Na Baqme gaat ook Go Sharing weg uit Amsterdam

De Amsterdamse soap rond deelmobiliteit houdt niet op. Go Sharing stopt in Nederland met het aanbieden van deelscooters. De gemeente zegt van Go Sharing te hebben gehoord dat de vergunning door het bedrijf wordt teruggegeven ‘vanwege oplopende kosten en het tegenvallende gebruik van hun deelscooters’. De gemeente Amsterdam gaat in overleg met concurrent Felyx over een terugkeer van het bedrijf. Felyx werd medio vorig jaar nog vorstelijk afgeserveerd door de gemeente.

Baqme heeft een van de twee vergunningen voor het exploiteren van de fietsen teruggegeven aan de gemeente. Het gaat om het aanbieden van de fietsen in West en Nieuw-West. Baqme won vorig jaar de aanbesteding van de gemeente om de exclusieve aanbieder te zijn voor de deelbakfietsen en won daarmee van Cargeroo, het bedrijf die eerder de aanbieder was. Met de vergunning mag Baqme 750 deelbakfietsen plaatsen in de stad, maar dat aantal lijkt het bedrijf maar niet te halen. 

De Gemeente Amsterdam kwam vorige week pas met een weinig concrete handhavingsstrategie voor vergunningen deelmobiliteit. De vraag is wat de status daarvan is als je dit niet eerder, bij de vergunningverlening, hebt geregeld. Het is in elk geval rijkelijk te laat.

Amsterdam trok eerder de stekker eruit

De problemen begonnen in het voorjaar van 2024, toen Cargoroo de vergunning in Amsterdam verloor aan concurrent Baqme. Cargoroo had tot dat moment 1,5 miljoen euro geïnvesteerd in Amsterdam en was met 110 bakfietsen goed op weg naar een winstgevende operatie. 

De deelbakfietsen van Cargoroo zijn van de straat gehaald in Utrecht na een faillissement van de aanbieder. Wethouder Senna Maatoug (GroenLinks) betreurt de situatie, schrijft ze in een brief aan de gemeenteraad. "Er is in Utrecht een groeiende vraag naar de deelbakfietsen, als duurzame manier voor binnenstedelijke verplaatsingen. Samen met andere vormen van deelmobiliteit en openbaar vervoer vormen de elektrische bakfietsen een duurzaam alternatief voor eigen autobezit voor de inwoners van Utrecht."

Het waren geen fijne kerstdagen voor Jaron Borensztajn, Jelle Maijer en het Cargorooteam. Op 24 december werd zijn bedrijf Cargoroo failliet verklaard, na bijna een jaar zwoegen om de startup overeind te houden. De curator kwam sinds die kerst met een waslijst aan informatieverzoeken, en in sommige gemeenten in Nederland, België en in Berlijn moeten de bakfietsen nog worden ingenomen door de leasemaatschappij. Ook daarbij moet Borensztajn nog helpen, zodat hij voorlopig nog niet kan bijkomen van een turbulente periode. Hopelijk komt alles nog goed met Cargoroo. Het is ze gegund! Een curator gaat kijken of een doorstart mogelijk is, zegt mede-oprichter Jaron Borensztajn in een toelichting op het bankroet in Parool.

Aanbesteding in Amsterdam verloren

De problemen voor Cargoroo begonnen in het voorjaar van 2024, toen het bedrijf zijn vergunning in Amsterdam verloor aan concurrent Baqme. Een gevoelige klap, want Cargoroo had tot dat moment 1,5 miljoen euro geïnvesteerd in de hoofdstad en was met 110 bakfietsen goed op weg naar een winstgevende operatie. Het plan was om stapsgewijs uit te breiden van 110 naar uiteindelijk 600 bakfietsen, wat de businesscase daar ruimschoots sluitend had gemaakt. 

Na vele jaren te hebben gepionierd met Cargoroo (en scooteraanbieder Felyx), gaf de gemeente Amsterdam de vergunningen vorig jaar aan andere aanbieders. Huurbakfietsaanbieder BAQME zou 750 bakfietsen aanbieden, maar kan de afspraken niet nakomen. Felyx en Cargoroo waren verdrietig en boos. Ze voelen zich als grofvuil aan de kant gezet. De selectieprocedure houdt volgens hen geen rekening met de geleverde prestaties in de afgelopen jaren: “Er wordt alleen gelet op loze beloftes.” 

Zelf was ik ook verbaasd. De gemeente heeft onder het motto ‘deelmobiliteit’ de aanbieders de afgelopen jaren veel steun gegeven bij de promotie van de huurscooters en het organiseren van ruimte in de stad. Ook heeft de gemeente samen met de aanbieders hard gewerkt om de overlast van geparkeerde fietsen en scooters aan te pakken. Ook Cargoroo werd gestimuleerd met deelname aan buurthubs (zoals in de Haarlemmerbuurt) en recent het opzetten van een bezorgdienst op de Zuidas. Nu ineens gaat de stekker eruit? Bijzonder dat deze ‘partners’ nu niet meer mochten meedoen.

Gedoe met deelmobiliteit in gemeenten

Ook in andere steden als Nijmegen en Den Haag zijn de huurbakfietsen van Cargoroo weggehaald. De gemeente Utrecht wil er samen met andere gemeenten voor zorgen dat de huurbakfietsen snel terugkomen. De stad trekt daarbij samen op met andere steden.

De manier waarop Cargoroo eerder dit jaar werd afgeserveerd in Amsterdam roept veel vragen op. Was er wel sprake van een dialoog over de criteria? Wat ‘kost’ de wissel van partijen de gemeente, de 60.000 klanten van Felyx en Cargoroo en niet in de laatste plaats de aanbieders? Er gaat zo veel ervaringskapitaal verloren. Je weet als aanbieder nooit waar je aan toe bent.

Ik was, en ben, kritisch op wat gemeenten 'deelmobiliteit' noemen; het is gewoon verhuur. De winst gaat vooral naar de adviesbureaus die gemeenten adviseren. Er is miljoenen verbrand terwijl de aanbieders zelf structureel verlies lijden en zich uit steeds meer gemeenten terugtrekken (zoals recent GoSharing in Den Haag).

En is de gebruiker er uiteindelijke beter mee af? De grote vraag blijft of de aanpak voor de vergunningverlening in gemeenten wel aansluiten op de uitgangspunten van het beleid voor deelmobiliteit. Het beleid is tussen gemeenten ook niet afgestemd. Zo willen Amsterdamse raadsleden geen deelmobiliteit uit de regio binnen de stadsgrenzen. Tja...

Ook de samenwerking van gemeenten met aanbieders verdient een goede evaluatie. Niet alleen op aanbesteding en partnership. Maar, ook hoe voorkom je dat opportunistisch gedrag van die private partners de mooie mobiliteitsambities verstoren en de bewoners met de onbetaalde rekeningen blijven zitten? Pas op voor wensdenken. Veel beloven en weinig geven, doet de gek in vreugde leven, zei mij oude vader dan. Het is de hoogste tijd voor een goede landelijke evaluatie van gebruik, verdienmodellen en de rol van gemeenten.

Walther Ploos van Amstel.

Lees ook: Hoe gaat het met deelmobiliteit in Amsterdam?

Lees ook: Cargoroo failliet: ‘Toch is met deelbakfietsen prima geld te verdienen’

Lees ook: Cargoroo was één overname verwijderd van de redding: ‘De trend is er, de tijd ontbrak’

En een Vlaams perspectief op het faillissement.