We kennen het allemaal: Angst. We zijn allemaal weleens bang geweest. Angst hoort bij het leven, zover zijn we inmiddels allemaal. Waar we ons echter vaak niet van bewust zijn, is dat angst zich ook heel graag en snel nestelt in bedrijven.
De belangrijkste bron van angst, dat zijn we zelf. We zijn in hoofdzaak bang voor elkáár.
Neem de angst voor afwijzing, kritiek of positieverlies. Wie wijst jou af, geeft jou kritiek of pakt jou je baan af? Dat is je collega, je leidinggevende, je team. En toch, als je het de mensen op de man af vraagt, is niemand bang. En daarmee heeft angst een geweldige voedingsbodem om zich ongeremd te kunnen verspreiden.
Waarom is angst zo moeilijk grijpbaar in organisaties?
Angst is lastig grijpbaar omdat het zich openbaart in alles wat niet wordt gedaan of gezeg...
@Ilonka; Natuurlijk wordt veel angst vanuit de top verspreid. Er zijn legio artikelen te vinden die dit fenomeen uiteenzetten. Echter, naar de top blijven kijken en wachten tot zij in beweging komen op dit onderwerp, dat brengt niets anders dan een impasse. De verantwoordelijkheid voor verandering bij de top neerleggen, geeft ons als medewerker slechts een excuus om te klagen en niets te doen. Daar is nog nooit iemand beter van geworden.
Jos de Blok van Buurtzorg is een mooi voorbeeld van iemand die ook is gaan tuinieren ondanks het feit dat de top helemaal niet in beweging komt. Sterker nog, hij stuitte vooral op weerstand en verzet. Als hij had gewacht tot de top zou veranderen, dan zat hij nu nog precies op dezelfde plek, met dezelfde onvrede.
Verandering ligt in ons aller regie. Wij kunnen er zelf voor kiezen om niet meer bang te willen zijn. Maar dan moet je wel gaan tuinieren en het gesprek met elkaar openen. Een lawine begint vaak ook met een kleine verschuiving. Als je op de top blijft wachten tot zij het probleem voor je gaan oplossen, dan ontken je je eigen potentiële impact. Daarmee houd je hetzelfde systeem net zo goed in stand.
@ annemarie: Mensen die buiten de organisatie snel angstig zijn, zullen dat ook snel binnen een organisatie zijn. Angst is echter ook vaak een cultuurprobleem, dat, als het eenmaal wortel heeft geschoten snel om zich heen grijpt.
Ik vind met name de praktische beschrijving en manier hoe je angst kunt identificeren boeiend! Het doet me ook denken aan twee basis theorieën van werken waar Laloux (boek Reinventing Organizations) ook naar refereert: mensen zijn ofwel van nature goed of wel van nature slecht. De paradox is dat ze allebei waar zijn. Als je eenmaal in 1 van de 2 perspectieven zit zie je het altijd zo. Bij dat laatste hoort bijvoorbeeld wantrouwen, op je hoede zijn, rugdekking willen hebben (politiek gedrag in organisaties). Kenmerken van werken op basis van angst. Natuurlijk niet bevorderlijk voor het leerklimaat (daar is best veel onderzoek naar gedaan inmiddels). Het zet experimenteren, uitproberen, vragen stellen en "het niet mogen weten" onder druk. Ook belemmert het diepere vormen van leren waarin groepen elkaar vragen stellen over het nut van bepaalde acties (double loop leren, of zelfs triple loop leren, hoewel ik dat laatste wat vager vindt). Elementen waarvan we weten dat ze kunnen leiden tot grote fouten en zelfs immoreel gedrag. Dit blijkt bijvoorbeeld ook uit onderzoek naar ongelukken op o.a. boorplatforms, in de cockpit van vliegtuigen en in de zorg.
Ben benieuwd wat je hier verder over gaat schrijven en onderzoeken.