Dag,

dank voor dit mooie korte verhaal.

ik herken dat, ook en vooral voor mezelf. Geen misverstand.

ik herken het ook vanuit mijn observatie dat veel opdrachtgevers vervolgopdrachten geven aan mensen die zij leuk en aardig vinden. Dat zijn niet vaak degenen die lastig en kritisch zijn, de moeilijke vragen stellen. Ik ken organisaties waar dit fenomeen heel sterk is. Als adviseur overleef je als je niet té lastig bent, maar lastig genoeg om er voor te kunnen zorgen dat wat de opdrachtgever wil ook wordt gerealiseerd zonder het hem of de beslissers bij de inhuur te lastig te maken.

Dat mechanisme kan overigens ook gestimuleerd worden door de beoordelingssystematiek bij organisaties voor de zakelijke dienstverlening. Immers, als je adviseurs afrekent op een combinatie v an vakkennis/vaardigheid, bijdrage aan de ontwikkeling van producten/diensten maar in feite vooral op de vaardigheid om (vervolg)werk te genereren en omzet te maken, zal de adviseur nog meer de neiging kunnen hebben zich te richten op continuiteit.

Een beetje kort door de bocht getypeerd, maar toch...

Kortom: wat de auteur stimuleert vind ik belangrijk en zeer terecht. Als adviseur moet je een dergelijke meerwaarde kunnen geven, vind ik. Maar... vinden opdrachtgevers dat ook en willen zij dat??

groet

Prachtig artikel! En ik herken ook Theo's ervaring. Er zijn opdrachtgevers die de verandering die zij zeggen te willen helemaal niet echt willen op het moment dat het betekent dat zij zelf naar binnen moeten kijken en mee 'op de foto' moeten.

Kan ik stellen dat de opdrachtgever die een verandering wil helemaal geen adviseur hoeft in te huren als hij bereid is om zelf onderdeel of zelfs startpunt van de verandering te zijn?

Een erg goed artikel waarin de schrijver zich heel kwetsbaar durft op te stellen. ik denk dat iedere adviseur zich wel in het beeld herkent dat je een opdrachtgever graag wilt "pleasen". Daarnaast speelt groepsconformisme ook een rol denk ik.
Zelf ben ik mr trainer en schroom niet mijn opdrachtgever, in dit geval mr-en, feedback te geven op hun eigen handelen en rol in een conflict. Echter ik betaal hier soms ook een prijs voor door het feit dat ik niet meer word ingehuurd. Echter ik word vanuit mijn waarden gedreven en ik realiseer mij bij iedere opdracht dat je als adviseur je eigen grens moet inbouwen. Wat denk ik belangrijk is dat je in het voortraject duidelijk aangeeft hoe je werkt en dat je niet alleen naar 1 partij kijkt maar altijd in combinatie.
Het begint al bij het aanvaarden van het uitvoeren van de opdracht. Hiervoor moet draagvlak zijn bij beide partijen (zoal bijvoorbeeld bij mediation het geval is) Daarvoor is nodig dat de opdrachtgever kritisch en zich kwetsbaar durft op te stellen t.a.v. zijn eigen rol in het conflict.
henk hospes

Oh wat een herkenbare voorbeelden! Patronen in organisaties zijn onvermijdelijk, het is de vraag hoe je als adviseur hiermee om kunt en wilt gaan. Of dat je erin wordt gezogen en vervolgens juist meedoet in plaats van met een externe bril blijft kijken. Met het herkennen van je eigen overtuigingen (wat vind ik er nu zelf van? en wat zijn mijn aannames?) kun je enigzins afstand houden en bewaren.

Dag Arend,

Ja haalt er allemaal geisoleerde (negatieve) gedragsvoorbeelden bij die passen bij je 'gelijk' van de gesloten cirkel...

Gedrag sec zegt volgens mij helemaal niets over wat er in een organisatie werkelijk aan de hand is en welk probleem dient te worden aangepakt. Wanneer mensen in een organisatie klagen over gebreken aan een nieuw in te voeren systeem dan wordt dat vaak uitgelegd als negatief gedrag met vooroordelen zoals "Mensen vertonen altijd weerstand tegen iets nieuws." Maar dit gedrag hoef je helemaal niet negatief te zien. Het systeem kan werkelijk gebreken vertonen en dan mag je als adviseur blij zijn dat mensen dit kenbaar maken. En als je opdrachtgever je had binnengehaald om dit 'negatieve' gedrag aan te pakken dan leg je hem uit en laat je hem zien dat zijn medewerkers terecht klagen en zorgen hebben. Cirkel doorbroken ...

Vriendelijke groet,
Leon Dohmen

Geweldig herkenbaar artikel en geweldig herkenbare reacties - dank, dank dank, Als ik ook een duit in het zakje mag doen; dit is nou "cultuurgedrag". Je wilt ergens bij horen en je bent ingehuurd om "mee te doen". Want ook een organisatie "helpen veranderen", is in feite "meedoen". Je hebt alleen een iets andere "status" van waaruit je "afstand" kan, mag en moet houden. Als "externe" "hoor je er op een andere manier bij". Ik zet hier bewust een heleboel tussen aanhalingstekens, omdat we het hier ook (weer) hebben over cultuuraspecten die we allemaal herkennen en waar we allemaal driftig aan meedoen.

Uit eigen ervaring en door schade en schande wijzer (?) geworden, heb ik geleerd mijn eigen overtuigingen op een andere manier dan ik wellicht in eerste instantie zou willen, geen geweld aan te doen. Als "adviseur" wordt je geacht een mening te hebben en er wordt van je verwacht die mening duidelijk en overtuigend (!) voor het voetlicht brengt. Maar wanneer je daarin tè overtuigend en tè stellig bent, loop je het risico gezien te worden als een betweter die "niet organisatie-sensitief" is. Kortom: koorddansen totdat je er af dondert, niet noodzakelijkerwijs totdat je de overkant bereikt.

Mijn advies? (Heb je 'm weer: zo'n consultant die direct met een advies klaarstaat...) Ik weet het niet. Ik denk dat je je een zo objectief mogelijk beeld van de organisatie, de context en de doelstellingen van alle stakeholders moet zien te verkrijgen vóórdat je "stelling neemt". En wanneer de uitkomst van die vergelijking niet in overeenstemming is te brengen met je eigen overtuigingen, moet je een keuze maken en wellicht de opdracht teruggeven. Begrijp me niet verkeerd: ik zeg "moet je", maar wie ben ik om je tot zoiets te verplichten, dat kan ik niet. Ook dáárvoor ken ik de context en de doelstellingen niet. Maar ik denk wel dat de door Arend aangehaalde openheid en kwetsbaarheid een positieve bijdrage zal leveren. Door jezelf kwetsbaar op te stellen ("ik weet ook niet alles en in deze situatie zijn jullie de experts"), bereik je in ieder geval dat je daarna op een gelijkwaardig en menselijk niveau met elkaar in gesprek bent. Los dat dit bij mij "werkt", voel ik me daar ook veel rustiger bij - die "druk om te presteren" is weg, en belangrijker nog: je erkent en accepteert de expertise van degene met wie je aan tafel zit. Waardoor zij zich niet meer bedreigt (hoeven te) voelen door "de adviseur".

Als laatste zou ik iedere "adviseur", of "consultant" willen aanraden zich te beperken tot en vooral te richten op "de opdracht van de opdrachtgever". Daarmee bedoel ik dat allerlei "nevenactiviteiten", als het verlengen van je lopende opdracht, of vooral om je heen kijken of er niet nog méér opdrachten zijn los te peuteren, of collega-consultants aan het werk te helpen, je belemmeren in het gericht werken aan de invulling van je opdracht. Ik wordt soms onpasselijk als ik zie hoeveel effort er wordt gestoken in dit soort "relatiebeheer", terwijl de aandacht gericht zou moeten zijn in het uitvoeren waar je voor bent ingehuurd. Ook deze overtuiging hoor je, naar mijn bescheiden mening, méé te nemen in het acteren in het kader van de titel van het artikel van Arend. Je bent per slot van rekening voor een bepaalde opdracht en/of een bepaalde (beperkte) tijd ingehuurd, en daarna neem je weer afscheid. Hoort erbij. Live with it. ;-)

Nogmaals dank en veel succes!

Een van mijn favoriete films is 'As it is in heaven'. Een aangrijpende scene is als Daniel, beroemd dirigent, terugkeert naar zijn geboortedorp en daar het kerkkoortje gaat leiden. De dominee moet er niets van hebben en is achterdochtig wat er allemaal gebeurt. Als Daniel aan een repetitie wil beginnen, zit hij in een hoek van de ruimte, armen over elkaar, te observeren wat er gebeurt. Daniel stopt de repetitie en vraagt de dominee te kieen: of mee te doen, of weg te gaan. De dominee reageert, dat hij 'alleen maar kijkt'. Waarop Daniel antwoordt: 'ik heb er in ieder geval last van'.
En zo is het maar net. Het veranderingsproces in een organisatie begint met het stellen van de eerste vraag en de inbreng van de adviseur is medebepalend voor het verdere verloop. Ik beschouw mezelf in ieder geval niet (meer) als objectief buitenstaander, maar als actieve partner in het proces, waarin we samen op pad gaan. Een spannend avontuur met ongewisse uitkomst...
Ronald van Domburg
Play to Change

Ik heb net eergisteren in een workshop - georganiseerd door de Ooa! - twee uur mogen genieten van de voorbeelden en verhalen van Arend Ardon. Absoluut een aanrader! Het maakt mij er weer van bewust dat er elke dag talrijke valkuilen zijn waar je als adviseur in kunt tuimelen, dat je er elke dag wel een aantal weet te vermijden, maar zeker niet allemaal en dat je blij mag zijn als je tijdig beseft dat je we weer eens 'in bent gedonderd'. Goed om er weer een tijdje scherp te zijn.

Ja, die film 'as it is in heaven' is prachtig. En het voorbeeld dat Ronald eruit pikt vind ik een prachtige illustratie. Dank daarvoor. Ook dat is een spannend avontuur met ongewisse uitkomst. En Meindert, dank je voor je vleiende woorden. Ben je nog scherp?

Dank voor alle mooie reacties tot nu toe. Veel herkennen de beschreven patronen bij anderen (opdrachtgevers, cliënten) en bij zichzelf.
Ook een ander geluid, van Leon Dohmen. Vooral de openingszin is interessant. Ik vat die op als 'je gebruikt alleen voorbeelden die je theorie ondersteunen en zo houd je de cirkel gesloten'. Een boodschap uit mijn boek Doorbreek de cirkel: onze overtuigingen filteren wat we zien, waardoor we self-fulfilling prophecies en gesloten cirkels creëren. Is dit een koekje van eigen deeg? Mijn eerste neiging is om nu uit te leggen dat het niet onlogisch is om in een kort artikel je voorbeelden te laten illustreren wat je bedoelt en ... Maar dat kan zomaar een defensieve reactie zijn, waardoor het leerproces van jezelf en anderen ondermijnt. Nog een boodschap uit mijn boek ... Kortom, die openingszin neem ik ter reflectie aan.
Het punt van de weerstand ben ik het helemaal mee eens. Sterker, we moesten maar eens af van die term. Ook zomaar een self-fulfilling prophecy.
En Leon, natuurlijk gaat het niet alleen om gedrag. Dat zeg je terecht. Er is niemand die dat beweert. Net zo min gaat het alleen om werkprocessen of alleen om strategie. Je zou kunnen verdedigen dat het alleen om resultaten gaat. De kunst bestaat er wat mij betreft in om al die verschillende perspectieven naast elkaar te hanteren. Een prachtige uitdaging.
Arend Ardon