Beste Jan,

In het algemeen spreekt het idee van ontregelen mij wel aan. Over de teamleiders; van nogal wat docenten in mijn netwerk hoor ik dat zij ontevreden zijn over het functioneren van het middle management. Ik weet niet in hoeverre het bestuur zich daardoor heeft laten leiden. In zo'n geval denk ik trouwens net als jij niet zozeer aan functiebeschrijvingen. Het periodiek formuleren van resultaatgebieden, waarbinnen voldoende ruimte blijft voor eigen verantwoordelijkheid, is misschien een idee?

Over je tweede vraag heb ik minder twijfel. Is een examencommissie, die niet doet wat hij zou moeten doen, een probleem? Het antwoord is: ja! Het toetsingsbeleid en de klachtenafwikkeling daarbinnen maken onderdeel uit van de kwaliteit van de opleiding als geheel. De gelijkvormigheid is in dit geval wettelijk c.q. van overheidswege beschreven in de Wet op het Hoger Onderwijs en Wetenschappelijk Onderzoek (WHW) en de accreditatiecriteria van de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO). Als je niet aan die criteria voldoet, kan de opleiding zijn erkenning verliezen. Dit lijkt mij een voortdurend punt van aandacht voor degenen die met kwaliteit van de opleiding(en) zijn belast.

Met vriendelijke groet,
Freek

Jan,

In grote lijnen ben ik het met je eens, maar interessant is nu om niet alleen te constateren dat er in veel ondernemingen en onderwijsinstellingen een streven is naar uniformiteit, maar vooral ook wat daar de reden van is. Natuurlijk heeft uniformiteit zijn voordelen, maar ook een keerzijde. Doorschieten in het streven naar uniformiteit komt mijns inziens doorgaans voort uit controle-drang. En dit weer uit angst en gebrek aan vertrouwen. Als we dit los konden laten en de tijd die daarin verloren gaat in het primaire proces konden steken werd automatisch de kwaliteit beter op alle fronten. Helaas willen veel bestuurders, die tijdens hun MBA de complexe wereld in vereenvoudigde modellen hebben leren zien, graag (be)sturen. Beter lijkt het mij diversiteit en vertrouwen te bevorderen om zo de sturing en verantwoordelijkheid (dichter) bij het uitvoerende niveau te beleggen. Organisaties waar dit al gebeurd is blijken in NW-Europa succesvoller en crisisbestendiger.dit kan echter alleen goed gedijen in een cultuur waarin vertrouwen heerst en waar daarmee controle tot een minimum wordt gereduceerd en zeker niet tot doel verheven wordt.

Freek en Ton, dank voor jullie reactie! Het klopt dat er in het onderwijs ontevredenheid is over de kwaliteit van teamleiders. Ook wordt er geklaagd over de kwaliteit van bestuurders, docenten en studenten. Naar mijn mening lost klagen echter niets op en uniformering al helemaal niet. Ik pleit daarentegen voor een cultuur van leren: zoeken naar verbinding om het beste uit jezelf en de ander te halen. Met examencommissies is het geloof ik nog erger dan ik dacht. De UvA heeft een Handreiking voor examencommissies van 32 pagina's en die van de TU Delft telt er zelfs 59. Wouter Hart pleit in zijn boek Verdraaide Organisaties niet voor niets voor het 'omdraaien van de pijl': niet de systeemwereld centraal stellen maar alles heel dicht bij klant (de student) en de professional (de docent) organiseren en zaken simpel houden! Jelmer Evers e.a. noemen dit in hun boek Het Alternatief: 'flip the system'. Zie ook het paper dat wij naar aanleiding van de conferentie 'Terug naar de kern in het HBO' hebben geschreven: http://bit.ly/1jKET0m.