Persoonlijk Leiderschap in een Tijd van Disruptie.

"Data science en AI zijn sleuteltechnologieën die dwars door veel innovaties heenlopen en breed toepasbaar zijn. De mogelijkheden van data science en AI lopen uiteen van het detecteren van tumoren en het bestrijden van mijnen, tot het automatisch genereren van teksten met behulp van chatbots zoals ChatGPT."

"In 2050 is het luchtruim voor bemande en onbemande luchtvaart geïntegreerd en wordt veelvuldig gebruik gemaakt van drones voor maatschappelijke toepassingen. Autonome en automatisch bestuurde drones worden in goede banen en geautomatiseerd door het luchtruim geleid (bijv. door middel van U-space), waardoor de inzet van drones efficiënt en op grotere schaal mogelijk is."

"Veel mensen proberen erachter te komen hoe AI hun leven zal beïnvloeden, maar één groep mensen heeft al te maken gehad met de realiteit van AI: onderwijzers."

Deze citaten komen uit deze week gepubliceerde media. Het 1e citaat is afkomstig uit 'Defensie Strategie Data Science en AI 2023-2027. Werken aan een slimme krijgsmacht.', het 2e citaat uit 'Innovatiestrategie Luchtvaart Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat' het 3e citaat uit het blog van prof Ethan Mollick 'Assigning AI: Seven Ways of Using AI in Class'. De 'rode draad' in deze bronnen: de impact van disruptieve technologieën, van kunstmatige intelligentie, een impact die ook van invloed is op je persoonlijk leiderschap.

"De opkomst van kunstmatige intelligentie stelt nieuwe eisen aan leiderschap," stelt Joseph Folkman in Het FD. Hoe geef je leiding in een tijd dat de ontwikkelingen razendsnel gaan en de computer veel taken kan overnemen? "Juist als alles om ons heen verandert, heb je meer vertrouwen van je organisatie nodig. (...) Je effectiviteit als leider is jouw impact op de prestaties van je organisaties."

Sinds 301122 heeft de introductie van ChatGPT 'nog al wat stof doen opwaaien', althans bij degenen die zich daardoor aangetrokken voelen. Voor velen in de samenleving, maar ook binnen organisaties, wordt deze ontwikkeling nu nog vooral ervaren als 'een ver van mijn bed show'. Dat zie je vaker bij disruptieve veranderingen: voor een groot deel van de wereldbevolking wordt de implementatie op enig moment als een logische ontwikkeling ervaren, net zo logisch als de smartphone, de platte tv, de autonome auto, de slimme koelkast: op enige was die daar, in je leven.

Dat geldt minder of niet voor degenen die de verandering die ChatGPT met zich meebrengt nu al merken zoals bijv. juristen na de oproep van ASML om GPT-4 te gaan toepassen. Dat geldt ook of zeker voor het onderwijs. Aan de ene kant wisten al redelijk snel, december 2022 constateerde ik, vooral jonge studenten ChatGPT te hanteren bij bijv. zinsontleding wat scholen en docenten in een spagaat bracht en nu nog brengt: verbieden of toestaan? Aan de andere kant verwacht je van het onderwijs, van opleiders dat zij 'iets' gaan doen met de AI tools die nu wekelijks, zeg maar dagelijks, verschijnen. Onderwijs dient leerlingen/studenten voor te bereiden, dient te anticiperen.

Dat laatste is altijd al een lastige geweest en dat niet alleen omdat gehanteerde literatuur voor een belangrijk deel gebaseerd is op 'ervaringen uit het verleden'. Vraag blijft dan: worden leerlingen/studenten opgeleid voor banen die een toekomst bieden? In 'Homo Deus' vraagt Yuval Noah Harari zich in 2017 af : 'Waarom nog Artsen opleiden als Kunstmatige Intelligentie betere diagnoses stelt?'. Momenteel worden er binnen meer jarige opleidingen nog steeds artsen opgeleid. Vooral Ethan Mollick waarschuwt voor deze, ook in zijn ogen achterhaalde, praktijk.

Niet alleen het Ministerie van Defensie en het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, maar te verwachten veel meer (alle) organisaties rekenen op vrouwen en mannen die hen helpen bij het implementeren van strategieën die van een disruptieve invloed* zijn op dat wat deze organisaties nu doen.

"*Disruptie, zoals de opkomst van kunstmatige intelligentie, kan de werking van een organisatie drastisch beïnvloeden. Het biedt zowel uitdagingen als kansen. Leiders spelen een sleutelrol bij het managen van deze verandering."

"Leiders kunnen AI gebruiken om de bedrijfsvoering te verbeteren, nieuwe services te creëren en bedrijfsmodellen te transformeren. Het vereist inzicht in de technologie en het bevorderen van een cultuur van leren en aanpassen."

"Persoonlijk leiderschap omvat het nemen van verantwoordelijkheid, het stimuleren van innovatie en openstaan voor verandering. In tijden van disruptie helpen deze kwaliteiten de organisatie door onzekere tijden te loodsen."

Dit zijn 3 citaten uit het programma van de Summer Course 'Personal Leadership in Times of Disruption'. De disruptie mag duidelijk zijn, de vraag is nu: kun jij met je leiderschap je organisatie succesvol door die ontwikkeling leiden? Welke rol speelt hierbij je persoonlijk leiderschap, je adaptief en reflecterend vermogen, je commitment aan deze transitie, je (on)bewust voorbeeldgedrag om mensen mee te krijgen?

Dat dit laatste voor sommigen (velen?) een uitdaging kan zijn blijkt o.m. uit een citaat in recent onderzoek: "Je merkt gewoon nu echt een soort tweedeling bij ons in docententeam, hoe ik dat dan opvat en wat zij ook aangeven: er is een oude garde en een nieuwe garde, dus je hebt zo’n nieuwe docent die zich heel erg wil inzetten voor het thema, voor dit onderwerp. Echt zo van: dus dit moet anders. En je hebt de oude garde, waarbij het zoiets is van: ja, maar ik heb daar nooit iets mee hoeven doen; ik heb nooit klachten gehad.” – Student. Bron: 'Sociale veiligheid kunst- en mode-opleidingen: al veel maatregelen, nu nog structurele aanpak'.

Mijn conclusie is iig "Persoonlijk leiderschap speelt een cruciale rol in tijden van disruptie. Leiders die verandering effectief kunnen managen, innovatie kunnen stimuleren en een leercultuur kunnen bevorderen, kunnen hun organisaties helpen gedijen in het tijdperk van AI."

Je bent uitgenodigd.

Willem E.A.J. Scheepers

Intussen, en zeker bij 30oC+: Sunny Side Up!