Hoe bepaal je de juiste laadinfrastructuur?

Elektrische voertuigen vereisen laadstations voor het opladen van batterijen, die zich op locaties bevinden en over capaciteiten beschikken die passen bij de dagelijkse praktijk van stadslogistiek. Vrachtvervoer, waarbij voorspelbaarheid van levering en lage kosten prioriteit hebben, stelt andere eisen aan de laadinfrastructuur dan personenmobiliteit.

Laden: hoe regel je dat? 

De inzet van BEV- en PHEV-voertuigen roept verschillende vragen op, zoals: Is er voldoende capaciteit in het elektriciteitsnet? Hoe en waar zullen bedrijven in de toekomst hun voertuigen opladen? Zijn er voldoende laadpunten op de juiste locaties? Welke investeringen zijn hiermee gemoeid? Zijn aanpassingen aan het elektriciteitsnet nodig tot 2025 en ook daarna? Moet de focus liggen op publieke laadinfrastructuur, of zullen bedrijven privé-laadstations aanleggen?

Voor transporteurs en eigen vervoerders die overwegen te investeren in elektrische bestelauto’s en vrachtwagens, speelt de uiteindelijke Total Cost of Ownership (TCO) een cruciale rol. Het uitvoeren van een TCO-berekening voor elektrische voertuigen is complexer dan voor dieselvoertuigen.

De NAL-handreiking 'depotladen' voor vrachtwagens helpt in het beantwoorden van de vragen bij dit onderwerp, biedt nieuwe inzichten en geeft concrete tips. De focus ligt daarbij op het opladen op een depot. Onderzoek heeft uitgewezen dat 80% van het laden van elektrische vrachtwagens op een depot zal plaatsvinden.

Strategische, tactische en operationele vragen bij de laadinfrastructuur

Bedrijven gaan de komende jaren hun vloot elektrificeren. Hoe bereid je je als ondernemer daarop voor? Hoe zorg je ervoor dat de transitie naar elektrisch rijden betaalbaar en betrouwbaar regelt? Wat zijn de strategische, tactische en operationele vragen bij de laadinfrastructuur?

Strategische vragen bij de laadinfrastructuur zijn:

De laadlocaties en stations:

• Welke locatie voor laden is optimaal? Bij de verlader, op eigen depot of onderweg?
• Welke soort en capaciteit laadstations zijn nodig?
• Wat is de invloed van laadsnelheid op het operationele gebruik en de kosten van energie en van personeel (wachttijd tijdens laden)?
• Wat is de beschikbaarheid van de laadpalen (wachtrij of voorspelbare toegang)?
• Wordt er ook geladen bij publieke laadpalen of private laadpalen (thuis of bij klanten)?
• Wie besluit tot investering in de laadpalen en wie financiert?
• Hoe makkelijk kan de infrastructuur en de netaansluiting aangepast worden? Hoe kunnen we zelf energie opwekken?

De ontwikkeling in de ritprofielen en het distributienetwerk:

• Wat zijn per ritsegment de operationele eisen in capaciteit van het voertuig, lengte van de rit en aantal stops?
• Wat zijn de herkomsten en bestemmingen per segment? Waar komen de voertuigen vandaan en waar gaan ze naar toe?
• Hoeveel kWh hebben de elektrische voertuigen (in de toekomst) nodig hebben en op welke moment van de week en dag?
• Geven de ritten aanleiding voor een hybride model: snelladen naast langzaam laden?

Laadstrategie versus batterij:

• Wat is de beste laadstrategie per segment en het soort voertuig om operationeel te kunnen werken en voorspelbaar in de praktijk te kunnen leveren? Hier is samenhang met de batterijkeuze bij de voertuigkeuze.
• Welk laadvermogen moeten de laadpalen hebben?

Vermogensvraag per locatie:

• Gegeven de laadstrategie van ondernemers: waar en wanneer wordt dan elektrisch vermogen gevraagd om te kunnen laden?
• Tot welke totale energievraag leidt dit?
• Leidt een piek in de vermogensvraag samen met ander elektriciteitsgebruik tot in totaal meer dan het net lokaal kan leveren?
• Wat zijn de alternatieven en mitigerende maatregelen om toch in de energievraag te voorzien? Welke kansen bieden energyhubs met de buren?
• Investeer je in een keer voor jaren vooruit of laat je de infrastructuur meegroeien met de ontwikkeling van het bedrijf?

Laagste kosten:

• Welke aanpak geeft de laagste operationele kosten (OPEX) in verschillende leversegmenten? Welke investeringen zijn ermee gemoeid (CAPEX).
• Hoe financier je de laadinfrastructuur?

Managen en monitoren

• Welke data zijn nodig om het energiesysteem te managen?

Tactische vragen spelen bij de inkoop van energie (in samenhang met de eigen energie-opwekking), de uitrol van voertuigen en daarmee de laadinfrastructuur.

Operationele vragen spelen bij welke voertuigen gaat snel of langzaam laden, waar op het terrein, wat doet de chauffeur intussen en de inzet van smart charging. Dit vergt vaak andere software voor de planning en de ondersteuning van een energiemanagementsysteem (EMS).

Voor lichtere voertuigen

Meer informatie over de vraag naar lichtere aansluitingen, bijvoorbeeld voor personenauto’s of bestelauto's, vind je in de startgids ‘Laden van elektrische auto’s op de zaak’ van RVO. Voor het gemeentelijke perspectief op laders voor de logistieke sector: de ‘Handreiking laden van elektrische voertuigen in de logistieke sector’ van NKL.

De rol van de overheid

Een volgende uitdaging betreft overheden en (particuliere) investeerders in publieke oplaadfaciliteiten: de vraag naar elektriciteit vanuit de logistieke markt. Dit omvat niet alleen de totale elektriciteitsvraag, maar vooral de vraag naar waar welke oplaadinfrastructuur zinvol, gebruikt en rendabel kan zijn. Dit hangt af van de ritprofielen van de ingezette voertuigen.

Voor wie alle wil weten over laadinfrastructuur en vrachtwagens. Lees de vele rapport op de logistieke pagina van de NAL.

Lees ook: Laadinfrastructuur voor elektrisch vervoer: zo doe je dat