Na Eed van Hippocrates, Eed van Advocaten, Bankierseed, Accountantseed ook een ISterroristeneed?

"Om vertrouwen te kunnen verschaffen moet je allereerst zelf worden vertrouwd." zo opent 'In het Publiek Belang' een rapport samengesteld door de voornamelijk uit jonge accountants samengestelde Werkgroep Toekomst Accountantsberoep. Da's al direct een interessante zin: eerst dienen je klanten jou, als accountant, te vertrouwen dan pas vertrouw jij hen.

Voor mij is dat nu precies andersom: als ik jou niet vertrouw dan zal jij mij nooit vertrouwen. Het is hetzelfde als met respect: het begint allemaal bij mij. Overigens, je kan deze volgorde ook hanteren voor integriteit, moraliteit, ethiek: ben ik het niet, dan mag/kan ik dat ook niet van jou verwachten; toch?

Het aantal 'Eden' dat momenteel kan worden afgelegd door de beroepsbeoefenaren uit een scala aan door schandalen getroffen beroepsgroepen is niet meer te tellen. Je kan dan ook eenvoudig (sic.) concluderen dat het woord 'Eed' in ernstige mate is gedevalueerd: "Leg maar een Eed af & alles is opgelost." Hippocrates draait zich om in zijn graf.

Een gemêleerd gezelschap bevindt zich in een bomvolle zaal. Op het podium staat een beëdigd notaris. Hij leest plechtstatig de tekst van een Eed voor. Hij spreekt zijn laatste zin uit: "Ik zweer/beloof dat ik mij  nimmer zal bezondigen aan enige daad van terrorisme tegen Staat, burgers en samenleving. Dat verklaar en beloof ik." Met een bij ieder van de aanwezigen beroepsgroepleden hoorbare brok in de keel klinkt als uit één mond: "Dat beloof ik!". Vanaf dat moment zijn wij gevrijwaard van iedere vorm van terrorisme en is angst daarvoor dan ook niet meer nodig..... Geloof je het zelf? Let wel: d.i. dus een fictieve situatie (NB: de tekst is een vrije vertaling van dat wat de Staatscourant meldt over de Bankierseed.)! :-o

De AFM kwam deze week met het persbericht "Structurele tekortkomingen bij grootste accountantsorganisaties, fundamentele hervormingen en cultuurverandering noodzakelijk." Het is niet fraai, dat wat de Big Four laten zien. Na alle schandalen levert de rapportage niet nog meer schokkende bewijslast op, alleen dat er tussen de AFM rapportage van september 2010 en die van dit jaar blijkbaar niets is gebeurd binnen de onderzochte organisaties om ook maar iets aan het toen al geconstateerde laakbaar gedrag te veranderen. Het gaat zover dat de AFM voorstelt om nu toch maar eens "een kwaliteitsgerichte cultuur te creëren binnen de sector''. Die focus op kwaliteit is er dus niet; citaat: "Er is geen cultuur geweest van elkaar aanspreken op het nakomen van afspraken." Anders waarschijnlijk dan met het versturen van declaraties. ;-)

Op dezelfde dag dat de AFM met genoemde rapportage kwam, publiceerde de Werkgroep Toekomst Accountantsberoep 'In het Publiek Belang'. Na alle schandalen proberen enkele gemotiveerde accountants/controllers te redden wat er nog te redden valt. Buiten de ongelukkige openingszin is het een leesbaar resultaat met een groot aantal goede intenties. Zo luidt 'maatregel 1.1: De beroepsgroep voert een beroepseed in voor accountants. Deze wordt afgelegd op het moment van inschrijving in het accountantsregister." Weest gerust beste burger: zodra de eed is ingeschreven kunnen wij weer uw volledig vertrouwen genieten. Interessant.

“For all the easy talk about the need to repair dysfunctional cultures, it is still one of the hardest management challenges.” schreef Financial Times columnist Andrew Hill eerder deze maand in zijn krant.

“Tenzij managers bereid zijn tot persoonlijke veranderingen, zal de organisatiecultuur weerbarstig blijven.” schreven Quinn & Cameron velen jaren eerder in de inleiding op hun bekende OCAI Model.

Veranderen doe je niet zomaar, zeker niet als een organisatie wordt getroffen door excessen die ver verwijderd zijn van dat wat maatschappelijk verantwoord is en verantwoord kan worden. KPMG geeft met de benoeming van Jan Hommen tot voorzitter van de RvB al aan wat Hill, Quinn & Cameron bedoelen: je hebt voor culturele verandering nieuwe mensen nodig & inderdaad 'mens' is hier meervoud.

Terug naar de jonge, (gelukkig) enthousiaste accountants van de Werkgroep. Zij pleiten, uiteraard, voor een opleiding: "Wel vragen wij nadrukkelijk aandacht voor de niet-technische aspecten binnen de opleiding, zoals kritische houding, ethiek en moraliteit, die juist essentieel zijn voor het functioneren van de accountant. Wij pleiten ervoor dat de CEA deze aspecten nadrukkelijker opneemt in de eindtermen van de opleiding." Laat de openbare aanbestedingen nu maar komen. ;-)

Mooi maar de vraag is of je 'zaken' als ethiek en moraliteit kan leren in een opleiding? Ik betwijfel dat. Natuurlijk kan ik je 'iets' bijbrengen over 'ethiek' en 'moraliteit' (NB; lees dit blog of raadpleeg onze Kennisbank en je beschikt al direct over aan schat aan info.). Wellicht pak je hiervan ook zeker 'iets' op. maar of jou dat (niet alleen) als accountant na het tekenen van de Accountantseed ook ethisch, moreel, zelfs integer maakt? Zoals gezegd: ik betwijfel dat. Je deed dit niet, dus waarom zou je dit nu wel doen? Wat maakt dat ik je nu (wel) ga vertrouwen? Dat ik dit als eerste doe, vertrouwen, is blijkbaar nodig voor onze goede verstandhouding.

Mijn ervaring in een scala aan situaties leert me dat gedragingen als ethiek, moraliteit, integriteit, zelfs klantgerichtheid en het nakomen van je afspraken, persoonlijke (kern)competenties zijn: je hebt het of je hebt het niet. Iets als het zweren op een 'eed' lost dat niet voor je op; helaas.......

*VID (alweer uit 2012): de v/m Minister wist het goed te brengen.

==========

151214

"Whether it will have any effect, only God knows." The New York Times komt met een commentaar op de Bankierseed in het artikel 'Netherlands Asks Bankers to Swear to God.' De reacties bij/op het artikel zijn ook lezenswaardig.....