Geweldloze communicatie; de kunst van woordkeuze en vragen stellen

Om de een of andere reden zijn er mensen die zich om de haverklap aangevallen voelen en dit op een heftige manier uiten. Ik herinner me levendig een issue toen ik op Tae Kwondo zat en er tijdens het sparren iets gebeurde. Een van de heren vroeg zijn sparringpartner om 'nu' mee naar buiten te gaan om ‘het’ uit te vechten. De ander deed een stap achteruit en bleef rustig; hij overzag wat er gebeurde en liet zich niet in de energie meetrekken.
De uitdaging zit in het rustig blijven en je bewust zijn van de communicatiestijl die je inzet of het doorbreken van de communicatiestijl waarin de ander je (on)bewust wil meezuigen. Welke belangen heb jij hierbij?

Wanneer we ons verbaal verdedigen is het moeilijk voor onze gesprekspartner om echt te luisteren; hij wordt immers overspoeld met de emotie die met het verdedigen gepaard gaat. Je tone of voice en gezichtsuitdrukking veranderen. Als gevolg daarvan wordt het eveneens lastig om nog naar de ander te luisteren. Je bent uit contact met elkaar! Als snel beland je in een verbaal gevecht waarin jij je verdedigt tegen een aanval. Daarmee verspil je en energie en je verliest controle in plaats van dat een probleem wordt opgelost of zaken in redelijkheid worden uitgepraat.
Om me heen zie ik een flink aantal mensen die, om wat voor reden dan ook, snel het gevoel hebben dat ze aangevallen worden, te weinig respect krijgen, het idee hebben dat ze niet begrepen of serieus genomen worden bijvoorbeeld, omdat hun ideeën/adviezen/orders niet opgevolgd worden. Feedback wordt vliegensvlug weggewimpeld, omdat het als een aanval wordt gepercipieerd. Tijdens coachmomenten hoor ik vaak zinnen als:

• “Ja, maar – je hebt het verkeerd begrepen. Ik zal je uitleggen ….”
• “Ze luistert niet en kijkt me met zo’n arrogante blik aan. Nou dan ga ik er tegenin!”
• “Ze weten het wel, maar het dringt niet door. Ja, dan ga ik drammen. Logisch toch?”
• “Ik heb het al zo vaak gezegd: wanneer snapt hij het nou? Het wordt altijd een welles nietes spelletje met die gast.”

Zodra het verdedigingsmechanisme in stelling wordt gebracht, neemt de emotie de overhand over de ratio en zijn gesprekspartners uit contact met elkaar. Maak er een video-opname van en je zult getuige zijn van twee monologen waarbij de gesprekspartners in de veronderstelling zijn, dat ze een dialoog voeren.

Hoe doorbreek je zo’n moment waarop je voelt dat jij je rug gaat rechten om er vol tegenin te gaan? Belangrijk is, dat je de trigger herkent waardoor je de verbale aanval in gaat zetten. Ga vertragen en tijd winnen door bewust door te ademen. Wees je bewust van het eerste wat je zou willen zeggen en slik dit in. Het is je gewoonte om iemand van repliek te dienen, omdat jij het gevoel hebt dat je wordt aangevallen, beledigd of onrespectvol bejegend wordt. Adem langer rustig door en wees je ervan bewust dat jij je wilt vergelden om het machtsevenwicht te herstellen.
Door de tijd die jij jezelf gegeven hebt, geef jij jezelf de kans om te onderzoeken wat er echt in de communicatie gebeurt. Je gaat informatie halen, bijvoorbeeld door een vraag te stellen. Met als doel om aan oplossingen te werken. Door deze energie in te zetten, neem je de ander daar vanzelf in mee en blijf je in contact met jezelf en de ander.

Vaak val je over een woord of een paar woorden die de ander gebruikt; die voor jou een beladen betekenis hebben. Vraag door op wat deze sleutelwoorden betekenen voor de ander. Het antwoord kan je verrassen en als snel wordt duidelijk dat wat jij als een aanval percipieerde absoluut geen aanval was.
Vergeet trouwens niet het ‘ja, maar …’ te vervangen door ‘ja, en…’
Immers als je ‘ja, maar’ gebruikt zeg je indirect zoiets als: "Prima wat je tot nu toe allemaal hebt ingebracht, maar het is gebakken lucht en klinkklare onzin. Ga er even voor zitten, want ik ga je nu vertellen hoe het echt in elkaar zit!”
Bij een ‘ja en’ valideer en complimenteer je de ander indirect. “Ik kan je gedachtegang volgen, ja prima en …. welke ideeën heb je hiernaast nog meer over hoe je dit project kunt aanpakken, zodat ik mijn expertise gericht aan jou kan overdragen wat het project ten goede komt.”

Als jij, naar aanleiding van deze blog, (h)erkent dat je snel in de verdediging schiet, dan kan het je helpen om de oorsprong van 'je snel aangevallen voelen' boven tafel te krijgen. Is het echt hardnekkig? Schakel dan een coach in. Een gesprek of vier/vijf is meestal ruim voldoende om flinke stappen te maken.