Terug naar de verbeelding

Columns

De wereld wordt geregeerd door “boekhouders” en cijferfetisjisten. Zo, die zin is er uit en waarschijnlijk maak ik daar weinig vrienden mee. Alles moet tegenwoordig meetbaar gemaakt worden. Anders gaat het fout. Kijk maar naar het spektakel over de inkomensafhankelijke zorgpremie. Maar niet alles wat meetbaar is, is belangrijk. En niet alles wat belangrijk is, is meetbaar.

In de discussie over de inkomensafhankelijke zorgpremie waren de getallen op individueel niveau inderdaad belangrijk. Heel belangrijk, ook voor mij persoonlijk. Maar het was weer een typisch ‘Haags geval van jammer’. Want voor de zoveelste keer werd een idee afgebroken door cijfers. Hoe je ook tegenover zo’n idee staat.

Plato schreef eens ooit iets in de zin van: “Passie is een werkelijk en genadeloos menselijk fenomeen ...

Dik Brouwmeester
Verstandige woorden.

Maar wat nu de dromen van Mark & Died zijn is mij een raadsel. Vooralsnog herken ik eerder een partijtje politiek kwartetten: mag ik van jou de hypotheekrente-aftrek? Ja hoor, als ik van jou de ontslagbescherming mag hebben. Ok, Mark, mag ik dan van jou het nivelleren? Prima, maar dan wil ik de marktwerking in de zorg van jou. En het bleef nog wekenlang gezellig in Den Haag.
Leon Dohmen
Dag Huub,

Je bent niet de eerste die zich afzet tegen cijfers. Hoe je het ook wend of keert ons hele leven is gebaseerd op cijfers. Je inkomen wordt uitgedrukt in een cijfer. Je hypotheek of huur wordt bepaald door een cijfer. Op school worden prestaties gekoppeld aan cijfers. De klok bestaat uit cijfers. Temperatuur wordt uitgedrukt in een cijfer. De beurskoersen worden uitgedrukt in .... inderdaad, cijfers. Sommige beroepen (zoals accountants) leven van cijfers. En zo kunnen we nog wel even doorgaan.

Cijfers zijn deel van ons leven. Overal om ons heen zijn cijfers. Dus die (overdreven) aandacht voor cijfers is heel verklaarbaar....

Vriendelijke groet,
Leon Dohmen
Huub Smeets
Dag Leon,

Natuurlijk zijn cijfers een deel van ons leven en soms zelfs een heel belangrijk deel. Je noemt zelf een paar voorbeelden. Ik wil die cijfers ook niet kwijt, integendeel. Net zomin als ik iets tegen boekhouders en aanverwante beroepen heb, vandaar dat ik ook aanhalingstekens gebruik bij die aanduiding.

Waar ik wél iets tegen heb is dat het middel (cijfers) tot doel verheven wordt. Dat we alleen nog maar door die cijfermatige bril lijken te kunnen kijken en dat daarmee de inspiratie, De Verbeelding, de droom of hoe je het ook noemen wilt, steeds meer op de achtergrond lijkt te raken.

Zaterdagochtend, 17 november rond half negen in de ochtend, hoorde ik op radio 1 een interview met Hans Schenk, hoogleraar economie en kroonlid van de SER, die eigenlijk hetzelfde beweert als ik. Hij heeft het niet over De Verbeelding, maar over ondernemerschap en 'entrepreneurship'. Gevraagd naar de oorzaken van onze slechte economie noemt hij twee tendensen:
1 de toenemende individualisering, met een graaicultuur als gevolg en
2 het feit dat "Nederland excelleert in boekhouden en slecht presteert in ondernemen"

Ondernemen definieert hij als "het creëren van zinvolle en nuttige ideeën, door de markt gevraagde ideeën en producten...". Zijn daaropvolgende betoog volgt dezelfde lijn als mijn (bewust prikkelende) column: hij pleit ervoor om de inspiratie weer z'n plaats te geven in het ondernemerschap en daarmee in het beleid. Sterker nog: hij bepleit dat er minder energie in "boekhoudkunde" en meer in entrepreneurship gestoken zou moeten worden en dat met name de regering daar het voorbeeld in zou moeten geven.

Het interview met Schenk is te beluisteren op: http://www.radio1.nl/terugluisteren/tijd?terugluisteren_dag=2012-11-17&terugluisteren_hour=8 en begint op 36 minuut, 00 seconden. Zijn uitspraken starten ongeveer op 39 minuut en 40 seconden. De moeite waard om dat te beluisteren.

Jammer dat ik het interview met Schenk pas hoorde op de dag nadat ik mijn column ingestuurd had, anders had ik het verhaal van Schenk mee kunnen nemen.

Overigens is op mijn website de uitgebreide column te lezen, want daar ben ik niet gehouden aan het maximale aantal woorden die deze site (begrijpelijk) aan een column stelt :-).

Vriendelijke groet,
Huub Smeets
Leon Dohmen
Er zijn ook heel positieve geluiden te horen, Huub.

Wat dacht je van "Onze innovatie is top"
http://www.mt.nl/300/69645/economie/onze-innovatie-is-top.html

Of van "Nederland weer in ICT-top"
http://www.automatiseringgids.nl/nieuws/2012/41/nederland-weer-in-ict-top

Met alleen boekhouden zou Nederland nooit op dergelijke posities kunnen komen ...

Vriendelijke groet,
Leon
Rob ter Hedde
Hallo Huub,

Helemaal eens met je pleidooi.

Wat ik met name waardeer is de nuance ten opzichte van het cijfergebruik binnen organisaties. Cijfers zijn niet stom, onnodig of slecht. Je hebt ze wel degelijk nodig voor de bedrijfsvoering.

De kunst is het de goede cijfers te gebruiken: zijn ze een goede, gebalanceerde (niet alleen financiële cijfers!!) vertaling van de strategie? En deze cijfers goed te gebruiken: als hulpmiddel en katalysator voor de diverse gesprekken die je in je organisatie met je medewerkers voert over Resultaat (hoe doen we het?) en Relatie (hoe doen we het met elkaar?).

Deze gesprekken zijn voor mij de 'momenten van de waarheid' binnen organisaties. Daar vinden de echte veranderingen en bijbehorende verbeteringen plaats. Binnen deze gesprekken past ook uitstekend het dromen en verbeelden waar jij het over hebt. Dat levert veel positieve energie en intrinsieke motivatie op.

Mensen raken gemotiveerd wanneer ze zien dat hun bijdrage aan de organisatie er iets toe doet, dat het resulteert. En daar komen de cijfers weer om de hoek kijken. Cijfers, en met name trends, geven feedback over de stand van zaken. "We hebben gedroomd en zaken in gang gezet. In hoeverre heeft het geresulteerd?" Stof voor het volgende 'moment van de waarheid'.

En zo is de (leer-)cirkel rond.

Nog één opmerking over cijfers:
Ik stoor me mateloos aan de spreadsheets met grote cijfertabellen en 3D taartdiagrammen. Je krijgt schele ogen en bonzende hoofdpijn als je probeert te ontcijferen (let op de woordspeling!) welk verhaal die gegevens vertellen.
Goede visualisatie van gegevens zodanig dat mensen direct zien wat er staat is een zwaar ondergewaardeerde discipline.Een goede visualisatie brengt cijfers tot leven, geeft ze betekenis en verlaagt de drempel om ze te gebruiken.
Daar droom ik wel eens over......

Groet,
Rob ter Hedde
Huub Smeets
Hallo Rob,

Dank je voor je positieve reactie!

Wat mij betreft voeg je iets essentieels toe: het is de kunst om de juiste cijfers te gebruiken. Cijfers die mensen wél motiveren omdat die hen inzicht geven in hun eigen bijdrage aan de organisatie waar ze werken. Dat leidt tot de positieve energie en intrinsieke motivatie waar jij het over hebt. En de juiste manier van visualiseren helpt daar zeker bij.

Mag ik overigens jouw woordspeling 'ontcijferen' in de toekomst eventueel gebruiken voor een vervolgcolumn/ -artikel?

Met vriendelijke groet,
Huub Smeets
Rob ter Hedde
Hallo Huub,

Uiteraard mag je de woordspeling gebruiken. Ik zie het als een compliment.

Ik ben benieuwd naar het vervolg.

Groet,
Rob
Dik Brouwmeester
Kortom, cijfers en economie zijn een belangrijk onderdeel van het verhaal, maar dan in dienende zin, niet als allesbepalende factor.

Meer over Missie en visie