Gebruik de balanced scorecard als communicatietool

Veel tijd, geld en energie wordt gestoken in het formuleren van een strategie. Een verantwoordelijkheid van de concerntop. Tot zo ver niets aan de hand. Maar vervolgens is het zaak die strategie te vertalen in specifieke en concrete doelen, zodat de rest van de organisatie ermee uit de voeten kan. En daar gaat het vaak mis. Daar is wel wat aan te doen.

Bestuursraden kunnen met behulp van tools zoals, de strategy map en de balanced scorecard, actiever participeren in de totstandkoming van de organisatiestrategie. Een strategische scorekaart faciliteert de afstemming van de focus van bestuursleden met toekomstige businessmogelijkheden en risico`s. Strategy maps hebben een specifiek doel. Ze worden opgesteld om de kloof tussen globale strategische uitspraken en specifieke strategische doelen ...

Jos Steynebrugh
Als ik het artikel nog eens doorlees dringt zich onwillekeurig een beeld op uit de inmiddels beroemde film “Im westen nichts neues”. Het probleem in deze film gaat voornamelijk over besluiten van de legertop die aan het front alleen met extreme verliezen konden worden gerealiseerd. Dit artikel ademt éénrichting verkeer. Hier een paar quotes op een (verdicht) rijtje:

• strategie: een verantwoordelijkheid van de concerntop
• strategie te vertalen in specifieke en concrete doelen
• dichten v.d. kloof tussen strategische uitspraken en specifieke strategische doelen
• expliciteren van interne factoren
• structuur voor besluitvorming aan de top
• verbindende schakel tussen strategie en . . . . toetsbare indicatoren

In de multinationale bedrijven waarin ik mede verantwoordelijk was voor de jaarlijkse businessplanning ging dat anders. Ja, er werd met de BSC gewerkt als model waaraan de divisies hun businessplanning moesten conformeren. Samen met een 100% standaardisering (!!!) van zowel structuur als eenheden en definities ontstonden de businessplannen welke bij de RvB moesten worden “verkocht” , eventueel gewijzigd en uiteindelijk geaccordeerd. De leden van de RvB moesten wel degelijk de onderliggende stukken lezen, kennen en begrijpen. De BSC voorstelling en aggregatie (eveneens in BSC format) waren daarbij een hulpmiddel, geen vervanging van de afzonderlijke businessplannen.

Natuurlijk werd er handjeklap gedaan over afzet, omzet en prijs, te realiseren groei in bestaande en nieuwe markten, benodigde resources, geld etc etc. Vaak per product-markt combinatie. Uiteindelijk was er altijd draagvlak voor de uitkomsten op elk van de onderliggende niveaus. Logisch: ze werd bottom-up-handjeklap opgesteld.

Dan neemt het artikel een wel erg drastische sprong (quote):
• “BSC geldt ook als een belangrijk communicatietool”.

Die laatste vind ik wel érg kort door de bocht. Op corporate niveau kan ik me daar nog wel iets bij voorstellen, maar bij de werkelijkheden die ik heb gezien ontstaat per divisie een acquisitieplan en een communicatieplan. De elkaar versterkende elementen worden geaggregeerd en waar mogelijk naar corporate niveau vertaald. Maar de geschetste werkwijze in het artikel veroorzaakt het genoemde gat tussen stategisch en tactisch niveau zelf als het voornamelijk éénrichting (top-down) verkeer is.

Ook de sterk aan populariteit winnende scenarioplanning methodiek is gebaat bij bottom-up EN top-down benadering.

Groet,
Jos Steynebrugh
Change Enhancement, Zoetermeer