Na Lean komt Agile

Cover stories · Cases

Ik heb niets tegen slimme oplossingen, die blijken te werken. Ik heb wel iets tegen snelle oplossingen, waarvan men veronderstelt dat ze overal en voor elk vraagstuk toepasbaar zijn. “Ja maar, Shirine, onze hele organisatie gaat werken met Lean, ik moet met mijn divisie ook mee!”, hoor ik mensen tegen me zeggen. En dat snap ik. Dit artikel gaat over hoe je ‘hypes’ als Lean, Agile en Verdraaide organisaties (Wouter Hart) op hun waarde schat en hoe je ze slim inzet dan wel slim schijnbaar inzet, maar ondertussen iets doet dat werkelijk antwoord biedt op je vraagstuk.

Een complexe verandervraag in de praktijk

In een gemeente, hebben ze mij gevraagd om het management van het sociaal domein te ontwikkelen in een nieuwe manier van samenwerken. Ze willen met elkaar oplossingen bieden aan burgers ...

Ronald Dekker
Lid sinds 2019
Heel herkenbaar en helder beschreven. Mijn complimenten.
Annejet Gosselink
Mooi artikel! Heel herkenbaar beschreven hoe organisaties en mensen, met de beste bedoelingen wel te verstaan, zich kunnen verliezen in "oplossingsvormen en methodieken" terwijl we de kern van het probleem niet raken en dus ook niet werken aan verbetering/verandering.

Juist dan heel belangrijk het gesprek te voeren om er gezamenlijk achter te komen waar het om gaat (gezamenlijk vertrekpunt) en dan kijken wat gaat helpen om daar verbetering of verandering in te krijgen.

Ik ben benieuwd naar het vervolg!
Ria Pelt
Lid sinds 2019
Dank je wel voor het overzichtelijke en mooie artikel en het delen van je bewerkte ervaring.
Het legt bloot waar in de grondvesten agile werken voor bedoeld is. Waarde toevoegen, transparant zijn, focus en leren, verbeteren vanuit bemoediging. Helaas wordt het vaak instrumenteel en alleen als techniek ingeregeld. Maar zoals de Belgen zeggen: 'waar gewerkt wordt, wordt gemensd'. Dat betekent dat daar juist ook het doorbreken van niet functionele patronen, opruimen belemmerende cultuurelementen en het creëren van focus bij horen.
Vanuit scrum@school zetten we dit in binnen de klassen van scholen en de schoolorganisaties. Ruim 30.000 leerlingen en studenten structureren hun leerproces en hun samenwerking door het inzetten van scrum onder begeleiding van opgeleide docenten. Ook docenten teams en management teams ontwikkelen zich door middel van het inzetten van scrum. Het is bemoedigend om te zien dat agile werken zaken raakt die vastzetten en weg zijn geraakt van de bedoeling en waardoor teams zelf tot een oplossing komen. Goede ondersteuning is daarin noodzakelijk. Je artikel geeft inzicht in hoe die ondersteuning eruit kan zien.
Nogmaals dank daarvoor.
Ria van Pelt scrum-trainer en coach bij scrum@school for professionals
A. M. Tros
Beste Shirine,
wat een verhelderend artikel en een mooie aanpak om de status quo boven tafel te krijgen. Mooi omdat iedereen ontschuldigd wordt en omdat de tegengestelde belangen , ongeschreven regels en perspectieven zichtbaar worden. Schrijnend omdat het zichtbaar maakt waarom er gaan passende ondersteuning wordt geboden. Ik hoop dat dit artikel mag bijdragen aan de noodzakelijke veranderingen om de kloof tussen overheden en burgers te verkleinen. Agile is inderdaad niet het antwoord op alles. Het systeemdenken helpt wel om de interacties en de patronen op te sporen. Dank!
Marjan Venema
"slim schijnbaar inzet, maar ondertussen iets doet dat werkelijk antwoord biedt op je vraagstuk."

Heerlijke "burgelijke ongehoorzaamheid".

Genoten van je verhaal en hoe dat laat zien dat een methode die in allerlei situaties werkt (eigenlijk: lijkt te werken); helemaal niet de juiste aanpak hoeft te zijn en toch allerlei handvatten kan bieden om tot een echte oplossing te komen.

Zolang je maar de geest van de methode volgt en blijft nadenken en niet blind de formule uitvoert.
Mooi artikel (en de tragische humor uit het voorbeeld van de ambtenaar en de dakloze). Maar ja, om Einstein maar weer eens te citeren... "Any intelligent fool can make things bigger, more complex, and more violent. It takes a touch of genius -- and a lot of courage -- to move in the opposite direction. ... ". En genius is nu eenmaal meer uitzondering dan regel.
Shirine Moerkerken
Graag geschreven!

Geruststellend en prettig om terug te lezen dat zoveel mensen zich herkennen in de meervoudigheid en 'meerlagigheid' die complexe veranderingen met zich meebrengen!

En Annejet, ik voel me uitgedaagd om een vervolg te schrijven :-)!
Natalja Dodonova
Lid sinds 2019
Beste Shirine,
je hebt een heel goed artikel geschreven! De situatie is herkenbaar en jij hebt een mooie constructieve oplossing aangeboden. 10 uit 10!
Arend Ardon
Ha Shirine, complimenten voor jouw artikel. Een prachtige en heel eigen illustratie van wat er echt gebeurt terwijl we praten over de nieuwe werkmethoden en plannen. Als Henk van Dongen dit had kunnen lezen. Een pareltje!
Karin Karis
Prachtig artikel, Shirine. Zo vaak wordt vergeten te kijken naar wat er onder 'werken' ligt. Dat werken gaat over onze menselijke interacties met elkaar. Die niet of nauwelijks aan bod komen maar een grote impact hebben op effectiviteit en werken aan wat belangrijk is.

Bessel van der Kolk zegt: We are constantly experimenting with our surroundings - how do our interactions change the way our bodies feel? Is er, op een persoonlijk of organisatie niveau, geen ruimte om dat niet bespreekbaar te maken dan moeten we een groot deel van wie we zijn thuis laten en vervallen we in patronen waarbij we onszelf verdoven en geen vragen meer stellen. Ik kan de aanpak van Shirine alleen maar toejuichen: het terugbrengen van menselijkheid en vertrouwen in organisaties.
Addy van beek
Dag Shirine, interessant stuk waar ik me grotendeels in kan vinden. Op 1 punt na: het klopt in mijn beleving niet om het Verdraaide Organisaties-gedachtegoed van Wouter Hart een hype te noemen. Weet niet of je Wouter ooit gesproken hebt, of Marius Buiting, mede-auteur van Verdraaide Organisaties. Hun denken omvat juist veel gelaagdheid en pleidooi op afstemmen op wat nodig is. Het woord hype doet daar wat mij betreft geen recht aan
Laritza Hannessen
Mooi artikel, soms lijkt het alsof organisaties kiezen voor de naam van de oplossing i.p.v. de oplossing dat past. Jammer genoeg worden de menselijke interacties vergeten.
Rob Immink
Lid sinds 2019
Hoi Shirine, het op waarde schatten van hypes is precies waar het om gaat bij het werken vanuit de bedoeling en ook het benutten van 'werkende principes' komt inderdaad neer op het slim inzetten van 'best wel vage bedoelingen' en ondertussen iets concreets doen dat helpt.
Erg boeiend en ook zeer herkenbaar hier en daar.
Hans Melis
Hallo Shirine, boeiend stuk dat je geschreven hebt waarin herkenbare situaties zijn geschetst.
Hieruit blijkt weer dat het altijd gaat om de mensen die ergens werken. Hoe kijken zij tegen bepaalde situaties aan? Wat is hun mindset? Hoe zijn zij tot nu 'aangestuurd' door hun leidinggevende?
De tools uit Lean en andere verbetertechnieken zijn ter ondersteuning.
Eerst aan de slag met mensen, een veilige situatie creëren waarin met respect voor elkaar gesprekken gevoerd worden. Mooi hoe je deze situatie hebt aangepakt.
Jaap Peters
Pro-lid
Mooi verhaal Shirine, in het Engels heb je de uitdrukking 'It's not a silver bullit'. Het is niet die ene bijzondere kogel (bijv. Agile), die al jouw complexe problemen in een klap oplost. Hoe dan wel? Dat is hier prima beschreven. Het gaat, lijkt me, ook niet om het boek van Wouter en Marius, maar om de lezer die er maar een enkel thema uitpakt als 'silver bullit'.
Frans Muijzers
Goed artikel. Nederland lijkt te lijden onder agilitus. Werd de sport nog maar vooral - of alleen? - gebruikt als metaforische ondersteuning (zeg ik als ervaren sportbestuurder), dan gebeurde er minder ongelukken in verandertrajecten. Vanuit het voorkeursgedrag van vele mensen is de seriële kookpan van scrums volkomen ongeschikt.
P.R. Keus
Lid sinds 2019
voorbeelden te over...
zo moest elke meeting of vergadering genoteerd worden in een gepland jaaroverzicht, en van elke meeting moest een verslag zijn gemaakt. Niet omdat het handig was, maar A) omdat het moest van de auditor en B) omdat er niet werd nagedacht
.
Gevolg: een dagelijkse snelle afstemmingsmeeting had een administrateur nodig om de besproken zaken te notuleren, te verwerken en rond te sturen. Later kwam daar een verplichte parafenlijst bij.. niemand las het, want we gingen snel aan het werk (tijd besparen)
.
Effect: tijdens de vakantie viel wel eens een meeting uit... het was ook wel een zó druk, dat iedereen te druk was voor overleg, en dan belden we elkaar.
Zware opmerking tijdens de audit: we deden niet wat we zeiden... dus er kwam een vervangerslijst, zodat tijdens de vakantie (met onderbezetting) een 2e notulist beschikbaar was.

Toen ik aangaf geen notulen te gaan maken van deze meeting, kwam ik onder zware kritiek te liggen. (ik ben dwars....)
Waarom werd dit überhaupt als "meeting" genoteerd? Mocht er geen ongenotuleerd samenzijn plaatsvinden?
Waarom in de procedure geen betere omschrijving, en korte overleggen uitsluiten?
Waarom heeft een auditor zonder kennis zo'n invloed op ondernemers?
Waarom zijn mensen zó afgestompt dat elke hersenloze voor elkaar krijgt dat je tot zinloze zaken gedreven kan worden?
En het lijkt alleen maar erger te worden.

Ander voorbeeld: Clean Desk Policy
Wekt frustratie en wrevel op in een technsiche afdeling, waar je dagelijks nieuwe projecten op tafel krijgt, waar mensen briefjes en rapporten op je bureau leggen (als je er niet bent), waar tekeningen opengevouwen liggen en projectmappen tijdens de uitvoering gepakt moeten kunnen worden.
Het dient geen enkel nut om elke dag alles op te vouwen en weg te bergen: opruimen wordt daarmee niet uitgesloten(!)
Maar om aangesproken te worden op zaken die anderen op jouw bureau neerleggen ipv in het postbakje...

Moraal: pas het toe waar het praktisch is. Een goede oplossing op één plek werkt niet altijd op elke plek

het bedrijf is inmiddels failliet...
Mendel Borgmans
Mooi artikel. Mensen eerst! Watch out for the toolheads ☺

Meer over Interne communicatie en samenwerking