De Best Paper Award van VLW 2025 ging naar onderzoek van de Hogeschool van Amsterdam naar korte ketens. De wens om voedselconsumptie uit de korte keten op te schalen is alomtegenwoordig bij publieke organisaties. Daarmee bedoelen ze dat cateringgasten en burgers een hoger percentage voedsel uit de eigen regio of provincie eten. Dit zouden duurzamere en gezondere producten zijn dan die uit lange ketens en ook logistiek duurzamer zijn.

Lokale producten en korte ketens

In de praktijk blijkt dat veel lokale producten niet duurzamer of gezonder zijn en de logistieke meerprijs en extra administratieve kosten van inkopen uit de korte keten het simpelweg te duur maken om veel meer dan enkele specifieke producten uit de korte keten te halen. Opschalen is daardoor lastig.

In het project ‘Ontketen de korte keten voor catering’ werd onderzocht of en hoe logistiek en transacties efficiënter georganiseerd kunnen worden – bijvoorbeeld door samenwerking in en tussen ketens – om de kosten omlaag te brengen en opschaling van korte ketens mogelijk te maken. Uit een analyse van het Integraal Logistiek Concept van de betrokken partijen in de cateringketen, wordt duidelijk waardoor dit lastiger te realiseren dan soms wordt verondersteld. Er is meer aan de hand dan het oplossen van een probleem van logistieke inefficiëntie.

Partijen hebben verschillende doelen en belangen waardoor zij verschillende vereisten hebben aan hun logistieke processen. Bovendien wil iedere ketenpartij regie behouden. Korte keten leveranciers en producenten die uit de niche weten te stappen, danken hun succes aan efficiëntie en schaal waarbij ze een hoge mate van controle over de keten hebben. Hierdoor hebben zij veel meer weg van een grootschalige landbouw of reguliere groothandel dan van het ideaalplaatje: een kleinschalige, natuur inclusieve boerderij met verschillende landbouwactiviteiten. Hierdoor botsen oplossingen die de logistieke efficiëntie vergroten met de kern van waar het voor publieke organisaties in de korte keten om gaat. Tijd dus om op een andere manier oplossingen te zoeken.

Logistieke systeeminnovatie

Van alle vervoerde goederen in Nederland is 30% agri-food gerelateerd. Door de groei van het aantal inwoners en van horeca, online bestellen en het aantal kleinere verkooppunten neemt de vraag naar logistiek in de agri-food sector alleen maar verder toe. Om deze groei aan te kunnen én onze regio leefbaar, veilig en bereikbaar te houden, is een logistieke systeeminnovatie nodig die we alleen door samenwerking bereiken.

De paper is geschreven door Melika Levelt, Linda Drupsteen, Maurice Keuch, Kees-Willem Rademakers en Sander Wilmsen. Sinds de VLW 2007 editie kiest een vakjury uit de papers een “Best Paper”. De jury houdt bij de toekenning van de prijs rekening met drie criteria: wetenschappelijke kwaliteit, relevantie voor de praktijk, en helderheid van het betoog, leesbaarheid en overtuigingskracht.

Download de beste paper hier.

Lees ook: Moeten we boeren verbieden om direct aan consumenten te leveren?