Thuisbezorgers zijn bezig met een race-to-the-bottom. De leefbaarheid in de wijken staat onder druk, net als de winstmarges van de aanbieders, die bovendien te kampen hebben met personeelstekort. Waarom gebeurt er in Nederland zo weinig met last mile-bezorgrobots?, vraagt Walther Ploos van Amstel zich af op Logistiek.

Niet alleen de pakketbezorging neemt toe, ook de bezorging van levensmiddelen en maaltijden blijft groeien. Kan robotisering van de bezorging uitkomst bieden? Of moeten we toch maar wennen aan de gedachte van pakketkluizen waar we onze spullen moeten ophalen? Wereldwijd wordt geëxperimenteerd met autonome bezorging, maar in Nederland blijft grootschalige implementatie uit. Waarom?

Tot nu toe weinig positieve ervaringen

Ten eerste is autonoom vervoer op de openbare weg hier nog niet toegestaan. Daarnaast kent
Nederland een dichtbebouwde infrastructuur met smalle straten, fietspaden en veel obstakels, wat de veilige inzet van autonome voertuigen bemoeilijkt. Ook zijn er zorgen over kwajongensgedrag; robotje pesten. In de Verenigde Staten is de situatie anders. Ruim opgezette woonwijken, minder fietsers en hoge personeelskosten maken autonome bezorging daar aantrekkelijker.

Deutsche Post heeft een bezorgproef met een Postbot gedaan. In Engeland heeft Ocado een test uitgevoerd met een systeem waarbij een voertuig met bestelde levensmiddelen langzaam en autonoom met de bezorger meerijdt, die de producten alleen nog hoeft af te leveren. In België heeft Colruyt een test gedaan. De insteek is om een operator verschillende voertuigen op afstand te laten besturen. In de VS testen Uber Eats en retailer Kroger onbemande leveringen. Ook in China lopen meerdere pilots.
De eerste ervaringen zijn niet positief; te veel werk voor de leverancier, te veel technische obstakels en te veel gedoe voor de consument.

Hybride oplossing met een pakketbezorger

Hoewel volledig autonome bezorging voorlopig niet realistisch lijkt, biedt een hybride model wél perspectief. Een mogelijk concept is een klein, zelfrijdend voertuig dat in autoluwe wijken de bezorger ondersteunt, zoals een rijdende assistent. Dit combineert klantcontact met efficiëntere logistiek en kan de personeelskosten met 20 tot 30 procent verlagen, wat neerkomt op een besparing van 4 tot 6 euro per levering van levensmiddelen of 30 tot 40 eurocent per pakje.

Een hybride oplossing vraagt wel om een goede afstemming van de ladingdragers (kleine containers die op het bezorgvoertuig passen), de planning die zorgt voor een naadloze synchronisatie van de schakels in de keten, AI-platforms voor data-uitwisseling, microhubs in de nabijheid van de klanten, een goede georganiseerde ‘middle mile’ tussen sorteercentra en de microhubs en het betrekken van de ontvangers bij de invoering.

Begin met een pilot in een nieuwbouwwijk

De rijdende robots bestaan. De ondersteuning is uitgewerkt in het kader van het Physical Internet raamwerk. Ik denk dat het kan. Nederland is nog niet ingericht op autonome bezorging, maar in nieuwbouwprojecten zoals Merwede in Utrecht, Spoorzone in Zwolle of Katendrecht in Rotterdam zou snel een pilot kunnen starten. Gemeenten spelen hierin een cruciale rol: zij kunnen vrijstellingen verlenen voor regelgeving en de juiste infrastructuur faciliteren.

Autonome voertuigen in de last mile? De techniek ligt op de plank. Het is stil, zero emissie, klein, veilig en het bespaart de thuisbezorgers veel tijd. De vraag is: wie durft een eerste pilot aan?

Walther Ploos van Amstel.