Naar aanleiding van zijn uitverkiezing tot 'European Business Leader of the Year' geeft Jean-Paul Votron, ceo van FORTIS, ons nu ook zijn ideeën over leiderschap en charisma.
Op zich is het natuurlijk een Topprestatie dat je verkozen wordt tot de 1e European Business Leader, maar of het verstandig is om nu maar te laten zien dat je overal verstand van hebt, da's nog maar de vraag..... Votron is naar eigen zeggen geboren als leider en ook over charisma heeft hij niet te klagen.
Prachtig, maar wat is nu de andere kant van de medaille?
Jean Paul Votron, ceo van FORTIS, werd verkozen tot 1e 'European Business Leader of the Year'. Zijn leiderschapskwaliteiten en zijn visie leverde hem dit succes op. Vervolgens staat de telefoon van zijn pa's roodgloeiend want dat wij met z'n allen op zoek zijn naar de échte leiders, dat zal duidelijk zijn.
Votron gaf recent ondermeer een interview aan 'De Tijd' en daarin meldt hij: 'Leiderschap valt niet te leren. Er bestaat geen cursus voor, of ook geen boek. Ik ben ervan overtuigd dat iemand als leider geboren wordt. Of het nu in de politiek is, of in de zakenwereld, of als gezagvoerder van een Boeing 747 of een cruiseschip met duizend man personeel: er zijn altijd enkele details die het verschil maken tussen een echte leider die al zijn mensen achter zich krijgt, en alle anderen.'
Op de vraag of een leider charismatisch moet zijn antwoordt Votron: 'Het hangt ervan af hoe u charisma definieert. Voor mij betekent het: de mogelijkheid hebben je aan te passen aan het publiek dat je voor je hebt. Overal waar ik kom, probeer ik te communiceren in een taal die mensen begrijpen, en te vertellen over wat mijn publiek belangrijk vindt. Dat, voor mij, is wat charisma hoort te zijn. En wat een leider hoort te hebben.'
Op zich niets mee, met dit zelfbeeld, toch wil ik enige nuance aanbrengen en met het laatste beginnen. Votron merkt terecht op dat de definitie van 'Charisma' bepalend is. Volgens Van Dale is dit:
cha·ris·ma
1 bijzondere uitstraling van iem. met een krachtige persoonlijkheid
2 bijzondere gave van de H. Geest om de uitbreiding van het rijk Gods te dienen
Zo bezien is dat charisma slechts weinigen gegeven. Zelf kom ik dan op Ghandi, M. Luther King, N. Mandela. Maar zoals zo vaak: de gebruiker bepaalt de waarde van de definitie. Dat geldt hier zowel voor Votron als voor mij.
En dan Leiderschap, zeg nu maar na charisma: 'leiderschap in het algemeen'. Word je nu geboren als leider, ben je nu een zogenaamde Baby Genius of is er 'iets' anders aan de hand?
Mijn persoonlijke ervaring leerde me al lang geleden dat een manager 'iets' anders is als een leider: een manager kan ook een leider zijn, een leider hoeft geen manager te zijn. Toelichting.
Een manager wordt benoemd door haar/zijn organisatie. Aan alles is duidelijk dat zij/hij de manager is, dat varieert van titel op vistekaartje via kantoorplek tot (grootte van) de lease auto. Een leider is vaak veel minder zichtbaar en toch kiest ieder team zijn/haar leider, de teamleden onbewust en onafhankelijk van elkaar maar toch. We kiezen iemand als onze leider in wie we vertrouwen hebben en die we, daarom, volgen. 'Mijn toekomst is bij deze persoon in goede handen.' Een leider is zich soms niets eens bewust van dit, soms overweldigende, vertrouwen (nb: toch charisma?). Het feit dat een organisatie zich van dit onderscheid tussen manager en leider bewust is, dat kan al héél waardevol zijn.
Nu vermoed ik dat Votron toch & helaas niet geboren is als leider. Wel heeft hij ervaren dat Communicatie een belangrijke voorwaarde is om überhaupt tot leider te kunnen worden verkozen en dat inzicht maakt hem dan toch tot een terechte prijswinnaar.
================
070412
5 jaar later hebben we een bankencrisis 'achter de rug' & beleven we nog de naweeën(?) van de financieel-economische crisis. Intussen lopen er al verschillende (internationale) onderzoeken, parlementaire enquêtes én rechtszaken tegen (v/m) bankmanagers. In relatief korte tijd kun je dan toch hard vallen.....
Dat wij, d.i. onze maatschappij, dit nu doen: eerst eren & dan aanklagen, zegt ook 'iets' over de veranderingen in het tijdsbeeld.
291112
In 5 jaar tijd kun je van Groote Hoogten naar Diepe Dalen, blijkt ook hier: 'Votron verdachte in misleidingszaak Fortis'.
200213
Het FD meldt Justitie België vervolgt topmannen Fortis. Het is nog maar een paar jaar gelden dat deze topmannen in hun helicopters de wereld leken te besturen..... Nu riskeren zij 5 jaar gevangenisstraf.
051213
Soms duurt het 'ff' maar uiteindelijk kun je dan toch diep vallen: Hoge Raad bevestigt wanbeleid bij Fortis.
CyberSale, 50% korting op een Pro-abonnement
Verbeter je persoonlijke effectiviteit en managementvaardigheden. Begin het jaar goed en krijg toegang tot toepassingsgerichte kennis.
Upgrade uw gratis lidmaatschap, word een Pro
Zo zie je maar weer hoe je dingen op twee volkomen verschillende manieren kan uitleggen. De toekomst zal leren welke uitleg de realiteit dekt. Ik ben benieuwd.
Leiderschap is in de basis een natuurlijk, een ons allen aangeboren gegeven. Zie immers de baby die zich net zo lang inzet tot ie krijgt wat ie wil (contact, aandacht, verzorging, voeding etc.). Iedere baby doet dat, en doet dat erg goed. Qua leiderschap zijn we allemaal een "Baby Genius" en een tijd lang wordt ons dit ook van harte gegund door de omgeving. Pas door de latere onderdrukking van onze eigenheid - tijdens de "opvoeding" - ontstaat de noodzaak om de aangeboren wil en focus aan te vullen met moed teneinde natuurlijk leiderschap toch weer mogelijk te maken. Door de vele begrenzingen, correcties en intimidaties zijn we in onze schulp gekropen en is er flink wat moed nodig daar weer uit te komen.
Moed is het gewetensvolle - aan hogere waarden of principes gekoppelde - gebruik van het korte moment tussen impuls en reactie. De mens is de enige soort die het bewustzijn heeft dat nodig is om dit flitsmoment te kunnen herkennen en dus te kunnen benutten. We kunnen jarenlang opereren volgens hetzelfde verloop van impuls-reactie en het niet eens beseffen. Toch is dat flitsmoment er altijd weer, en in een gouden moment - misschien wakker geschud door een goed gesprek of door een nieuw incident dat een record-pijn veroorzaakt - beseffen we ineens dat we iets met dat moment kunnen - en "moeten" - doen. We hebben nu ineens de keuze om een nieuwe, andere reactie op de gebruikelijke impuls te geven. Ons gedrag verandert daardoor en daardoor veranderen wij onze omgeving. Dat vergt moed, want "nieuw gedrag + onzeker effect = eng". Door gebruik van moed in dit flitsmoment kunnen we - uit vrije wil! - er voor kiezen om eindelijk eens te breken met een oude, op angst gebaseerde gewoonte die ons nergens brengt. In dat flitsmoment, vele keren per dag beschikbaar, kunnen we er voor kiezen dat we ons nu eindelijk eens laten leiden door onze hoogste gedachte over wat goed en nodig is. We kunnen een nieuwe weg kiezen, een weg die oncomfortabel kan aanvoelen maar die wel een nieuw, meer opwindend resultaat mogelijk maakt. We kunnen ons aangeboren maar afgenomen leiderschap dus altijd weer terugpakken.
Iedereen was ooit een leider, maar velen hebben het gaandeweg afgeleerd. Toch, wie geraakt wordt door een ultieme nieuwe mogelijkheid die aldoor diep in het "zelf" verscholen lag, kan niet anders dan opnieuw leider te worden. Voor wie op dat zijnsniveau opnieuw contact maakt met wat voor hem/haar werkelijk van waarde is, kan het natuurlijke leiderschap zich weer ontvouwen. En dan is er geen houden meer aan. Zo'n herboren leider heeft geen verkiezing of eretitel nodig, geen applaus of status, alleen maar de opwinding van de mogelijkheid die in het doel zelf zichtbaar is. Het is precies die opwinding, uitgedragen als visie, die het ook mogelijk maakt andere mensen in hun hart te raken en vanuit hun eigen intrinsieke motivatie te laten meewerken aan het beoogde doel.
Het is duidelijk dat ik een andere zienswijze heb op de herkomst van leiderschap dan Votron. Ik vind het wel ontluisterend dat juist hij zulke uitspraken doet. Niet zo lang geleden heeft hij persoonlijk de kick-off gegeven voor het uitgestrekte, interne leiderschapsprogramma "Leadership for growth" waarin het nadrukkelijk een ambitie is, ALLE medewerkers te laten voelen dat zij zelf de toekomst bepalen. Hoe kan zo'n topman dat verwachten van zijn medewerkers als hij in leiderschap zo'n exclusieve kwaliteit ziet? Ik kan dit alleen maar zo verklaren: Votron denkt dat "zelf je toekomst bepalen" iets anders is dan leiderschap. Zo bezien hebben ze daar met z'n allen misschien nog een lange, moeizame weg te gaan.
De ijdelheid en trots die Votron aan de dag lijkt te leggen passen niet bij mijn opvatting van natuurlijk leiderschap. Een bekende politica zei het ooit zo:
"Machtig zijn is hetzelfde als een dame zijn: als je het mensen moet vertellen, ben je het niet."