Over Derivaten, over Acht flessen Dom Perignon-champagne en Drie flessen wodka, over Witte Boorden Criminaliteit.

"Flessen champagne, een bezoek aan een exclusieve nachtclub en een lunch van £500. Het is een greep uit de lijst van traktaties van Deutsche Bank aan medewerkers van woningcorporatie Vestia."  Momenteel loopt in London de rechtszaak aangespannen door Vestia tegen Deutsche Bank. Het dagelijks verslag dat Het Financieele Dagblad daarvan doet levert interessante info op bijv. een antwoord op de vraag 'wat zijn de gevolgen van witte boorden criminaliteit?'.

Ter herinnering: de Vestia-affaire (volg de link voor een synopsis) betreft de sociale woningcorporatie Vestia die in 2012 fors in de problemen kwam, bijna faillissement, omdat men risicovol handelde in rentederivaten. Op dat moment stond het verlies daarop op € 2 miljard. Meerdere betrokkenen, niet alleen Deutsche Bank maar ook andere banken, tussenpersonen en verantwoordelijken binnen Vestia hadden vooraf hun zakken ruimschoots, iedere betrokkene meerdere miljoenen, gevuld. Dit kun je classificeren als: 'witte boorden criminaliteit ofwel fraude, verduistering, omkoping en het witwassen van geld toegepast door m.n. mannen op verantwoordelijke posities'. Bron van dit citaat: White-Collar Crime, een serie artikelen die verschijnt in de nieuwste Harvard Business Review.

Naast het feit dat een organisatie, niet alleen Vestia, die wordt geconfronteerd met witte boorden criminaliteit, wordt opgezadeld met het terugvorderden van geld dat de witte boorden criminelen ongeoorloofd aan de organisatie hebben onttrokken (zo vordert Vestia van Deutsche Bank € 840 miljoen), wordt het nieuwe bestuur ook geconfronteerd met andere bedrijfskosten zoals de tijd en energie die het bestuur dient te besteden aan het opruimen van 'de rommel' en het opnieuw onderhandelen met stakeholders, niet alleen met de criminelen, in plaats van het zich kunnen richten op nieuwe bedrijfsmogelijkheden; de reputatieschade; de impact op verkoop, winst en continuïteit; afname van medewerkersbetrokkenheid en productiviteit; en een toename van het personeelsverloop. Ga er als nieuw bestuur, als opvolgers maar aan staan.

"De hoofdoorzaak van witte boorden criminaliteit is niet ineffectieve regelgeving en toezicht. Het is zwak leiderschap en een gebrekkige bedrijfscultuur." Constateren Paul Healy en George Serafeim in de bijdrage How to Scandal-Proof Your Company. Kijk je naar het Vestia dossier dan is dat hier idd het geval: zwak leiderschap (wat op het eerste oog nauwelijks iemand in de gaten leek te hebben) en een gebrekkige bedrijfscultuur (zo bleek het elkaar aanspreken op laakbaar gedrag, of dat nu diende te gebeuren door in- dan wel externe toezichthouders, een utopie).

Het kan goed gaan met je organisatie, maar het kan ook niet goed gaan. Dat het niet goed gaat heeft 4 oorzaken:

• pech;
• mismanagement;
• onbehoorlijk bestuur;
• fraude c.q. witte boorden criminaliteit.

Omdat het onderscheid tussen deze 4 oorzaken van falen flinterdun kan zijn, kun je maar beter direct duidelijk zijn over de definitie die je geeft aan 'fraude'. De Vestia affaire schaar ik hieronder, maar ook de Imtech-affaire. Zelfs voor de recent aangedragen 'Kern Gezond' affaire bij de Kamer van Koophandel, zijn er nu al signalen dat uiteindelijk fraude kan worden geconstateerd; althans: binnen mijn definitie.

"Topmanagement bij de meeste bedrijven die te maken kregen met witte boorden criminaliteit, zagen laakbaar gedrag als incidenten, niet als hun persoonlijke verantwoordelijkheid om aan te pakken of als bewijs dat er iets fundamenteel mis was in hun organisaties. Integendeel, die leiders zagen dit als buitengewoon zeldzame gebeurtenissen veroorzaakt door "een paar rotte appels" en benadrukten dat ze niet voorkomen hadden kunnen worden." Kijk nog eens terug naar de gesprekken die de parlementaire enquêtecommissie woningcorporaties in 2014 had met v/m Vestia bestuurder Erik Staal.

In de bijdrage What I’ve Learned About White-Collar Crime merkt v/m aanklager Mary Jo White op: "Waarom doen op zich intelligente (en vooral) mannen het? Deel daarvan is dat witte boorden criminaliteit niet lijkt aan te zetten tot diepe schuldgevoelens zoals schuldgevoelens veroorzaakt door, stel, een misdaad zoals mishandeling, waarbij je tastbare, aanzienlijke schade aanricht aan iemand. Sommige van deze witte boorden misdaden, zoals belastingfraude, kunnen worden gezien als 'slachtofferloos', hoewel dat niet echt waar is.

Een deel van de motivatie is hebzucht, natuurlijk, maar er is meer aan de hand. Het deel dat het publiek onderschat is ego. Veel van de mensen die deze misdaden plegen zijn succesvol geweest en willen niet falen. Heel vaak heeft de markt hen aangesteld, maar ze hebben andere mensen nodig om zich nog steeds als succesvol te zien. Er is vaak een financieel motief, maar in een sterk prestatiegericht bedrijf waar verleidingen op de loer liggen, moet je rekening houden met de menselijke natuur en de behoefte aan status en aanhoudend succes."

Daar zijn ze weer: ethiek en integriteit, je hebt het of je hebt het niet. Beschik je niet over de kerncompetenties ethiek en integriteit dan is de kans aanwezig dat je door anderen wordt gefêteerd met acht flessen Dom Perignon-champagne en drie flessen wodka; met alle gevolgen van dien.

Aan de andere kant: "Illegally acquired business isn’t very profitable." Idd, zie 'London'....

Willem E.A.J. Scheepers

====================

270619

Gisteravond verscheen de Pointer docu Miljoenen aan winst bij 97 zorgbedrijven (en dat wordt zelden gecontroleerd). Follow the Money publiceerde hieraan voorafgaand Dossier zorgcowboys: binnen twee jaar miljonair in de thuiszorg.  Een (op)nieuw fraudeschandaal lijkt daarmee geboren. Shanna Naborgh c.s., de volgende 'Erik Staal'?

Citaat uit de docu: "Ik vind het moreel verwerpelijk dat er vijf miljoen euro aan dividend wordt uitgekeerd." Idd.