Anders verantwoorden. Doorbreek de regelzucht!

Cover stories

Toezicht en verantwoorden zijn nodig. De wereld zit nu eenmaal niet vol met alleen maar welwillende en kundige mensen. En zeker waar macht en persoonlijk financieel gewin op de loer liggen, zijn de juiste checks en balances nodig. Daarnaast: vreemde ogen kunnen soms ook gewoon op een goede manier dwingen.

Tegelijkertijd lijkt de manier waarop we invulling geven aan toezicht en verantwoording te zijn verworden tot een systeem van georganiseerd wantrouwen dat zijn doel voorbij schiet. Een systeem dat het goede werk in de praktijk onder druk zet, veel bureaucratie en kosten met zich mee brengt en uiteindelijk ook nauwelijks in staat is om werkelijk zicht te geven op de kwaliteit van werk in de praktijk.

Er zijn allerlei belangen om deze vorm van verantwoording in stand te houden. Zo verdienen...

Harold van Garderen
Wat een topstuk. En zo herkenbaar. Met als klapper

.... Nogmaals: in de praktijk hoor ik veel mensen klagen over de bestaande wijze van verantwoording, maar als ik dan vraag hoe zij zelf aannemelijk maken dat ze op een goede wijze omgaan met (maatschappelijke) middelen, dan blijft het heel stil.

Dat hoeft helemaal niet, want er is een prima oplossingsrichting: Narratief Verbeteren, Lateraal Toezicht en Narratief Verantwoorden. Verantwoorden wordt namelijk pas echt goed als je zelf zicht heb op de kwaliteiten die nodig zijn in de eigen context.

De oplossingsrichting heet Participatief Narratief Onderzoeken. Daarin zijn alle actoren in het systeem in potentie onderzoekers: van de vloer tot de ministeries. En alles daartussen en daarbij en daarnaast.

Voor de wetenschappers: dit is een evaluatieve concurrent mixed-methods benadering voor inzicht en beïnvloeding voor complexe "wicked" uitdagingen

Voor alle anderen: verbeteren, overleggen en verantwoorden met ervaringen waar cijfers en harde besluiten alleen niet afdoende zijn of zelfs schade toebrengen

Natuurlijk moet je "iets" meten. Maar voor weten is meer inzicht nodig en kunnen veel cijfers weg. Wij noemen dat op weg naar een nieuwe balans tussen Kwaliteit 2.0 en Kwaliteit 4.0.

Zie https://www.linkedin.com/pulse/tevredenheid-en-kwaliteit-lijken-dood-hoe-nu-verder-van-garderen/ voor meer achtergrond

Kijk anders eens op onze website. Daar zeggen we niet voor niets:

het gaat niet meer om wat u wil weten van mensen
het gaat erom wat mensen willen dat u weet.

Vandaar dat het verhaal en de reis die het verhaal gaat afleggen door de ecologie (nee, niet de keten .....) zo centraal zal komen te staan de komende decennia.
Paul Engel
Wouter, dank voor het delen. Mooie opmaat voor het gesprek dat wij als RvT binnenkort hebben met Marius Buiting en onze directeur-bestuur bij Wijk&co in Utrecht. De sociaal makelaars van Wijk&co zoeken actief naar taal waarmee de werkelijkheid op zo'n manier wordt weergeven dat de gemeente en politiek zekerheid hebben, bewoners zich herkennen en professionals input krijgen om te leren. Zo kwam men op het idee om naast Big Data (cijfers) met Small Data te werken. Small Data zijn kleine dingen die maken dat een grote verandering zichtbaar wordt, zoals de bijenstand een indicator is van klimaatverandering. Kan je 'opvoeding' of 'relatie tussen ouders en kinderen' in kwetsbare wijken afmeten aan het aantal ouders dat door hun knieën zakt om met een kind te praten of aan hoe lang ouders bij een speeltuintje blijven staan als hun kinderen aan het spelen zijn? De gemeente Utrecht staat hiervoor open en zoekt actief mee. Dat inspireert alle betrokkenen om door te gaan met het betekenisvol invullen van de verantwoordingsrelatie.
Martin Dreef
Lid sinds 2019
Beste Wouter,

Heel mooi en herkenbaar omschreven.
Zelf heb ik veel gedacht en gewerkt uit keten omkering en zelfsturing.
Dit bij een groot telecom bedrijf.
De omschrijvingen en je eigen gedrag regels die jij aangeeft hebben veel parallelliteit
Met elkaar bereikten we opvallende resultaten wat betreft klanttevredenheid, first time right, medewerkers gemotiveerdheid, winst, ziekteverzuim, mobiliteit enz.
Hoofdsturing op 3 punten. Winst per uitvoerende (zien als ondernemer). Klanttevredenheid per uitvoerende en hoe is het met jou en je thuissituatie. 4e Sturing op zeer lage overhead.
Door de resultaten gevraagd voor lezingen en bij de Top 50 van ooit 30000 medewerkers gekomen. Echter in die kringen zijn degenen met het meest foute gedrag de grootste kanshebbers op promotie. Eerst kapot reorganiseren. Dan een overkill aan Task Forces, punten systemen en donderpreken. De allerbeste in dit macho gedrag werd CEO. Deze stelde vervolgens mensen om hem heen aan met het zelfde gedrag (maar wel volgzaam).
Gevolg afglijding in de markt en dit gedeeltelijk verbloemen met veel verkopen van bezit.
Wat nog overblijft van dit bedrijf is ondanks deze situatie te danken aan de deskundige mensen lager in de organisatie.
Uit jouw inspirerende Pleidooi maak ik op dat mijn verhaal geen incident is maar eerder gemeengoed. Mijn vraag is hoe krijgen we dit door het ijzeren plafon heen van de macho's?

Vr gr Martin Dreef
Jan van der Ploeg
Ik mis iets van een 'like' knop ..
Gert de Haas
Een genot om te lezen Wouter!
Sven Roovers
Wat een topartikel Wouter; wat kun jij complexe zaken toch simpel en helder uitleggen ! En het past mijns inziens ook zo goed bij het oplossingsgerichte gedachtegoed waarbij je aan de cliënt/klant/professional vraagt wat hij of zij zelf de beste oplossing/de gewenste uitkomst vindt.Bedankt voor het delen; ik ben nieuwsgierig geworden naar je boek ?
WH Kolkman
Lid sinds 2019
Prima en heel herkenbaar verhaal en bewezen te werken in mijn professie.

Ik zie nog wel een uitdaging mbt toezichthouders en politiek, waar toch vaak nog
1) de modus operandi rule-base ipv principle-based-supervisie is. Compliance aan regels is immers makkelijker aantoonbaar te maken dan compliance aan principes.
2) de reactie op incidenten een nieuwe regel (risico-regel-reflex) is, om een gevoel van actie en controle te geven, zeker ook omdat de burger daar toch ook vaak om vraagt.

Tot slot nog mijn tip van Sgt de Vries: Vaandrig, als je wilt weten hoe het met de soldaten gaat, vraag dat dan niet (alleen) aan de sergeant, maar ga zelf kijken op de werkvloer en praat met ze.

Meer over Besturen en organiseren