Klassiek organiseren staat onder druk: overleven in onze moderne tijd vraagt geen rigide top-down sturing en controle op rendement en efficiëntie, maar wendbaarheid en duurzame waardetoevoeging. Bovendien krijgen mensen steeds meer moeite met de regeldrift en bureaucratie binnen klassieke organisaties. Er is behoefte aan fundamentele veranderingen: van klassiek organiseren naar nieuw organiseren, organiseren vanuit collectieve ambities, waarden en principes.
Vertrouwen
Een centraal principe bij nieuw organiseren is het begrip vertrouwen. Tegelijkertijd is dit ook het meest lastige principe. Immers, iedereen weet toch dat mensen ijdelheden en ander ondeugden hebben, dat ze boos of jaloers kunnen worden, dat ze soms aan het vechten slaan of juist bang worden en er tussenuit knijpen? Dat ze j...
In mijn 38-jarige carrière als leider binnen Defensie vertrouwde ik iedereen, tot het tegendeel was bewezen. Ik denk ook dat die 6% van Semler wel klopt. Toch is niet mijn ervaring dat 'vertrouwen' voldoende is. Het gaat ook om de inrichting van de organisatie om te voorkomen dat iedereen in het volste vertrouwen door elkaar heen gaat lopen. Een organisatie MOET worden ingericht langs verschillende perspectieven. Een administrateur administreert en een techneut sleutelt. Ze moeten elkaar vertrouwen in de uitoefening van hun functie, maar ze moeten ook begrip hebben voor elkaar in de zin dat de techneut begrijpt dat hij wel inzicht moet verschaffen in manuren en materiaalverbruik. De administrateur moet begrijpen dat een dergelijke rapportage niet dusdanig gecompliceerd moet worden opgezet dat de techneut zijn werk niet meer naar behoren kan uitvoeren. Naar mijn overtuiging gaat het altijd fout op de raakvlakken, niet omdat mensen elkaar niet vertrouwen, maar omdat ze elkaar niet begrijpen.
De vraag is of "controle is goed, vertrouwen is beter" alleen geldt voor bedrijven in een diensteneconomie, in een industriële economie of ook voor bedrijfjes in BoP-communities. Past "controle is goed, vertrouwen is beter" ook in een deeleconomie, in een circulaire economie of in een economie gebaseerd op de neoliberale ideologie.
De vorige alinea is in feite de vraag naar welke zaken niet benoemd worden maar wel van essentieel belang zijn om te weten wanneer "controle is goed, vertrouwen is beter" toepasbaar is. Een vraag ingegeven door het feit dat veel niet-Westerse denkers de westerse wetenschap incestueus vinden.
Maar zo dachten die bestuurders van woningbouwcorporaties, van Inholland, van banken, Van Griekenland, Italië, Roermond etc. etc. er ook over. Net als accountants, zorgverleners en bijvoorbeeld advocaten.
Vertrouwen en marktwerking waren sleutelwoorden in de recente geschiedenis. Maar blijkt dat vertrouwen terecht geweest te zijn? In elk geval zie ik een duidelijke stroming richting veel meer controle en verantwoording, of ik het nu leuk vind of niet.
Jij geeft heel goed aan hoe het precies werkt met vertrouwen. Het is precies die creativiteit die we de komende generatie nodig hebben om een paar hele grote problemen (die we jaren voor ons uit hebben geschoven) op te gaan lossen.
Wat aandacht krijgt groeit: dat heeft Jos de Blok heel goed begrepen. Hij bewijst dat dat heel gemotiveerde medewerkers in de zorg oplevert, die eindelijk vanuit hun hart (en niet alleen maar hard) kunnen werken.