Sturen en Veranderen met Managementinstrumenten

Cover stories

Inleiding

Niet zelden overheerst een gevoel vanteleurstelling na - een poging tot - invoering van bekendemanagementinstrumenten als de 'Balanced scorecard', 'Value BasedManagement' of simpelweg 'Budgetteren'. De theorie is mooi, maarhet rendement in de praktijk valt vaak tegen. En dat terwijl dedruk om te presteren toeneemt.

Wat verklaart het tegenvallend succes ? Waar ligt...

Auke Aukema
Duidelijk stuk waarin met de mythe van de BSC wordt afgerekend. Niets vervangt gezond verstand en daarbij kan de meetmethode ondersteunen, mits de achterliggende analyse valide is.
Marcus Hinrichs
Als trainer-consultant wil ik graag reageren op dit artikel dat inderdaad voor een deel de relativatie brengt over management instumenten.

Wat ik persoonlijk zie als een knelpunt in implementatie van instrumenten als de BSC is de opvolging van de implementatie.
De meeste vragen en problemen vormen zich namelijk na de implementatie.

Zodra de (externe) consultants weg zijn en de MT leden er zelf voor staan verdwijnt na enige tijd vaak de motivatie en de wil om instumenten toe te passen.

Een management instrument heeft geen zin als de TM leden er geen betrokkenheid bij voelen en er geen basis is van deelname in het proces.

Daarnaast worden management instrumenten ook veel gebruikt als kinderen in een slecht huwelijk. In die zin dat de interne onrust hopelijk verdwijnt door invoering van instrumenten ter verbetering van de organisatie in plaats van de interne onrust eerst op te lossen.

Gelukkig zijn er ook veel organisaties waar de invoering wel veel rendement, eenheid en rust heeft gebracht, maar timing is inderdaad een grote invloed factor.

Belangrijk is het verwachtingspatroon, deelname van de TM leden de interne en externe opvolging.
Martijn Mast
Management instrumenten zijn een middel om een doel te bereiken.
Het instrument is het doel niet.

Betrek je het MT niet bij de doelstelling of overtuig je ze niet voldoende van de doelstelling,
wordt het instrument voor hun een doelstelling. Een instrument is een zinloosdoel!
Weg motivatie en weg overtuiging bij MT. gevolgen laten zich raden.

Een RvB dient naast gezond verstand te beschikken over gezond gevoel.
Gevoel dat gebruikt moet worden om aan te voelen of een MT zich kan vinden in een doelstelling.


De tijd dat mensen uitvoeren wat jij als verantwoordelijke zegt, alleen omdat jij het zegt is voorbij.
Motiveer je personeel, ongeacht op welk niveau ze functioneren.
John Heimensem
Geachte heer van der Vossen,

Het lezen van uw bevindingen heeft mij geboeid.
Uw praktische kijk op de Balanced Scorecard bevestigd dat eigenlijk alle managementtools (MBO etc)een goede uitleg behoeven. Dit creëert een gedegen draagvlak voor de introductie/uitvoering en hier ontbreekt het vaak aan. Het is dus zaak hier een uitgebalanceerde communicatiestrategie op los te laten,wil introductie en uitvoering een succes worden.

met vriendelijk greot,

John Heimensem
Ronald den Dikkenboer
In beide cases probeert men een rationeel instrument te gebruiken om een vaak diffuus relationeel probleem (relationeel probleem: b.v. de top heeft geen genoeg grip op het management of decentrale eenheden) aan te pakken. Dit werkt niet. Sterker nog, het relationele probleem wordt sterk overbelicht en in het centrum van de aandacht gesteld. Het relatieprobleem heeft nu een naam en een gezicht, namelijk balanced scorecards en degenen die het in willen voeren. Afschieten van balanced scorecards en invoerders is nu eenvoudig. Het relationele probleem is dan groter geworden.

Stel BSC is ingevoerd en draait. Het relationele probleem, nu een stuk helderder geworden, zorgt er wel voor dat BSC mislukt. In het meest positieve geval wordt niet het optimale resultaat gehaald.

Het verandertraject en het traject na de invoering zorgen voor een verharding van het relationele probleem. Bij de cases kreeg ik zlefs het idee dat de top van de organisatie het probleem nog meer wilden gaan verstoppen.

De door Van der Vossen geopperde oplossingen bieden helaas geen enkele soelaas. Integendeel. Relationele problemen worden er nog scherper door geprofileerd en er zijn meer mogelijkheden voor het zetten van de hakken in het bekende zand.

De oplossing is natuurlijk het relationele probleem aan te pakken. BSC en aanverwanten kunnen zijdelings meegenomen worden op het moment dat de angel uit de relatie is gehaald.

Graag uw reactie.
Henry van Maanen
Leuk artikel, ik mis alleen de link Missie - Strategie - Doelstellingen - KSF - prestatie-indicatoren. Deze link mis ik bij veel organisaties. Gevolg is dat veel organisaties p.i.'s hebben om deze maar te hebben, terwijl ze zich niet afvragen waarom ze deze hebben en wat deze bijdragen aan het afdelingsresultaat en ondernemingsresultaat.

Deze link zou ook veel bij kunnen dragen aan het begrip voor tools als de BSC, INK-model, Cockpits e.d. De reden wordt duidelijker voor de managers.
Bernard Lejeune
Zeer intressant
vooral de links naar alle andere sites
Gert-Jan van der Vossen
Auteur
In reactie op Ronald Den Dikkenboer.
Uw conclusie gaat mij wat ver. Ik heb proberen aan te geven dat gezond verstand in dit soort trajecten de overhand dient te hebben. Als het gezonde verstand zegt dat er een dijk van een relationeel probleem ligt, dan dient dat probleem eerst aan de orde te worden gesteld en te worden aangepakt. Het betoog is er juist op gericht het ondoordacht gebruik van managementinstrumenten te voorkomen.
Met vriendelijke groet,
Gert-Jan van der Vossen
Rob Meijers
Prima artikel waarin een aantal herkenbare valkuilen wordt genoemd bij het implementeren van bijvoorbeel de balanced scorecard.

Jammer dat het besluit het hele verhaal relativeert, zo niet ontkracht, met de suggestie dat uiteindelijk de conclusie zal blijken dat je de sturing van grote, complexe organisaties niet aan één concept moet ophangen en gezond verstand het belangrijkste instrument voor managers is en blijft .

Mijn ervaring is dat juist bij grote, complexe organisaties:
1) gezond verstand gemakkelijk kan leiden tot suboptimale besluitvorming en gebrek aan gezamenlijke focus;
2) moeilijk genoeg is om één (paraplu)concept (zoals balanced scorecard) goed ingebed te krijgen. Zoals de schrijver terecht opmerkt moet het meer dan een techniekje zijn; het gaat ook om commitment, organisatiecultuur etc..

Mijn conclusie zou daarom zijn: kies voor het geschiktste (overall)concept en ga daar dan ook helemaal voor. Uiteraard zal bij het interpreteren van dit concept altijd ruimte blijven voor gezond verstand. Over het - al dan niet terechte - vertrouwen dat managers hebben in hun 'gezond verstand' ben niet ik zo bezorgd!
rob grosemans
vermits mijn thesis over deze materie gaat, vond ik het zeer interressant iets te lezen dat hierover ging

Meer over Financieel management