Macho-gedrag? Macha !

Vaak (meestal!) wordt er in dit soort gevallen gesproken van MACHO-gedrag.
Anno 2011 kunnen we ook spreken van MACHA-gedrag. De vrouwelijke equivalent; (subtiel) onbehoorlijk gedrag van vrouwelijke werknemers en dito leidinggevenden.
Waar MACHO-gedrag ophoudt (doe dit!) gaat MACHA-gedrag veel verder en dieper ("heb je gehoord dat.......").

Hoe komt het toch dat wij met z'n allen vrouwen nog steeds als slachtoffers zien en niet als potentiele ziekmakers?

Laten we (M/V) onszelf vaker de vraag stellen: "Is dit wel zo....? " !

Bewust gebruik maken van toeval. Serendipity (of serendipiteit in het Nederlands) is het woord dat ik hiervoor gebruik. Geimporteerd vanuit de VS in de jaren '60 door Lange Deegsliert (Simon Vinkenoog, de bijnaam is hem gegeven door Jan Cremer, ja die van ik).
In de loop der jaren is het begrip serendipity vergeten en geleidelijk (onder invloed van chaostheorie) weer herondekt en opgeleefd..

Ik maak er bewust gebruik van: slim toeval.
Bij cultuurverandertrajecten maar ook bij coaching, marketing/acquisitie, innovatietrajecten en zelfs bij het opvoeden van mijn kinderen. Eigenijk altijd dus.

Voorwaarde is dat je weet wat je einddoel(en) of bestemming is. Dat je weet waar je wanneer wilt zijn (om het maar eens in de metafoor van een reis te zeggen). Vervolgens is het zaak mogelijkheden en kansen -zo vroeg mogelijk- te herkennen en optimaal te gebruiken. En dat kan door ze bewust op te zoeken of uit te lokken.

Het klinkt wat abstract maar ik ben overtuigd van de waarde van slim toeval. Zeker bij complexe veranderprocessen met veel variabelen. Waar een krampachtige focus op tijd en meetbare voortgang minder van belang is dan kwaliteit en verinnerlijking. Werkende weg ontwikkelen en gebruik maken van toeval.

Slim toeval is in elke organisatie en voor iedereen toepasbaar. Als je wilt weten hoe > neem contact op.

Marc, vanuit mijn vak als Innovatie consulent heb ik uiteraard een grote belangstelling voor toeval. In de literatuur werdt het plechtig “serendipity” gedoopt. Voorbeelden van toeval bij vindingen en uitvindingen zijn er legio. Soms met een grappig effect: Viagra als bijwerking van een slaapmiddel bijvoorbeeld. Maar het genereert ook de vraag “Wat is dat nou, toeval? Echt toeval, buitengebeuren of slecht huiswerk?

Als je de verhalen hoort over HOE mensen elkaar onmoet hebben, dan zit daar vaak de schijn van toeval in. Sommigen hebben het over voorbeschikking, lot of zo iets. Dan krijgt zo’n gebeurtenis iets magisch. Maar is dat nou echt zo? Vaak ligt er een gemeenschappelijke interesse achter. Zelfde kroeg, gemeenschappelijke hobby als bergbeklimmen of hondendressuur om maar wat te noemen. Maar niet altijd is het achterliggende recept zo duidelijk. Vooral bij kale cijfers ligt dat soort zaken vaak niet aan de oppervlakte.

Voorbeeld 1
Wat is het volgende getal in de reeks 1,7,12?
Eerste vraag is “wat zijn dit”? Als het jaren zijn wordt de reeks 2001, 2007, 2012.
Hééé, allemaal vrijdagen!!!. Da’s toevallig. Nou nee dus. Als we ook nog weten dat alle drie de data jaren zijn waarin mijn verjaardag op dezelfde dag valt als mijn geboortedag, vrijdag 30 maart, dan is snel duidelijk dat het volgende getal 2018 moet zijn. Hoezo toeval?

Voorbeeld 2
Wijnverkopen in achtereenvolgende jaren waren resp. 70163, 70177, 20981, 70181, 70183. De waarde 20981 springt er duidelijk uit. “Allemaal priemgetallen, maar da’s natuurlijk toeval”, zegt lampje. “Nee, dat is 1997, toen er koelvloeistof in de Oostenrijkse witte wijn werd aangetroffen, niks toeval” weet ouwe Jan nog.

Toeval: hoe ermee om te gaan
Vaak kan de invloed van toeval worden verkleind of zelfs helemaal worden geëlimineerd. Als dat niet kan, omdat elementen niet binnen je invloedsfeer liggen, kun je vaak wel goed anticiperen. Er zijn twee typen maatregelen: proactief of reactief. Bekijk ze beiden, indien noodzakelijk.

Correcte data
Lijkt een open deur, maar tòch maar even checken of data goed en consistent gemeten zijn.
Of de dimensies goed zijn. Kilo’s, afzet(aantallen) of omzet (euro’s)aantallen, meters of vaten van verschillende inhoud. Let op verschillende formats van getallen, bijvoorbeeld punt of komma in een getal. Een bekend voorbeeld was het drama van de “one dollar Peniceline shot” in de eerste wereldoorlog.

Samenstellende dimensies
Wat zijn de factoren die mede van invloed zijn? Denk aan zaken als bevolkingssamenstelling, leeftijd, koopgedrag, distributie, type bedrijf etc. Zijn er factoren die elkaar uitdoven of juist versterken?

Causale variabelen
Welke van de variabelen kunnen we beïnvloeden en welke niet? Kunnen we “What-if” scenario’s opstellen voor de factoren waar we geen invloed op hebben? Kunnen we anticiperen? Bijvoorbeeld als jouw automerk door criminelen tot statussymbool wordt verheven. Of je dancing die door bepaalde groepen tot “vergaderruimt” wordt verkozen. Een PIN automaat bij een hangplek. Of een dancing bij een seniorenflat.

Het lijkt allemaal een ABC-tje. Maar soms kan je je verbazen over de vaak wel erg naïve manier waarop besluitvorming tot stand komt. Nee, niet alleen bij kleine bedrijven, maar ook bij grote. En de overheid niet te vergeten.

Multiculti
Met het toenemen van de culturele veelkleurigheid in Nederland groeit ook het aantal factoren waar je beter rekening mee kan houden. Een snoepgoedactie tijdens vastenperiode voor Paasen of Ramadan? Een evenement op zaterdag (Sabat)? Een feest op de sterfdag van een icoon van een cultuur? Een snelweg door een broedgebied van de paarsgespikkelde hamster? Even goed nadenken dus en als het even kan “met het hart”.

Rol van social media
En als je niet goed nadenkt, of zomaar wat doet? Met de explosieve groei van multifunctionele mobieltjes groeit ook het aantal “waarnemers” of vrije tijd journalisten en daarmee ook de kans dat je pijlsnel verkeerd “in de picture” komt. Reacties kunnen onvoorspelbaar, razend snel en massaal zijn.

Mijn devies is “Eerst gewoon goed kijken”. En als dat geen soulaas biedt kun je nog altijd je toevlucht nemen tot de glazen bol, Tarot kaarten, pendelen of wichelroedelopers. En vergeet niet om oprecht gemeend “sorry” te zeggen als het een keer tòch nog fout gaat.

Jos Steynebrugh
Marketing & Innovatie Consulent

Marc, serendipiteit is al enkele jaren een onderwerp waarover ik publiceer, zie bijvoorbeeld: http://www.1minutemanager.nl/bestuur-strategie/serendipiteit-en-het-management-van-toeval-1/
Wellicht aardig om die artikelen eens te bestuderen, serendipiteit is als onderwerp eigenlijk op de kaart gekomen door de vele toevallige ontdekkingen rond de vorige eeuwwisseling tot 1950 met innovaties als penicilline, DNA-structuur et cetera. Het ultieme boek hierover is ''The travels and adventures of Serendipity'' van Merton & Barber, ook de Nederlandse academicus pek van Andel alsmede Royston Roberts hebben er lezenswaardige boeken en artikelen over geschreven,

hgr.,

Gyuri