Bestrijden grensoverschrijdend gedrag: (veel) meer dan een cultuurverandering. (nu ook met chatbot!)

https://twitter.com/i/status/1614366130491240448

"Ik denk dat mensen daar toch met de pet naar toe gaan zwaaien. Ze blijven het toch wel doen.", "Ze vertellen daar waarschijnlijk dat je hiermee moet kappen. maar ik denk niet dat dit doordringt."

Jongeren reageren bij het NOS journaal op de publicatie van het 'Nationaal Actieprogramma Aanpak seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld' waarin o.m. wordt aangedrongen trainingen aan te bieden om in organisaties en samenleving tot het gewenste gedrag te kunnen komen.

Later die avond bij Nieuwsuur vraagt Mariëlle Tweebeeke:

"Moeten mannen opgevoed worden hoe ze met vrouwen om moeten gaan?"

Regeringscommissaris Mariëtte Hamer:

"In zekere zin: ja."

Ik deel hun mening zoals in 'Over de impact van ouders op organisatiecultuur'.

"‘Ach Sonja, wat een vrouw was dát’, mijmert de besnorde Kok. ‘Ze kwam uit de Cariben, dus ze sprak perfect Engels. Al die honderden bankiers die haar hand stonden te kussen en champagne stonden te toosten... Briljant was ze, briljant!’" '

Sonja' was geïntroduceerd als ‘ambassadeur van Bermuda’ en wond tijdens het SWIFT schaaktoernooi de top van het internationale bankierswezen om haar vinger; letterlijk.

De organisator van dit feest, in de 80-er jaren van de vorige eeuw, v/m SWIFT CEO Bessel Kok (81) merkt nu daarover tegen Het FD op:

"Het is ook gedrag waarmee hij nu vermoedelijk minder makkelijk zou wegkomen. Kok is in zijn hoofd veel bezig met de ‘veranderde tijdsgeest’. Al is hij aanvankelijk wat terughoudend om het erover te hebben. ‘Alleen de discussies erover zijn al moeilijk. Dat vind ik een beetje griezelig.’"

'Een beetje griezelig'. Lees je de conclusie van het CBS, waarop het Nationaal Actieprogramma mede is gebaseerd, dan krijg je het vermoeden dat er momenteel, 40 jr na het schaaktoernooi, nog steeds mensen rondlopen die de door #MeToo (2017) op gang gebrachte discussie rondom grensoverschrijdend gedrag nog steeds 'een beetje griezelig vinden': "In 2022 gaf 1 op de 8 Nederlanders van 16 jaar of ouder aan in de afgelopen twaalf maanden seksueel grensoverschrijdend gedrag te hebben meegemaakt. Dat zijn omgerekend 1,8 miljoen mensen." Da's fors en onacceptabel.

Het 24 pagina's tellende Nationaal Actieprogramma met de titel 'Elkaars wensen en grenzen herkennen, erkennen en respecteren' komt met een 5-tal actielijnen:

• Actielijn 1: Er zijn gedeelde maatschappelijke waarden en normen over hoe we met elkaar om willen gaan in de samenleving
• Actielijn 2: Wet- en regelgeving weerspiegelen de (veranderende) maatschappelijke normen
• Actielijn 3: Organisaties hebben processen voor preventie, signalering en opvolging op orde
• Actielijn 4: Iedereen herkent seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld en kan hierop reageren
• Actielijn 5: Er is goede hulpverlening die makkelijk vindbaar is.

Bekende thema's als (on)gelijkheid en diversiteit komen hierin voorbij. Opmerkelijk genoeg inclusiviteit niet. Dat lijkt me hier toch een toepasselijk thema. Het thema veiligheid, m.i. een 1e vereiste voor werkgevers, wordt daarentegen wel meerdere keren aangehaald. De eerder genoemde trainingen en opleidingen komen aan bod net als de inzet van vertrouwenspersonen. 

Onder het programma ligt een uitgebreid scala aan onderzoeken waarvoor er budget beschikbaar wordt gesteld. In de voorjaarsnota 2022 is voor dit actieprogramma al een bedrag van circa € 11 miljoen vrijgemaakt. "Dit budget is ingezet voor de aanstelling van de regeringscommissaris en haar bureau." Voor het overige wordt er geen budget benoemd net zo min als een 'deadline'. Het risico dat ook dit programma opnieuw een open einde heeft v.w.b. de inzet van gemeenschapsgeld, is dan ook riant.

Noodzakelijke cultuurverandering is hier de rode draad: "Het kabinet wil met dit actieprogramma een eerste stap zetten naar de cultuurverandering die nodig is, en wil-en moet- daarin de hele samenleving betrekken. We zetten in op het gezamenlijk tegengaan van seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld en een juiste aanpak wanneer het toch voorkomt." D.i. niet allee een ambitieuze doelstelling, gezien de omvang 'samenleving' is het ook de vraag of dit überhaupt haalbaar is. V.w.b. succesvolle 'cultuurveranderingen' heeft de Overheid nu al geen goed track record, maar daarin staat de publieke sector niet alleen.

Dat dit lastig wordt, erkent ook minister Robert Dijkgraaf: "Het bij de wortels aanpakken van deze maatschappelijke problemen vereist een cultuurverandering. We realiseren ons dat een duurzame cultuurverandering een lange adem vraagt."

En dan is daar nog de 'Wettelijke verplichting gedragscode'. Het programma merkt daarover op:

"Het opstellen van een gedragscode en het regelmatig onder de aandacht brengen ervan, heeft een preventieve werking. Het draagt bij aan een cultuur op de werkvloer waarin het vanzelfsprekend is om elkaar aan te spreken op gedrag. Leidinggevenden en management hebben daarin een duidelijke voorbeeldfunctie. In 2018 is al onderzoek gedaan naar de toegevoegde waarde van een gedragscode."

Dat laatste betwijfel ik.

In het verleden is er een serie aan gedragscodes geïntroduceerd van de Eed van Hippocrates via de Eed van Advocaten en de Bankierseed tot aan de Accountantseed, toch heb ik niet de indruk dat alle hierbij betrokkenen conform de op hen toepasbare eed opereren. Daarvoor is ook, in dit kader, de 1,8 miljoen slachtoffers een te groot aantal. Daarnaast leerde onderzoek in 2021 'Handleidingen, procedures, richtlijnen e.d., draai ze maar door de shredder. Niemand doet er iets mee….'.

'Niet doen dan?'. jawel maar dan is het essentieel dat we het principe van 'skin in the game' toepassen ofwel dat je de consequenties accepteert van je handelen, pos. maar zeker ook neg.

Terug naar de opvoeding, terug naar de ouders, voor mij is voorbeeldgedrag hier de kwintessens. Dat voorbeeldgedrag kan vervolgens ook komen van een eindverantwoordelijke, gevoed door zijn/haar opvoeding. Daarom de vraag gesteld aan ChatGPT:

150324

'I SAID NO SIR!'

Davina Michelle https://www.youtube.com/watch?v=7pWwpXTWhKM

261123

Nu is er ook de chatbot ChatGPT - Inclusive Insight (openai.com)

Ik hoop dat we dit samen kunnen oplossen, het is nodig. Hoe dan ook ga ik dit met interesse volgen.

Willem E.A.J. Scheepers

Overigens, van de wekelijkse Sunny Side Up nieuwsbrief zijn er in 2023 nu al 2 verschenen, mocht je nog niet geabonneerd zijn: ik nodig je uit.