Wanneer is sprake van misbruik van het faillissementsrecht?

Werknemers genieten onder normale omstandigheden ontslagbescherming. Deze bescherming is nagenoeg afwezig in geval van het faillissement van de werkgever. Dit kan misbruik van faillissementsrecht in de hand werken. Na een faillissement kan de curator besluiten om de arbeidsovereenkomsten op korte termijn op te zeggen. En meestal gebeurt dat ook. Voor dit ontslag is geen ontslagvergoeding van het UWV vereist. Er bestaat ook geen recht op een transitievergoeding.
Onder normale omstandigheden is het ontslaan van (overtollig) personeel veel minder eenvoudig en zelfs vaak een dure aangelegenheid voor de werkgever. Soms zijn er dan ook werkgevers die via een eigen faillissement proberen onder de strenge ontslagregels uit te komen. Dit wordt als misbruik van faillissementsrecht aangemerkt.

Misbruik wordt doorgaans aangenomen als de onderneming die failliet gaat, de betalingsonmacht zelf heeft georkestreerd. Ook wordt er in de rechtspraak gelet op de volgende  indicatoren, om te bepalen of sprake is van misbruik van het faillissementsrecht:

1. De onderneming vraagt haar eigen faillissement aan
2. De financiële noodzaak – indien aanwezig – vloeit (onder meer) voort uit een overschot aan personeel
3. De aanvraag van het faillissement vindt plaats kort nadat ontslagvergunningen of collectief ontslag zijn geweigerd of kort na het intrekken van ontbindingsverzoeken
4. Op het moment van de faillietverklaring ligt reeds een uitgebreid plan voor doorstart klaar;
5. De bedrijfsactiviteiten van de onderneming worden voortgezet in een andere rechtspersoon of personenvennootschap door de bestuurders of verwante rechtspersonen of er zijn op andere wijze nauwe banden tussen de verkrijger en de vervreemder;
6. De verkrijger wil de onderneming alleen in afgeslankte vorm overnemen.