
Verandering als ‘part of the job’
Verandering wordt steeds meer gezien als een constante en daarmee als een normaal onderdeel van de bedrijfsvoering. Steeds meer organisaties streven naar continue verbetering, lees ‘continue verandering’. Hoe gaat dat in zijn werk? Lees de volgende sectie.
Verandermanagement als onderdeel van de bedrijfsvoering
Steeds vaker wordt verandermanagement een onderdeel van de reguliere bedrijfsvoering. Wat betekent dat?
De lijn als veranderorganisatie
De principes voor verandermanagement worden dan:
- Verbind de verandering met het primaire proces tot en met de klant.
- Laat de lijnorganisatie, tot en met de professionals in de uitvoering, de verantwoordelijkheid voor de verandering oppakken.
Aldus wordt veranderen eenvoudiger en natuurlijker. Meer zelforganisatie, meer verantwoordelijkheid bij de medewerkers, een krachtiger lijnorganisatie… welke organisatie wil dat niet. ‘Practice what you preach!’ Activeer het potentieel van de medewerkers! Maak de mensen sterker! Stuur op verantwoordelijkheid!
Goed verandermanagement in 1A4tje
Hoe de slaagkansen van verandertrajecten vergroten? Drie principes:
Houd of breng de verantwoordelijkheid voor verandering in de lijn
Verschaf medewerkers in alle lagen van de organisatie een eigen verantwoordelijkheid voor gewenste veranderingen. De professionals in de uitvoering en het operationeel management spelen daarbij een belangrijke rol. Hol de verantwoordelijkheid van het midden management niet uit door een projectorganisatie. Pak als topteam de verantwoordelijkheid door de meer omvangrijke trajecten te sturen conform het principe "beleid omlaag, acties omhoog". Zorg voor duidelijkheid over de eindverantwoordelijkheid. Bij wie is die belegd! Monitor de voorgang met KPI’s en/of met rapportages van acties in uitwisselings bijeenkomsten.
Volg het motto “Beleid omlaag, acties omhoog”
Voorkom mooie woorden op papier, maar ga over tot actie. Geef zelforganisatie en eigen verantwoordelijkheid de ruimte om met acties te komen binnen de kaders van het beleid. Mensen willen wel veranderen, maar niet veranderd worden. Veelal zijn zij bereid te veranderen als zij zelf het nut en de noodzaak ervan inzien.
Focus op het primaire proces naar klant of doelgroep
Maak het proces van waardecreatie voor de klant leidend bij de verandering. Blijf de focus verduidelijken in uw communicatie of u het nu missie, visie, strategie of beleid noemt. Houd de focus gericht op het gewenste eindresultaat. Dus: “Begin bij het eind!” Waar gaat het om? Scoren bij klanten, snellere orderafhandeling, vlottere doorloop, minder uitval. Duurzamer werken. Integriteit versterken, sneller en beter innoveren, digitaliseren van het werkproces? Laat uw mensen weten waar het omgaat. Focus.
Het betreft niet iets dat alleen voor de top telt. Iedereen die leiding geeft is gebaat met het vermogen om te verduidelijken waar het om gaat. En om met de eigen medewerkers tot concrete acties te komen.
Meer handzame principes gewenst? Zie Voetangels en Vuistregels bij Verandermanagement. In publieke organisaties zien we eenzelfde ontwikkeling; zie: “En waar gaat het nou écht om bij veranderen?” en Anders veranderen. Of de ‘Acht leidende principes’ in Eerst de spelregels, dan het spel.
Verandermanagement verandert
De praktijk blijft lastig. Vaak wordt gesproken van een faalpercentage van 70-80%. Dit zijn de ‘oude’ percentages. Niet erg geloofwaardig, gezien het tempo van verandering dat we meemaken!
Verdwijnt verandermanagement als aparte discipline?
Principes als ‘Meer zelforganisatie’, ‘Focus op verbetering van het primaire proces tot en met de klant’ en ‘Stuur op verantwoordelijkheid’ worden door sommige organisaties als leidende organisatieprincipes gehanteerd. Het initiatief tot verandering ligt niet meer exclusief bij de top. Het reguliere werk wordt een zaak van continue verbetering.
‘Werken’, ‘veranderen’, ‘managen’ en ‘organiseren’ raken vervlochten in een proces van continue resultaatverbetering.
Organisaties als beta-versies, voortdurend in een fase van experimenteren, leren en verbeteren. Zie de voorbeelden in: Sturen op verantwoordelijkheid.
Nieuw is dat de balans tussen sturing en zelforganisatie meer en meer overhelt naar zelforganisatie. Dat vereist een andere sturing: het top down sturen op de inhoud verschuift naar het creëren van condities zodat de mensen zelf met acties komen om het gewenste resultaat te bereiken. Meer hierover in: Zelforganisatie en zelfsturende teams.
Verandermanagement: voorbeelden
ManagementSite beschikt over 65 interessante cases. De reacties van lezers en de discussies bij de cases geven een goede inkijk in de vele gezichtspunten en aanpakken die bepleit worden.
- De duimschroef draait door
- Directeur in paniek
- Verandermoeheid in een verpleeghuisinstelling: negeren, voorkomen of genezen?
- BU-directeur legt zijn verhaal voor
- Organisatiecultuur en Bedrijfsmatiger werken
- In 3 maanden de klantgerichtheid verbeteren
- Lean… en dan? Professionaliseer op verstoringen!
De trend is duidelijk maar een consensus ontbreekt. Het 'oude verandermanagement' is ook nog in zwang. U zult af moeten gaan op uw eigen ervaringen en oordeelsvermogen. Wilt u goede raad? Dat kan: Volg de principes in de secties Goed verandermanagement in 1 A4tje en Verandermanagement als onderdeel van de bedrijfsvoering.
Selectie van cases en inzichten
Zie de selectie van voorbeelden en inzichten onderaan deze pagina. Meer cases zijn te vinden over specifieke veranderingen als Performance-management, Cultuurverandering, Prestatie-indicatoren, Slimmer werken, Innoveren, Kernwaarden, Businessplanning en meer. Zie deze onderwerpen in onze kennisbank.
In het EXECUTIVE MASTER OF MANAGEMENT AND ORGANIZATION-programma van TIAS leer je hoe je je eigen organisatie toekomstbestendig maakt. Zet strategische veranderingen in gang en breng medewerkers in beweging >>
