Voor de Zekerheid, de Hybridisering van Arbeid? Dacht het Niet.

https://youtu.be/E8_wcbPE0KM

"In toenemende mate is sprake van flexibilisering en hybridisering van werk. Dit biedt kansen maar er zijn ook zorgen voor de lange termijn. Het is van belang om de organisatie van arbeid aan te passen aan de economie en samenleving die we wensen, en in dat kader flexibel werkenden de nodige zekerheden te bieden. Met zekerheid durven mensen en bedrijven meer risico’s te nemen." Heeft de mensheid ooit zekerheid gekend?

Het citaat is afkomstig uit het dinsdag bij de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid verschenen rapport "WRR-Verkenning 'Voor de zekerheid'." De aanvullende vraag, die stel ik. Hoe zeker waren je voorouders over hun werkzame leven? Hoe zeker kun jij dat zijn?

Los daarvan brengt de doorgeslagen flexibilisering van arbeid, in de vorm van een scala aan tijdelijke c.q. flexcontracten en daarmee tevens de inzet van een overtal aan ZZP-ers (900.000 and counting) genaamd 'hybridisering van arbeid', de nodige risico's met zich mee. Deze 'moderne organisatie van arbeid' leidt tot: minder investering in  scholing, gebrek aan innovatie, gebrek aan erkenning, toenemende ongelijkheid, stress....

Daarmee heeft de WRR dan ook een Punt: "Nederland is Europees koploper ZZP-schap en tijdelijke contracten. Het aantal mensen met een tijdelijk contract of werkzaam als ZZP-er is inmiddels bijna eenderde van het aantal werkenden. Flexibilisering is steeds wijder verspreid en structureler van aard. Ook is in toenemende mate sprake van hybridisering van arbeid: er ontstaan nieuwe combinaties en mengvormen van ondernemen, werken en consumeren. Mensen kunnen geld verdienen in de deeleconomie, ZZP-ers zijn soms tegelijkertijd werknemer, en er zijn ‘intrapeneurs’, ondernemende werknemers binnen bedrijven."

Mooi, zou je dan ook kunnen zeggen, die hybridisering van arbeid. Overigens: "Hybridisering is het resultaat van een nooit gereed, complex proces van het combineren van elementen vanuit verschillende culturele repertoires om ‘nieuwe’ culturen te vormen, die wel aan elkaar gerelateerd zijn, maar die niet precies op één van de originele culturen lijken." Bron: Rijksuniversiteit Groningen.

& Een cultuurverandering, dat doe je niet zo maar (leert ons o.m. de Belastingdienst), kent ook z'n nadelen. De WRR vat de nadelen van deze hybridisering samen in een infographic.

Eén van de oorzaken voor deze hybridisering van arbeid haalde de WRR eind 2015 aan in het rapport ‘De Robot de Baas’.

Zijn er volgens de WRR oplossingen? Jazeker. De WRR denkt daarbij aan:

• Overheden en bedrijven kunnen de mate en vorm van flexibilisering aanpassen aan de aard van het werk.
• De overheid kan daartoe wet- en regelgeving inzetten en als werkgever het goede voorbeeld geven.
• Sociale partners hebben ook een verantwoordelijkheid, zoals in het moderniseren van cao’s en het stimuleren van arbeidsorganisaties met ruimte voor ondernemingszin en informeel en formeel leren.
• Daarnaast kunnen nieuwe zekerheden worden ingebouwd om de gevolgen van flexibilisering te compenseren.
• In het bestaande sociale zekerheidsstelsel kunnen aanpassingen worden uitgevoerd gericht op het verminderen van de verschillen tussen vaste werknemers en flexibele werkenden.
• Tegelijkertijd vragen de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt om een nieuwe langetermijnvisie op zekerheden.

Het lijken opnieuw typisch Nederlandse oplossingen, samengevat in wet- en regelgeving en afgedekt met een nieuwe hoeveelheid sociale zekerheden....

Voor mij zit de crux van deze Hybridisering van Arbeid - uitdaging bij dit citaat uit het rapport:

"Het grootse probleem voor tijdelijk werkenden is niet zozeer een beschermingsprobleem maar een investeringsprobleem: scholing en on the job learning blijven significant achter. Onderscholing is hiermee de januskop van flexibilisering van werk en is nadelig voor de arbeidsmarktwaarde en het toekomstperspectief van individuen, en kan op den duur zelfs het kennis- en innovatieniveau van de economie uithollen."

Onderscholing van de beschikbare medewerkers, dat wil en kan geen organisatie zichzelf veroorloven, laat staan een economie. Onderscholing omdat werkgevers niet tot nauwelijks investeren in de opleiding en ontwikkeling van tijdelijke krachten. 'Opleiden voor de concurrentie.' wordt het ook wel genoemd. Lang niet alle tijdelijke krachten en ZZP-ers zijn, met dat wat zij voor hun inzet vergoed krijgen, in staat hun kennis en kunde op pijl te houden laat staan te vernieuwen. Uiteindelijk is dit een dodelijke valkuil want hoeveel toekomstige zekerheid genereert dat?

"Als bedrijven willen investeren in jong personeel maar alle flexkrachten uitsluiten,  dan kunnen ze straks helemaal niet meer investeren. Dat zou wel heel kortzichtig zijn." stelt Paul de Beer, hoogleraar arbeidsverhoudingen in het WRR rapport. Ik ben het met hem eens, maar die motivatie lees je in de entry Voor de zekerheid? De Ontwikkeling van Flexibel Werkenden en de Moderne Organisatie van Arbeid.

In 18 jaar ZZP-schap, met al z'n onzekerheid, herken ik de voordelen van de hybridisering van arbeid maar als ik niet continue investeer in mezelf, wat ben ik dan nog waard voor mijn klanten, mijn studenten?