Veranderen in vijf kleuren

Cover stories

Veranderen

Verandermanagement is een belangrijke activiteit van managers en consultants. Hoe pakken ze dat aan? Afhankelijk van de situatie en van de eigen persoonlijke stijl gaat men aan de slag. In deze bijdrage wil ik verschillende soorten 'veranderconcepten' en 'verandermanieren' verduidelijken. Ook wil ik een betere koppeling tussen aanpak en situatie mogelijk maken.

Vijf planeten

Er zijn vijf clusters of families van theorieën over veranderen. Aanhangers van die clusters wonen op vijf verschillende planeten. Op één planeet verloopt de communicatie over ver...

Peter van Overbeeke
Het is ons consultants toch weer gelukt om hokjes te bedenken voor veranderprocessen, structuren en culturen.
Ik hoop spoedig dat er een kleurenblinde consultant opstaat die de 5 planeten gezamenlijk als 1 heelal ziet. Zijn allesomvattende aanpak zal rekening houden met elke kleur, smaak, reuk, ach alles wat ons menselijk maakt !
Ik wil graag een weddenschap aangaan dat hij (als non-consultant?) degene zal zijn die verandering effectief kan doorvoeren.
Ruud Lahr
Het artikel geeft een bekende, maar overzichtelijk indeling van visies op organisaties. De vragen die de auteur oproept over het mixen van kleuren zijn zonder meer interessant. Tot dusver niets aan de hand met dit artikel.

Wat mij echter na het lezen blijft puzzelen, is het volgende statement:
“De situatie en omstandigheden (context), de beoogde verandering, diegene die de verandering wil en de (persoon van de) veranderaar zijn de vier factoren die sterk van invloed zijn op de keuze van een kleur.”

Deze keuze van een kleur? Hiermee suggereert de auteur dat er temidden van een kleurenstrijd nog wat te kiezen valt. Wie maakt die keuze? En waar kiest ‘ie dan precies voor?

Als alle invloedsfactoren - de context, het veranderingsdoel, de eigenaar van de verandering en de veranderaar al bekend zijn - dan valt er weinig meer te kiezen, lijkt me. Alles heeft - blijkbaar - een (voorkeurs)kleur en dat resulteert in een vanzelfsprekende aanpak.
En als er geen verschillende kleuren in het spel zijn, dan is iedereen het zo roerend met elkaar eens, dat er überhaupt niet gekozen wordt: er is maar één vanzelfsprekende aanpak.
Floris de Monchy
De Caluwe presenteert een herkenbaar denkmodel dat inspirerend werkt om beter na te denken over falen en slagen van veranderstrategieen. Zelf ben ik een aanhanger van de genoemde 'blauwdrukaanpak in een geeldrukomgeving'. Dat wil voor mij zeggen: ik ontwerp en begeleid gestructureerde sessies waarin partijen discussieren over individuele belangen, visies op problemen, doelen etc. om zo te komen tot een voor allen herkenbare synthese/afbeelding van de gemeenschappelijke werkelijkheid. Het blijkt inderdaad erg lastig om daarover te communiceren met mensen die in andere 'kleuren' denken, vooral met rood- en groendrukdenkers.
André Plat
Léon heeft met deze methode een 'big hit' en nieuwe toevoeging op verandermanagement te pakken. Het aloude: unfreeze, change and freeze krijgt nu met een 'hoe te bezien' en 'hoe te doen' een welkome nieuw dimensie.

De zoektocht in zijn boek ga ik voortzetten. Het zou me niet verbazen als mijn huidige inzicht wordt versterkt dat het kleurdenken uit meerdere kleuren het 'ideale pallet' vormt voor de verandermanager.

Een goede voortzetting op: organisatieverandering met spelsimulaties.
oscar treur
..
bisschops-arntz
De versie zoals uitgegeven door Twijnstra is vooral aardig omdat je het in wat "ontspannen" sfeer kunt uitwerken en bespreken.

Ik zie het veel meer als ondersteuning in wat je als interimmanager - in mijn geval - ziet aan managementkwaliteiten in organisaties dan als tool om daadwerkelijk interventies door te voeren.
Het zet de deelnemers aan het denken en kan in (functionerings-) gesprekken worden doorgenomen om vervolgstappen t.a.v. training of coaching te zetten.

Ik gebruik het instrument regelmatig naast andere wat "luchtige" zaken om het bewustwordingproces opgang te zetten.
hartelijke groeten,
Annelies Bisschops
Rob Heine
Het boek 'leren veranderen' is voor mij het beste boek dat ik ooit over veranderkunde heb gelezen. Het is compleet, toegankelijk, humoristisch en erudiet. Het werk leent zich zowel voor wetenschappelijke studie als voor toepassing in bedrijfsopleidingen of HBO. Dus: hulde aan de Caluwe en Vermaak.

Rob Heine
Docent managementopleidingen
moduleplus@planet.nl
G. de Jong
Deze test geeft op inzichtelijke wijze een weergave van je denkpatronen in relatie tot de handelen als manager.
Veel dingen lijken vanzelfsprekend als je ze leest, maar na verder lezen komen de nuances tot uitdrukking.
briaire
zeer bruikbaaar en mooi samenvattend in mijn activiteiten als adviseur
ik ken het boek en het artikel in MenO
Fons Roebroek
kop spreekt voor zich
B Warmerdam
Boeiend artikel !!
De test is ook heel interessant om te doen.
Luk Indesteege
Geachte

Ik heb toevallig uw kleurendenken ontdekt. Vroeger heb ik reeds kennis gemaakt met de vier leerstijlen van Kolb, die door Leirman (KULeuven, soc.ped.) zijn uitgebreid tot 5: de expert-denker, de beslisser, de zinzoeker, de communicator en de homo ludens. Is er een verband te leggen tussen deze 5 leerstijlen en uw kleurendenken?
Raoul
Beste Leon en andere lezers.
Ik vind de tekst erg aantrekkelijk vanwege het overzicht en, natuurlijk, het model. Wat dat betreft: een erg mooi en groen instrument. :)
Als manager in ICT en Ecommerce is mij opgevallen dat de beste projecten alle kleuren omvatten. Wat dat betreft zijn de kleuren Gl-B-R-Gr-W tevens een top-downmodel voor de verschillende lagen van een project. Ik zie er respectievelijk de volgende niveau's in:
strategische beslissing - projectplan - vormvoorwaarden en (hulp-)middelen - dagelijkse processen - uitvoering.
Is dat een herkenbare onderdeling of bekijk ik het nu mechanistisch?

Groet, Raoul
Ton
Sommige vragen zijn eigenlijk best wel gewetensvragen. Ben ik zo echt???
Masé Sutterland
Een goede test die je met jezelf confronteerd. Echt heel bijzonder om te zien dat ik mij wel heb ontwikkeld maar in essentie toch ben gebleven die ik ben.
Hugo Hendriks
Is Verandermanagement nu echt zo eenvoudig, dat je met vijf kleuren een volledig beeld kunt schetsen van dit, ik dacht toch complexe, persoonlijke en "softe" onderwerp? Dat zou haast betekenen dat onze vierjarige zoon het ook zou moeten kunnen begrijpen. Immers, hij tekent ook al met meer dan één kleur. Je zou toch minstens denken dat je alle kleuren van de regenboog nodig hebt om dan ook maar een klein beetje te kunnen uitleggen wat verandermanagement bekekent.

Maar als we de Pareto analyse er op los laten dan kun je zeggen dat je 80% van "Verandermanagement" moet kunnen verklaren met 20% van alle kleuren. Als vijf kleuren nu deze 20% zijn, dan zouden we 25 kleuren nodig hebben om Verandermanagement helemaal in beeld te brengen. En dan komen we toch al aardig dicht bij de kleuren van de regenboog....

Dus misschien is het niet eens zo gek om verandermanagement toe te lichten aan de hand van een vijftal kleuren...
Patrick William Smits
In deze tekst vond ik de nodige aanvulling op de door isbw omschreven kleurdrukdenkpatronen. Hiermee ga ik aan de sdlag om mijn werkstuk dat kleine beetje extra te geven.
Marij Vullinghs
Lid sinds 2019
Wat zou er gebeuren als mensen eerst zouden ervaren in welke gedefinieerde kleur hun patroon-gestuurde voorkeuren vallen en dan eens zouden reflecteren daarop. Waar komen die voorkeuren vandaan? Wellicht wil een manager / medewerker wel van zijn/haar patronen en voorkeuren af omdat die beschermende maatregelen of -tja- habituele voorkeuren blijken te omvatten die niet meer nodig zijn?

Wat zou er gebeuren als we zouden leren van het gekende uit bijvoorbeeld quantum-mechanica (bijv. verbindingen, de rol van relaties, potentiëlen), chaos-theorie (bijv. fractals en de rol van "guiding principles", biologie (de impact van velden vol informatie), chemie (nieuw evenwicht na onbalans) ....dwz...als we meer zouden leren over hoe evolutie en groei in het "leven" volgens dat soort inzichten verloopt?

Ik ervaar de "kleuren-aanpak" als een pracht-omschrijving van hoe je nu vakjes kunt maken van soorten mensen / organisaties en typisch bij de respectiefelijke vakjes behorende aanpakken - vanuit een manier van denken die aansluit bij meer "traditionele wetenschap". Wat als we onze blik verbreden?
Martin Heinhuis
@ Marij Vullinghs :

Het zou al prachtig zijn als meer mensen de waarde van het witdrukdenken gaan doorzien. Dat is in feite namelijk wat je doet. Witdrukdenken. Voor velen zal het lezen van deze (wat jij noemt) traditionele benadering een eerste kennismaking met die essentie zijn.

Mijn ervaring is dat het eerst wordt afgedaan als luchtfietserij. Dat vond ik althans zelf. Totdat je er kennis mee maakt. Bijvoorbeeld door workshops van Jan Bommerez. Ook op youtube staan enkele korte treffende video's van die redenatie. Als gevolg daarvan muteren overtuigingen. Dat is volgens mij de key.

Hartelijke groet, Martin Heinhuis,
AANDACHT

Meer over Weerstand tegen verandering