Ik heb een dubbel gevoel bij de benoeming van Zalm. Als aardige en populaire man kan Zalm een grote rol spelen bij het kalmeren van het personeel dat de afgelopen tijd natuurlijk klap na klap heeft opgelopen. Maar hoe zit het met het opbouwen van een nieuwe bank zonder buitenlands netwerk? Hiervoor is een leider nodig. Is Zalm een leider? Ik denk dat Zalm een manager is en zeker geen leider. Een manager maakt zich druk om het volgen van plannen en budgetten. Een leider creëert een toekomstvisie. Zalm was het hoofd van de boekhouding van de BV Nederland en helaas is het tegenwoordig zo dat het hoofd van de boekhouding In Nederland een buitenproportionele macht heeft. Wat dit voor gevolgen heeft? Een voorbeeld: insiders hebben mij bevestigd dat de Betuwelijn uit de hand is gelopen doordat Financiën zich overal mee bemoeide om de zaak financieel onder controle te houden. Al die financiële controle haalt de focus weg en gaat uiteindelijk ten koste van financiële controle: het wordt schijncontrole. Er is helaas veel te weinig besef dat het financiële plaatje een gevolg en geen doel is. En iedereen die ervaring heeft met budgetgedreven organisaties met een sterke rol van de afdeling Financiën (waarvoor de budgetten doelen zijn en geen middelen!), weet dat zo’n organisatie buitengewoon bureaucratisch wordt en, nog erger, penny wise – pound foolish.
Zalm heeft dit plaatje voor mij enorm versterkt in de Nederlandse overheid; ik zet daarom vraagtekens bij hem als strategische topman. Hij is voor mij hooguit een goede hoofdboekhouder die echter wel sterk binnen zijn verantwoordelijkheden moet worden gehouden. Een van zijn eerste uitlatingen na zijn benoeming versterkt voor mij dit gevoel: Zalm zei dat hij zich verheugd op het onder controle krijgen van de kosten bij AAB/Fortis.
Dit is geen visie die een leider kenmerkt. Het is een taak die een manager kenmerkt. Nogmaals: hoe zit het met het opbouwen van een nieuwe bank zonder buitenlands netwerk? Hiervoor is een leider nodig.

Nico Viergever maakt een onderscheid tussen leiders en managers en benadrukt het belang van leiderskwaliteiten voor de nieuwe topman van ABN-Amro/Fortis. Okay.

Gerrit Zalm ziet hij als een "aardige en populaire man" en als een "hoofdboekhouder" en manager, maar niet als een leider. Daarom begrijp ik dat hij vraagtekens zet bij Gerrit Zalm als de "strategische topman" van de nieuwe organisatie.

Wat ik niet begrijp is dat hij er wel vertrouwen in heeft dat Gerrit Zalm "een grote rol kan spelen bij het kalmeren van het personeel dat de afgelopen tijd klap na klap heeft opgelopen". Immers, ook om de uitdaging op het personele vlak in goede banen te geleiden zal Gerrit Zalm zich meer moeten tonen als leider van de medewerkers van de nieuwe organisatie dan als manager. Op een "hoofdboekhouder" en manager die als mens een "aardige en populaire man" is, zit bij ABN-Amro/Fortis niemand te wachten, lijkt mij.

Mijn inschatting is dat Gerrit Zalm als Nederlandse minister van financiën ook internationaal een invloedrijke en mede-richtinggevende rol heeft gespeeld. Daarvoor heeft hij ook brede erkenning gekregen. Dit pleit juist voor zijn leiderskwaliteiten als strategische topman die de nieuwe bankcombinatie ook internationaal gezicht moet geven.

Daar komt bij dat hij inderdaad een “aardige en populaire man” is, die op niet-onverdienstelijke wijze leiding heeft gegeven aan het ministerie van financiën.
Daarom mag hij ook als leider van de medewerkers van de nieuwe organisatie het voordeel van de twijfel verdienen.

In mijn column heb ik de lastige valkuil voor Gerrit Zalm geschetst van een valse start op het personele en culturele vlak, die voortvloeit uit een politiek proces waarin grote belangen op het spel staan. Als het hem lukt om deze valse start voor de medewerkers van ABN-Amro/Fortis op een overtuigende wijze ongedaan te maken, zie ik geen reden om nog vraagtekens te zetten bij Gerit Zalm als de “strategische topman”.

Gerrit Zalm gaf meer dan een jaar lang mede leiding aan een immorele organisatie.
Als CFO wist hij hoe DSB aan zijn riante inkomsten kwam.
Deze wetenschap gekoppeld aan het door hem laten voortwoekeren van de modus operandi van DSB diskwalificeert hem nu voor wat hij thans doet.
Het kan niet anders of Zalm moet vertrekken bij ABN.
Hij is daar misbaar als wat en sterker nog, men staat er sterker voor zonder Zalm,
Er staan meer dan genoeg andere en veel bekwamere lieden klaar om van het komend traject een succes te maken. BrgdS

ZAKT ZALM DOOR HET IJS? ONDENKBAAR, MAAR ZEG 'NOOIT, NOOIT'
Of Gerrit Zalm daadwerkelijk het veld zal moeten ruimen, hangt af van de (harde) feiten die boven water komen uit de onderzoeken die nu gaan plaatsvinden.
.
Echter, als Gerrit Zalm een professional is, die met enige regelmaat aan kritisch zelfonderzoek doet, staat nu al voor mij vast dat het ondenkbaar is dat hij door het ijs zakt, omdat hij 'DSB-boter' op zijn hoofd heeft.
.
Dit kun je ook omdraaien. Als Gerrit Zalm toch door het ijs zakt, omdat hij wel 'DSB-boter' op zijn hoofd heeft, heeft hij dat met terugwerkende kracht aan zichzelf te wijten. Immers, met enig zelfonderzoek had hij dit kunnen voorkomen.
.
Waarom kan ik dit met zoveel stelligheid beweren? Eind vorig jaar (zie mijn column hierboven) heb ik als buitenstaander op basis van eenvoudige informatie in de media al kunnen zien dat Gerrit Zalm als 'mensen-leider' bij ABN AMRO een 'valse start' heeft gemaakt.
Als Gerrit Zalm toen al met enige regelmaat aan zelfonderzoek deed, zou daarin dus zeker ook zijn gedrag als 'mensen-leider' - en daarmee tevens de vraag of hij voldoende open en eerlijk (lees: integer) is - aan de orde zijn gekomen.
.
Bij topmensen van dit kaliber, mogen we verwachten dat het zo werkt. Het is een oude volkswijsheid die ons echter leert: "zeg nooit, nooit".
Omdat de 'valse-start-situatie' waarover ik een jaar geleden sprak, door Gerrit Zalm niet is hersteld (zie onderstaande weblinks), houd ik mijn hart vast. Dit weekend ga ik hier ook in een column nader op in.
.
WEBLINKS
.
[1] naar column (Grimbert Rost van Tonningen) op PlusPost in mei 2009 over tussenstand van zaken bij ABN AMRO
http://www.pluspost.nl/abnamro-aaaa-niet-lachen.-brandt-zalm-af/9340
.
[2] naar uitgebreide reactie (Lex van Haarlem) hierop, in het verlengde van de column in december 2008 over de benoeming van Zalm
http://www.pluspost.nl/abnamro-aaaa-niet-lachen.-brandt-zalm-af/9340%20#comment-823

Misschien goed om het even vanaf een afstand te bekijken en te bezien of het verstandig is om Zalm nu te willen "vervangen"? En wat daar dan de consequenties van zouden kunnen zijn? Zie ook hier:

http://www.go4estrategy.nl/dagboekvaneenbankier/zalm-moet-blijven/

Tony de Bree

NU EVEN PAS OP DE PLAATS
.
Met Tony de Bree ben ik het eens dat het goed is om de ontwikkelingen nu even vanaf een afstand te bekijken.
Dat wil zeggen voor wat betreft mijn opstelling in deze zaak. Niet alleen in mijn rol als belastingbetaler en belanghebbende, maar vooral ook in mijn hoedanigheid als organisatieveranderkundige op afstand. En daarmee als columnist op ManagementSite.
.
Vooruitlopend op de berichtgeving van dit weekend (zie weblink-1) eindigde ik mijn column: "Zalm ‘ziende blind’ in klassiek Grieks drama"? van 24 oktober jl. (zie weblink-2) met de zin:
.
"En nu wordt iedereen wakker geschud door het DSB-debacle. Een onverwachte herkansing voor ABN AMRO en de belastingbetaler? En wie weet, misschien ook wel voor Zalm? Zeg nooit, nooit"!
.
Als belastingbetaler-belanghebbende kan ik nu alleen maar hopen op zo'n "zeg-nooit-nooit-herkansing".
Als organisatieveranderkundige op afstand, zou het niet integer zijn om nu het proces ongevraagd actief te proberen te beïnvloeden, en zou ik het zien als een signaal van zelfoverschatting om te denken dat dit voor mij op een zinvolle manier mogelijk is.
Aan deze twee rollen maak ik daarom 'nu even' mijn rol als columnist in deze spannende fase van het proces ondergeschikt.
.
WEBLINKS:
.
[1] naar artikel in de Volkskrant: "Zalm verdedigde wanbeleid DSB"
http://www.volkskrant.nl/economie/article1318947.ece/Zalm_verdedigde_wanbeleid_DSB
.
[2] naar de column: "Zalm 'ziende blind' in klassiek Grieks drama"?
http://www.managementsite.nl/6451/leiderschap/zalm-ziende-blind-klassiek-grieks-drama.html

HET GAAT NU EVEN HELEMAAL 'VANZELF', EN GELUKKIG MAAR
.
Tony,
.
Zoals je vandaag in de media zelf ook al wel zult hebben gezien (zie ondermeer de Volkskrant achter onderstaande weblink), gaat het m.b.t. de positie van Zalm nu even helemaal 'vanzelf', en heeft het nu ook voor jou - laat staan voor mij, en velen met ons - even geen zin meer om met het oog op mogelijk nieuwe initiatieven in deze kwestie nog na te denken over wat het beste zou zijn.
De natuurlijke loop is nu hoe dan ook de beste, ook al gaat het anders dan jij of ik zouden wensen of hebben gewenst.
.
De "zeg-nooit-nooit-herkansing" voor Gerrit Zalm lijkt vrijwel volledig 'academisch' te zijn geworden.
Niettemin is vanuit mijn wereldbeeld het goede bericht voor de 'bankier met de burka' die vindt dat Zalm moet blijven, dat de natuurlijke loop nu ook even voor de Bank het beste is, ondanks dat ook deze loop heel anders zal kunnen zijn, dan de 'bankier met de burka' en jij het jezelf zouden wensen of hebben gewenst.
.
De wereld is maar een heel klein beetje maakbaar, en sommige mensen zien een beetje meer dan andere.
Hopelijk zie jij dit ook zo en geeft dat enige gemoedsrust, zodat je optimaal in vorm kunt zijn zodra dat weer nodig is.
.
Groet,
.
Lex
.
Weblink naar de Volkrant dd 251109
http://www.volkskrant.nl/economie/article1320298.ece/Opnieuw_belastend_bewijs_tegen_Gerrit_Zalm

PERSONEEL HEEFT WEINIG VERTROUWEN IN ZALM; HIJ STOND ERBIJ EN KEEK ERNAAR
.
In NRC Handelsblad was 21 april te lezen:
.
“Het personeel van ABN Amro en Fortis Nederland voelt zich ‘ontredderd’. Dat blijkt uit een enquête onder 1.500 werknemers. ‘Wij zijn een zinkend schip met de medewerkers als ballast’, beschrijft een bankmedewerker het gevoel onder het personeel” (zie weblink-1).
.
De benoeming van Gerrit Zalm door Wouter Bos eind 2008 kwam in Den Haag en voor het grote publiek - inclusief het personeel van de bank - als een onverwachte verrassing. De toen naar buiten komende geluiden vanuit de net nieuw gecreëerde bankenorganisatie, dat de bedrijfsculturen in de kern van de zaak niet-integreerbaar waren, werden met de benoeming van Zalm en de spectaculaire mediapresentatie in één klap effectief de kop ingedrukt.
.
In december 2008, in bovenstaande column, heb ik daarom de benoeming van Zalm onder leiding van Bos een “valse start” op het vlak van ‘mensen-leiderschap’ genoemd, en voorspeld dat dit nooit goed kan aflopen, als Zalm niet alsnog zelf met het personeel in gesprek gaat en met een open vizier op onderzoek uitgaat naar haar grootste zorgen.
Zou hij dat niet doen om daarmee het bij zijn benoeming in wezen geschoffeerde vertrouwen van het personeel alsnog te winnen, dan zal er van een succesvolle integratie van de verschillende bedrijfsculturen hoe dan ook nooit sprake kunnen zijn. Zalm noemde dit in de toelichting op zjn benoeming zelf de ware uitdaging en test van zijn functioneren als leider.
.
In mei 2009 heb ik - opnieuw kijkend vanuit een leiderschap- en procesinvalshoek - in een uitgebreide bijdrage in een discussie over de bank op PlusPost (zie weblink-2) voorspeld, dat de kans dat het met de 'Grote Leider Zalm' en de bank nog goed gaat komen, zo goed als verkeken is.
.
Kort na de plotselinge vervanging van minister Vogelaar door minister Van der Laan, was de benoeming van Zalm een tweede opmerkelijke ‘overrompelingsactie’ van Bos op het vlak van het people-management. Intussen is Bos zelf in een derde verrassingsactie met de noorder zon van het toneel verdwenen.
.
Voor Zalm, voor het personeel van de bank en voor de belastingbetaler zijn de druiven nu zuur. Toch wordt waarachtige aandacht voor het onderwerp “leiderschap” nog steeds door een niet verwaarloosbaar ‘collectief van eigenzinnige eenlingen’ maar al te graag afgedaan als ‘vaag’ of zelfs ‘ouderwets’. Als het niet domweg wordt gesimplificeerd tot het bekende ‘zwaktebod’ van de roep om een sterke man (zie hiervoor ondermeer ook weblink-3).
.
WEBLINKS
.
[1] naar het artikel in NRC n.a.v. de enquete onder het bankpersoneel
http://www.nrc.nl/economie/article2529062.ece/Personeel_van_ABN_en_Fortis_negatief_over_bank
.
[2] naar een tussentijdse evaluatie over het het leiderschap van Zalm in een uitvoerige discussie op PlusPost
http://www.pluspost.nl/abnamro-aaaa-niet-lachen.-brandt-zalm-af/9340%20#comment-823
.
[3] naar de discussie op PlusPost over het belang van leiderschap bij de vorming van een ‘mensenkabinet’ i.p.v. een ‘zakenkabinet’, aangezwengeld door Mickey Huibregtsen
http://www.pluspost.nl/een-mensen-kabinet/34486