Of we op het gebied van vitaliteit en duurzaamheid in organisaties wat van de kerk zouden kunnen leren, is maar betrekkelijk. Sinds de afschaffing van de brandstapel, die bedoeld was de andersdenkenden het anders denken onaantrekkelijk te maken, brokkelde de organisatie steeds verder uit elkaar. Sedertdien is de eenwording een vast agendapunt, maar tegelijkertijd een utopie. Op het gebied van duurzaamheid kan ik mij dus wel wat sterkere voorbeelden voorstellen. Toch kunnen we van de kerk(en) weldegelijk wat leren. Namelijk het geloof in de missie van de organisatie en het daarvoor gaan.

Ik ben het er mee eens dat het zinvol is t.b.v. de motivatie van mensen in organisaties een nieuwe invalshoek te kiezen. Het nemen van een voorbeeld aan de kerken spreekt mij daarbij niet aan. Wel spreekt de gedachte mij aan dat we er voordeel van kunnen hebben het fenomeen van de religie vanuit een nieuw perspectief hierbij te betrekken.

We leven in een tijd waarin we een snelle evolutie van het menselijke bewustzijn zien. Je zou kunnen zeggen dat er sprake is van een transformatie van de 'technologische mens in het informatietijdperk' naar de 'intuïtieve en spirituele mens in het trans-seculiere tijdperk'. Een groeiend aantal mensen ziet zichzelf als wat je zou kunnen noemen: 'nieuwetijds-spirituele' mensen. Zulke mensen verlangen niet terug naar de pre-seculiere en verzuilde (lees: levensbeschouwelijk verdeelde) tijd van voor de jaren 60 van de vorige eeuw. Zij voelen zich ten diepste juist verbonden met alle mensen en laten anderen vrij in hun specifiek door religieuze tradities bepaalde keuzen. Wel verschillen dus, maar geen verdeeldheid. De nieuwe bewust ervaarbare verbondenheid hoort bij de algehele ontwikkeling van het nieuwetijds-sprituele denken, waar niet één specifieke godsdienst betere mogelijkheden voor biedt dan een andere.

Vanuit de in onze maatschappij tot nu toe gangbare opvattingen omtrent de scheiding tussen Kerk en Staat is het 'normaal' geworden om religiositeit bij voorkeur te beschouwen als een 'mogelijk goede zaak' voor achter de voordeur. Maar een spirituele mens ziet zichzelf niet alleen achter zijn eigen voordeur, maar ook in het openbare domein, alsook op zijn werk, als een spirituele mens. En omdat er steeds meer nieuwetijds-mensen zijn voor wie dit het geval is, werken er dus ook steeds meer nieuwetijds-mensen in organisaties voor wie dit het geval is.
Dit staat op gespannen voet met het vanzelfsprekende denken in en over organisaties, dat veelal onbewust nog wordt gedomineerd door het denken van de 'technologische mens in het informatietijdperk', die (gesterkt door de gangbare opvattingen over de scheiding tussen Kerk en Staat) spiritualiteit en religieuze gevoelens bij voorkeur als fenomenen voor achter de voordeur beschouwt en er dus zeker op het werk geen oog voor heeft of wenst te hebben. Of zelfs oprecht meent er geen oog voor te hoeven hebben.

Nieuwetijds-mensen die in organisaties een lans willen breken voor zoiets een "Corporate Religie", zoals bedoeld in bovenstaand artikel, doen er daarom goed aan zich voor te bereiden op relatief fel institutioneel verzet.
De grap daarbij is dat dit verzet zal komen vanuit het conventionele denken dat zich zowel in seculiere als in kerkelijke organisaties wijd heeft verbreid.
De paradox is dat dit het te verwachten institutionele verzet juist een argument is om weloverwogen verder te gaan op de weg die in het artikel wordt voorgesteld. Zoals het ook aan de vooravond en in het begin van onze Moderne Tijd goed was dat heldere geesten als Copernicus en Galileo, Spinoza e.a. op een verstandige manier trouw zijn gebleven aan hun diepere inzichten.

Laten we het geloven vooral in de kerk laten. Geen grotere verscheuring dan die binnen en tussen religies. Lees Strohonden van John Gray en zie waar de mythes van utopieen op berusten: list, leugens en bedrog. Vooral terug te vinden in religieus denken.

"Business en leiderschap werden lange tijd benaderd vanuit een competentiegebaseerde invalshoek. Het is nu tijd om het psychologisch kapitaal te stimuleren. Dit impliceert het gebruik van technieken om vertrouwen, hoop, optimisme en veerkracht te versterken......" staat in het artikel.

Laat nu net het onderwijs zich de laatste jaren helemaal omgegooid hebben op competentiegericht leren!! Hoe mooi werken we tegen elkaar in.
Vertrouwen, hoop en optimisme worden door bedrijven vakkundig de kop ingeslagen met massa-ontslagen bij hogere winsten, kapitale beloningen voor bobo's en laag houden van salarissen om concurerend te blijven.
Honderden miljoenen voor JSF en 25% salarisvermindering voor TNT-ers. Dit zijn de corporatereligies die je in de praktijk ziet.
Alle andere verhalen zijn utopieen, mythes en verhaaltjes voor goed-gelovigen.
Dus: kom eens met wat anders dan oude wijn in (doorzichtige) nieuwe zakken.

Een paar jaar geleden kreeg ik een vraag: “Hoe drie callcentres (in- en outbound) op drie plaatsen in de wereld dusdanig te bemensen dat 13 geselecteerde talen 7 x 24 bereikbaar zijn met maximale gebruikmaking van computergestuurd doorschakelen en voor zo weinig mogelijk geld natuurlijk. Leuke klus dacht ik meteen. Dan wil je weten hoeveel mensen er in een glijdend tijdraam van 1 uur “voorbij komen” en welke talen ze spreken als moedertaal of tweede taal.

Om niet
Na even Googelen kwam ik tercht op een van de laatste stuiptrekkingen van onbaatzuchtige liefde: www.ethnologue.org. Een website tot de nok toe gevuld met de verzamelde kennis van tien eeuwen missiewerk over landen, streken, talen en dialecten . . . met cijfers. Gratis en voor niets: bijna 7000 talen en dialecten, alle landen van de wereld, hoeveel mensen welke taal in welk land gesproken: de hele rimram. Goeie moggel!. Het “nog even de timezones eraan plakken” bleek een hele klus: de informatie was niet beschikbaar als een database, maar bestond uit vrije tekst (Word). Maar 10.000 pagina’s tekst handmatig doorakkeren? Nee toch? Contact opgenomen en een ruil voorgesteld: ik zou de data in een gestructureerd formaat krijgen en in ruil daarvoor zou ik d.m.v. met dataminingetechniek de timezones eraan plakken en het verrijkte bestand teruggeven. Deal. Kort daarna werd het een van de komkommerciele sites zoals er miljoenen zijn. Welletjes met de nietjes dus.

In dit verhaal herken ik nog iets van wat ik me voorstel dat een “kerk” kan bijdragen.
Maar dat is niet de enige bijdrage van kerken en religies in het algemeen. Die “lange adem” geldt ook het dom houden van mensen, te vuur en te zwaard missiewerk (kruistochten), kraaltjes & spiegeltjes, “herenaccoordjes” en stiekeme politiek. Dan zullen we het hier maar niet hebben over hoe kerken en religies omspringen met iets als sexualiteit.

Laten we na 2000 jaar oorlogen met “overtuiging” als inzet eens ophouden met elkaar een mening op te dringen. Ook in een land waar “alles gezegd mag worden” bij wet en/of Koninklijk besluit HOEFT niet alles gezegd te worden.

Ik heb niets tegen spiritualiteit, integendeel. Maar geïnstitutionaliseerde religie hoeft niet voor mij niet. Referentie aan dat soort begrippen evenmin en hoort m.i. ZÉKER niet thuis op de werkvloer. Hier wordt gewerkt: bidden doe je maar thuis en in je eigen tijd. Ik ben voorstander van een nationaal verbod op ALLE uiterlijke kenmerken van om het even welke “blijde boodschap” en derzelve verwijzingen daarnaar. Wég kruisbeeldjes, keppeltjes en hoofddoekjes. Maar ook met symbolen van sexuele, politieke of wát voor overtuiging dan ook. Doe maar lekker in privétijd en ruimte. Op straffe van pek-en-veren op het Malieveld.

Jos Steynebrugh
www.changeenhancement.nl

F**k dit idee. En snel. Waarom? Vooral omdat we al jaren Amerikaanse oplossingen (lees Anglo Saksische Management model) toepassen die Amerikaans succes beloven. Een stijl die niet Nederlands is, die past bij het misplaatste geloof dat als de VS sterk is, wij hun methodieken moeten copieren. Inmiddels blijkt de VS een reus op lemen voeten, met een ongelooflijk lage arbeidsproductiviteit. We geloven de succesverhalen, maar zien zelden de andere kant. De VS is een 3e wereld land met heel veel problemen, waaronder heel lage arbeidsproductiviteit, die wij niet moeten willen. De crux is, hoe het een met het ander te maken heeft. De glimmende brochure van elk Amerikaans succesverhaal is veel aantrekkelijker dan zelfstandig op internet foto's zoeken naar alle ongewenste bijwerkingen van het Aglo Saksische model. En juist die bijwerkingen de we bij elk geneesmiddel ook te weinig serieus nemen, daar kopen we dan ook weer pillen voor, bevatten het gevaar van de oplossing die in zijn eigen staart bijt.
Eerder lieten de BBC en Freakonomics zien hoe het target denken (ook zo'n 'Gouden Idee') tot corruptie en manipulatie leidde en dus vaak averechts resultaat had.
Het grote conflict tussen 'heb als medewerker hart voor de zaak' en 'als het ons voordeel oplevert, flikkeren wij je eruit of verkopen de zaak.' blijft. Alle moed en motivatie die corporate religie opleveren zijn direct terug bij af door ontslag, verkoop, of opheffing van een afdeling en de religie loos eenrichtingsverkeer blijkt. Maar honderden consultants zullen er weer goed aan verdienen en honderden topmanagers zullen wel weer lekker gaan storytellen in een resort. Voor de pausen en kardinalen is deze religie zeer de moeite waard! Trendy, leuk om te doen en lekker spelen en denken op niveau. Wie de politieke geschiedenis van de Katholieke kerk een beetje kent, lopen nu de rillingen over de rug.