Obama's optreden tijdens Mandela Memorial bevestigt: retorica is een competentie.

http://www.youtube.com/watch?v=SggOsfjsL0c

"Mandela leerde ons de kracht van actie, maar hij leerde ons ook de kracht van idealen; het belang van redenering en argumenten; de noodzaak om niet alleen degenen te bestuderen die het met ons eens zijn, maar ook degenen die het niet met ons eens zijn. Hij begreep dat idealen niet vastgehouden kunnen worden binnen de muren van een gevangenis of uitgewist door de kogel van een sluipmoordenaar." President Barack Obama liet gisteren tijdens Mandela Memorial opnieuw zien: retorica is niet alleen een vak, ook een competentie. Marcus Fabius Quintilianus kan tevreden zijn.

'Retorica, ofwel de wetenschap van het goede spreken, is een echt vak en wel een vak dat theorie en praktijk combineert om iets te vervaardigen. Voor het beoefenen ervan zijn aanleg en vakkennis allebei nodig. Het is een deugdzaam vak.' In het jaar 95 schreef Quintilianus deze woorden op in zijn lesboek Institutio Oratoria. Menig leidinggevende kan er nog steeds zijn/haar voordeel mee doen.

Binnen de retorica is niet alleen spreken een vaardigheid, ook je gedrag dient hier op aan te sluiten. Als je dan aanwezig bent bij het afscheid van een Persoonlijkheid als Nelson Mandela voor wie menselijke waardigheid en vergevingsgezindheid centraal stond, dan geef je ook je 'grootste vijand' genaamd Raul Castro publiekelijk een hand.

Om hem vervolgens in je remarks van slechts '18 toch 'alle hoeken van de kamer te laten zien': "There are too many people who happily embrace Madiba’s legacy of racial reconciliation, but passionately resist even modest reforms that would challenge chronic poverty and growing inequality.  There are too many leaders who claim solidarity with Madiba’s struggle for freedom, but do not tolerate dissent from their own people." Ook dat is retorica want Quintilianus schreef zijn lesboek m.n. voor gebruik in de rechtszaal.

Quintilianus: "De onderdelen van de retorica zijn: vinding, ordening, verwoording, mnemotechniek (= kunnen onthouden) en voordracht.

• Vinding, Inventio: voordat men iets gaat zeggen, moet men eerst materiaal hebben, gegevens verzamelen en bedenken vanuit welke invalshoek men het materiaal gaat benaderen.
• Ordening, Dispositio: wanneer men bedacht heeft wat men wil gaan zeggen, moeten de afzonderlijke punten op de meest effectieve wijze achter elkaar worden gezet.
• Verwoording, Elocutio: is misschien wel het belangrijkste en moeilijkste onderdeel van de retorica. De term wordt gebruikt voor het verwoorden wat men bedacht heeft, het resultaat van die verwoording en de stijl zelf.
• Mnemotechniek, Memoria: Geheugen is een gave maar kan ontwikkeld worden. Een goede methode bij het memoriseren is het zich ruimtelijk voorstellen van de feiten die men moet onthouden.
• Voordracht, Actio: omvat het gebruik van de stem en de beheersing van lichaamshouding en gebaren. De voordracht moet aangepast zijn aan de situatie en verschilt per deel van de redevoering."

Goed spreken of welsprekendheid doe je niet zo maar. Vertaald leveren de inzichten van Quintilianus nog steeds een boek op van ruim 700 pagina's.

President Obama liet al eerder zien dat hij niet alleen beschikt over prima tekstschrijvers maar dat hij daarmee vervolgens zelf ook zéér goed 'uit de voeten kan'. Zijn toespraak n.a.v. de aanslag op congreslid Gabrielle Giffords is daarvan nog maar één voorbeeld. Obama is niet de 1e Amerikaanse president voor wie geldt 'retorica is een competentie', zo kon JFK er ook 'wat' van.

Er was slechts één 'makke' aan Obama's Mandela Memorial remarks: hij schoot tekort op het aspect memoria, hij hanteerde een spiekbriefje. Als we dan, tot slot, toch iemand kunnen noemen die Quitilianus volledig in zich opnam of mogelijk niet eens nodig had, dan is dat Nelson Mandela zelf. De ene na de ander bijzondere speech of inleiding verschijnt deze dagen als herinnering aan Mandela's retorische kracht.

Ongetwijfeld volgt er nu een boek voorzien van deze speeches. Een boek dat er mogelijk te laat is voor je a.s. Nieuwjaarsspeech, maar dan is het i.i.g. handig voor 2015. ;-)