Een noodrem voor projecten

Columns

Het is een weinig toegepaste interventie. Een project tijdelijk stopzetten omdat het dreigt te ontaarden in een totale chaos en doorgaan onverantwoord lijkt. Bij onderzoek achteraf wordt regelmatig vastgesteld dat betrokkenen bij een project (al lang) wisten dat het niet goed kon aflopen en doorgaan alleen maar pure geldverspilling was. Als er voldoende aanwijzingen zijn dat rampspoed dreigt voor een project waarom grijpt dan niemand in?

Er zijn veel verschillende perspectieven om misstanden of knelpunten binnen projecten op te sporen. Als je met nieuwe technologieën bezig bent is het afbreukrisico groter. Zo heeft Shenhar met onderzoek al eens aangetoond dat binnen tijd en budget opleveren van hightech-projecten vrijwel onmogelijk is. Zijn boodschap is zeer simpel: Nieuwe dingen uitprober...

Gerard Lappee
Van deze column ben ik helaas geen steek wijzer geworden. Ik had namelijk een antwoord verwacht op de vraag waarom de noodrem voor projecten zo weinig gebruikt wordt. Die vraag stond namelijk in de subtitel.

Ik denk overigens dat het antwoord gezocht moet worden bij naaste collega's van mensen als Erik Staal (oud-Vestia), Bert Molenkamp (oud-Amarantis) en Sipko Schat (oud-Rabobank). Waarom trokken die naaste collega's niet aan de noodrem?
Branko
Waarom er niet aan de noodrem wordt getrokken? Een aantal menselijke dynamieken die daar invloed op kunnen hebben.

Dat is niet mijn verantwoordelijkheid, maar die van de projectmanager! Bij het opknippen van verantwoordelijkheden voor deelprojecten, activiteiten, zeggenschap en rollen ontstaat de illusie dat elke vorm van verantwoordelijkheid bij een of meerdere individuen zou zijn ondergebracht. Als er dan iets mis gaat of dreigt te gaan, en niet helder is gemaakt welke verantwoordelijkheden collectief, voor eenieder gelden, wordt dan ook makkelijk naar de projectmanager gewezen. We doen daarbij een vluchtige interne check voor wie wij vinden dat verantwoordelijk c.q. schuldig is.

Daarbij ook vreselijk geholpen door ons Ego dat al bij voorbaat met een beschuldigende vinger om zich heen stond te wijzen. Het hoeft dus ook niet altijd de projectmanager te zijn, het mag iedereen zijn behalve ikzelf. Het venijn zit hem in dat er wel gewezen wordt, echter vaak niet krachtig uitgesproken wordt. Kijk hoe wij in de geschiedenis omgaan met de boodschappers van slecht nieuws en klokkenluiders! Je bent wel gek om tegen het systeem, de groep, de machtgevers te ageren!

Wat ook niet helpt is dat veel projectmanagers in veel gevallen niet vanwege de sociaal-communicatieve vaardigheden in de betreffende rol zijn gekomen. Als mensen zich al durven uitspreken over de minder leuke zaken wordt het vaak met logica van de tafel geschoven, gediskwalificeerd, afgeblaft of ronduit genegeerd. Als het misgaat roddelen en kankeren we dus wel bij de klaagmuren van het fietsenhok en de coffee corner, maar niemand waarschuwt de kapitein. Het heeft toch geen zin er iets van te zeggen, het enige dat je er van krijgt is een aantekening bij je naam.

En veel medewerkers raakt het ook niet. We zijn, mede dankzij verregaande fragmentatie, nauwelijks nog betrokken bij enig initiatief, het waarom van het project, van de taak of van het werk dat je doet. Echte teams zoals in de topsport zie je nauwelijks. Ik moet doorgaan, ik moet blijven rennen, leveren en produceren is het adagium. Dat heeft impact op de mate waarin mensen eigenaarschap voelen en laten zien. Datgene dat maakt dat mensen alle losse en open eindjes aan elkaar knopen en verzorgen zonder dat ze daar direct voor verantwoordelijk zijn. Incidenten, issues en ideeën aandragen en aangaan.

Nee, ik ben moe, te druk of afgehaakt. Ik doe mijn ding, ik zet het wiel aan de wagen, maar of dat ding gaat rijden, ik betwijfel het en interesseert me ook niet echt. Net als waarom verander initiatieven niet werken: mensen vinden niet dat hen iets te doen staat (of ze dat nu leuk of niet vinden), hebben geen zin of vinden het onzin, voelen zich niet betrokken of onmachtig om het nodige te willen of kunnen doen, (denken dat) ze mogen niet & zijn niet bevoegd of last but not least hebben niet het lef, de moed om tegen de keizer te zeggen, laat staan roepen dat hij in zijn blote reet staat.

Meer over Projectmanagement