Het RIVM en TNO hebben onderzocht welke risico’s en kansen vijf belangrijke maatschappelijke ontwikkelingen met zich meebrengen voor platformwerkers. Deze werkenden bieden hun diensten aan via digitale platforms, zoals maaltijdbezorging, taxidiensten of hulp bij klussen in huis. Naar schatting werkten in 2022 ongeveer 95 duizend personen via een digitaal platform in Nederland. 

De vijf ontwikkelingen zijn:

• Kunstmatige intelligentie (AI)

• Nieuwe wet- en regelgeving

• Migratie

• Arbeidsmarktkrapte

• Globalisering

Deze trends kunnen leiden tot ongezonde en onveilige werkomstandigheden. Vooral mensen in een kwetsbare positie, zoals veel platformwerkers, merken dit.

Sommige platformwerkers redden zich prima, maar een grote groep is sterk afhankelijk van het werk dat via een platform binnenkomt. Vaak is er weinig kennis of ervaring nodig, wat betekent dat werkenden makkelijk vervangbaar zijn. Bovendien zijn de tarieven vaak laag en zijn de werkomstandigheden zwaar: lange dagen, hoge tijdsdruk en weinig zekerheid.

Ook de manier waarop het werk wordt aangestuurd speelt een rol. Platformwerkers worden vaak gekoppeld aan klussen via algoritmes en soms zelfs volledig aangestuurd door AI. Hierdoor hebben ze minder grip op wanneer en hoe ze werken. Bovendien kunnen vooroordelen in algoritmes leiden tot ongelijke kansen, bijvoorbeeld door (onbedoelde) discriminatie. Platformwerkers hebben vaak weinig contact met collega’s en zijn niet vertegenwoordigd in vakbonden of ondernemingsraden.

Toch zijn er ook voordelen. Via platforms kunnen mensen zonder veel ervaring of opleiding snel aan de slag. Daarnaast bieden platforms toegang tot een groot netwerk van opdrachtgevers.

Om platformwerkers beter te beschermen, is het belangrijk hen actief te betrekken bij onderzoek en preventiemaatregelen. Ook moet goed worden gekeken naar de effecten van nieuwe wetgeving op hun werk, zoals de Europese richtlijn platformwerk en de wetgeving rond verantwoord gebruik van AI.

Bron: TNO