Kern Gezond onze Organisatie! Maar Niet Heus.....

"Geen organisatie is belangrijker dan de mensen die het dient of de missie die het nastreeft, en dat iedereen binnen de organisatie wordt beoordeeld op hun daden, niet op hun woorden."

Aan dit, enigszins aangepaste, citaat van de Britse Charity Commission, dacht ik op het moment dat ik het zojuist door het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat gepubliceerde rapport "BIT-advies over het programma Kern Gezond bij de Kamer van Koophandel" las. Opnieuw blijkt een IT project giga uit de hand te lopen. Overheid en semi-Overheid vergeten steeds dat zij hun, exorbitante, uitgaven doen met gemeenschapsgelden: "Er is geen relatie tussen de besteding van middelen en het behalen van resultaat. Inmiddels is € 15,5 miljoen uitgegeven, de maandelijkse besteding is momenteel ongeveer € 800.000. 'Kern Gezond' heeft voor dit bedrag nog nauwelijks geaccepteerde software opgeleverd die bijdraagt aan de hoofddoelen van het programma. "aldus de onderzoekers van het Bureau ICT toeslag.

Dat wat het Bureau ICT toeslag signaleert is feitelijk 'gesneden koek' voor alle projecten die in een organisatie fout lopen of fout dreigen te lopen; synopsis:

• In 'Kern Gezond' ontbreekt een gedegen aanpak, wat leidt tot een gebrek aan sturing;
• Het is onduidelijk wat het programma precies wil bereiken;
• Het programma doet teveel tegelijk. Het bestaat uit acht losse projecten waarvan de bijdrage en de samenhang niet helder is;
• Er is geen goed beeld van de voortgang van het programma;
• Er is geen relatie tussen de besteding van middelen en het behalen van resultaat.

Let wel: het is 2019! Soms vraag je jezelf, als docent in het Hoger en Universitair Onderwijs, af waarvoor je het allemaal doet, laat staan als organisatie ontwikkelaar..... Maar het meest interessante citaat mag zeker niet onvermeld blijven:

"De organisatie is onvoldoende betrokken bij Kern Gezond. Er zijn vijf software-ontwikkelteams met een vijftigtal voornamelijk externe medewerkers aan het werk. De twee teams die het nieuwe  Handelsregisterdomein ontwikkelen bepalen grotendeels zelf waar ze aan werken, zonder dat er gebruikers of opdrachtgevers uit de organisatie bij betrokken zijn. De teams zijn begonnen met ontwikkelen zonder rekening te houden met eisen op het gebied van informatiebeveiliging, privacy en performance, met als gevolg dat delen van het werk opnieuw gedaan moeten worden." Bron: Advies van Bureau ICT-toetsing (BIT) inzake het programma Kern Gezond bij de Kamer van Koophandel

Je geeft 15 miljoen uit en je 'bent onvoldoende betrokken': een brevet van onvermogen, noemen we dat ook wel of op z'n minst een 'organisatiecultuur probleem'.

Van een totaal(!) andere orde, maar in de basis toch vergelijkbaar, is het rapport dat ook deze week wordt gepubliceerd door de Britse Charity Commission: "Al met al concludeert de Commissie dat er op dat moment sprake was van een gedoogde cultuur van slecht gedrag en dat er te weinig verantwoording werd afgelegd door en over het handelen van personeel, iets waarvan individuen vervolgens hebben geprofiteerd."

Dit citaat is 'van een totaal(!) andere orde' dan de KvK omdat de Charity Commission onderzoek deed naar wangedrag (achteraf bezien een eufemisme) in Haïti door medewerkers van Oxfam Groot Brittannië in 2011. Met bijna typisch Brits understatement is de titel van het onderzoek “Missed opportunities and a flawed response”: "Gemiste kansen en een gebrekkig reactie." De onderzoekers van de Charity Commission komen tot vergelijkbare punten als hiervoor aangehaald met deze, toch relevante, aanvulling:

• er heerst een cultuur waarbij de missie en waarden van de organisatie niet voldoende zijn ingebed in de dagelijkse acties en gedragingen binnen de organisatie om de verwachte manier van werken te versterken in overeenstemming met de gedragscode.

Ook hier is er sprake van een 'organisatiecultuur probleem': je beschikt als organisatie over een Missie, over gedragscodes, maar er ontbreekt hieraan persoonlijk commitment. Er is geen of op z'n minst onvoldoende voorbeeldgedrag. Mensen in de organisatie worden er niet voor beloond, laat staan op aangesproken.

Terug naar de KvK, wat is de Missie van de KvK: "Wij maken het leven van ondernemers makkelijker met informatie. Met onze kennis, expertise en advies leveren we een bijdrage aan het ondernemersklimaat in Nederland. Zo ondersteunen we Nederlandse bedrijven richting een groter innovatievermogen en concurrentiekracht. Dit komt de welvaart en het welzijn in ons land ten goede." Je mag je als verantwoordelijken binnen de KvK afvragen of je met de doelloze maandelijkse uitgave van € 800.000 bijdraagt aan 'welvaart en welzijn in ons land'? Ik dacht het niet.

'Een cultuurverandering, is die eenvoudig?' Nee, zeker niet. Sterker nog: het is zelfs de vraag of je daaraan überhaupt wil beginnen: aan een cultuurverandering. Of, zoals ik eerder signaleerde bij de Belastingdienst: Cultuur is niet de Dader! Maar dat alles maakt het advies, of is het de waarschuwing(?), van de Britse Charity Commission niet minder interessant: “No charity is more important than the people it serves or the mission it pursues”. Algemeen vertaald:

"Geen organisatie is belangrijker dan de mensen die het dient of de missie die het nastreeft, en dat iedereen binnen de organisatie wordt beoordeeld op hun daden, niet op hun woorden."

Willem E.A.J. Scheepers