De transitie naar duurzame stadslogistiek is cruciaal voor leefbare, bereikbare en gezonde steden. Stadslogistiek en bedrijfsgebonden mobiliteit zijn essentieel voor de economische vitaliteit van steden, maar leiden ook tot steeds meer vervoersbewegingen en uitstoot. Zonder maatregelen gaat dit ten koste van luchtkwaliteit, leefomgeving en verkeersveiligheid. Om dit aan te pakken, hebben bedrijven, overheden en kennisinstellingen in 2014 de Green Deal Zero Emission Stadslogistiek (ZES) gesloten. 

Uitvoeringsagenda Zero-emissiezones

Vandaag tekenden 42 partijen (gemeenten, belangen- en branche-organisaties) de nieuwe Uitvoeringsagenda Zero-emissiezones (‘Op weg met zero-emissiezones’). Deze heeft drie doelen: vasthouden aan bestaande afspraken en deze waar nodig verbeteren, afspraken maken voor de periode tot 2030, en beleid ontwikkelen voor de periode na 2030. Door landelijke harmonisatie van regelgeving en ontheffingsbeleid wordt duidelijkheid geboden aan ondernemers en voorkomen dat elke gemeente haar eigen regels hanteert.

De uitvoeringsagenda vormt de leidraad voor de implementatie tot en met 2030 en is daarmee een essentieel instrument voor het behalen van de klimaatdoelen en het versnellen van de verduurzaming van logistieke in stedelijke gebieden. Door efficiëntere logistiek, samenwerking in de keten en de inzet van zero-emissievoertuigen kan de stadslogistiek schoner worden. Sinds 1 januari 2025 is het wettelijk mogelijk om nul-emissiezones in te voeren. Gemeenten nemen het besluit tot invoering, terwijl het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) de landelijke kaders verzorgt. Brancheorganisaties ondersteunen ondernemers bij de transitie.

Staatssecretaris Jansen zegt erover: “Gemeenten, brancheorganisaties, de Tweede Kamer en het kabinet delen het standpunt dat de overgang naar zero-emissiezones soepel moet verlopen. We willen schone lucht in onze binnensteden, maar moeten voorkomen dat onze ondernemers tussen wal en schip raken. Daarom is het goed dat wij tot deze afspraken zijn gekomen.”

Publiek-private samenwerking

Partijen werken samen aan acties zoals de oprichting van een beheerorganisatie voor het Centraal Loket, het ontwikkelen van één verkeersbord voor zowel milieu- als nul-emissiezones, en een geharmoniseerd handhavingsbeleid. Slimme stadslogistiek wordt gestimuleerd door kennisdeling, onderzoek en communicatie. Gemeenten worden aangespoord om in aanbestedingen emissievrije voertuigen te eisen en het gebruik van vervuilende voertuigen te ontmoedigen.

De beschikbaarheid van elektrische bestel- en vrachtauto’s en laadinfrastructuur is essentieel. IenW monitort de marktontwikkelingen, stimuleert met subsidies en investeringsregelingen, en werkt aan voldoende laad- en tankinfrastructuur. Tegelijkertijd wordt gewerkt aan ondersteuning van gemeenten en ondernemers (vooral het mkb), zodat ook zij de overstap naar emissievrij kunnen maken.

Monitoring, evaluatie en communicatie

Monitoring, evaluatie en communicatie vormen de ruggengraat van de uitvoeringsagenda. Partijen voeren periodiek overleg, delen data en evalueren in 2029 de effecten van het beleid. Via een overlegstructuur – met werkgroepen, een projectgroep en bestuurlijk overleg – wordt de voortgang bewaakt. Tenslotte wordt gewerkt aan een toekomstbestendige aanpak, ook voor voertuigen waarvoor nu nog geen emissieloze alternatieven beschikbaar zijn. 

Deze gezamenlijke inzet moet leiden tot gezondere, veiligere en duurzamere steden, en een jaarlijkse CO₂-reductie van 1 megaton vanaf 2030.

Bron: IenW