De Top Vijf coverstories 2024

In de top 5 van 2024 worden aspecten van organisatieontwikkeling behandelt, met een accent op leiderschap en op de kwaliteit van de samenwerking zowel verticaal als horizontaal. Ook een ongrijpbaar verschijnsel als 'de onderstroom' komt aan de orde.

De top 5 coverstories

1. Onrust in de onderstroom
   Kijk naar de ordening van plekken
   Cynthia van der Zwan en Arend Ardon
2. De kunst van het vragen stellen
   Gezonde en productieve interactie begint met een vraag die iets in werking zet
   Lenette Schuijt
3. Cultuurverandering, begin er niet meteen aan…
   Luisteren naar de onderstroom geeft knoppen om aan te draaien
   Annet Scheringa
4. Wat zwijgen over ongewenst gedrag ons kost
   Onbeschaafd of irritant gedrag: Aanspreken of erover zwijgen?
   Gytha Heins
5. De grootste misvatting bij (het inhuren van) organisatieadviseurs
   Wie draagt de verantwoordelijkheid voor de gewenste verandering?
   Wendy Nieuwland

Superkort overzicht van de vijf artikelen

Het is belangrijk dat medewerkers zich veilig voelen om hun mening te geven, ook als deze afwijkt van de heersende opvatting. Een voorbeeld hiervan is het belang van luisteren naar de onderstroom, wat in de context van cultuurverandering wordt genoemd. Ook het belang van vragen stellen om gezonde interactie te bevorderen is een belangrijk element van goede communicatie. Daarnaast wordt benadrukt dat het belangrijk is dat leidinggevenden op de werkvloer aanwezig zijn en hun mensen de nodige aandacht geven.
Dat adviseurs de leiding op zich nemen van gewenste verbeteringen werkt als een ondermijning van de verantwoordelijke leidinggevenden. Niet doen dus. Maak de leiding sterker niet zwakker!

Trends; opvallend in het afgelopen jaar

Wat viel mij op?

1. De opkomst van AI met Chat GPT en tal van tools. Zie de nieuwe kennisbank-pagina.

2. De herwaardering van leiderschap op alle niveaus van de organisatie met meer aandacht voor de werkvloer, het versterken van de autonomie en verantwoordelijkheid. Ook in staat negatieve patronen te herkennen en te doorbreken en fatsoen en moraliteit te verbinden aan beter presteren. Met tal van voorbeelden blijven we doorgaan hierover te publiceren

3. De wurgende dynamiek van negatieve interactiepatronen.
De werking van negatieve interactie patronen vind ik het meest opvallend. We publiceren er veel over. Ik kan iedereen aanraden om nog eens mijn artikel, Beheersen interactiepatronen onze organisaties  te lezen. Het blijft  een totaal onderschat verschijnsel. Duidelijk wordt dat vaak een breekijzer nodig is. Individuen kunnen zich nog zo verwonderen of ergeren aan wat er in hun team speelt. Zich erover uitspreken heeft geen zin. Je kan je maar het beste aanpassen. 'Zo gaat het hier nu eenmaal'. In de top 5 artikelen is het regelmatig aan de orde. Auteurs noemen het de onderstroom, soms ook de organisatiecultuur, de context, de systeemdwang of de geldende routines. Hoe dan ook, telkens blijken gewenste gedragsveranderingen er in vast te lopen. Best ingenieus hoe men daar toch doorheen weet te breken. De les is dat alleen interventies die het gehele team of organisatie-onderdeel omvatten een kans bieden. Richt je dus niet op het gedrag van individuen maar op het collectief. Welk gedrag houden wij met elkaar in stand? De rol van de leiding is heel belangrijk want patronen zijn vaak geworteld in machts- en afhankelijkheidsverhoudingen.
Bewustwording van het patroon dat de mensen gevangen houdt is de eerste stap. Zonder 'tegenmacht' verandert er niets. Soms is het een crisis soms de scherpe blik van een buitenstaander, het onbezonnen commentaar van nieuwelingen, klanten of leveranciers. Geen wonder dat ook tegenspraak van rebellen en zelfs van hofnarren in beeld verschijnt. Zie het artikel van Vergouw Tegenspraak? De comeback van de hofnar.

Zie ook De Top 5 columns van 2024.