'Kies de koper, niet het geld.' (of toch maar het geld?)

'Nederland telt ruim 180.000 familiebedrijven die samen verantwoordelijk zijn voor ruim 40% van de werkgelegenheid en bijna 50% van het Bruto Nationaal Product.' Dan hebben we het 'ergens' over, bij deze getallen, niet waar? 

'Jaarlijks worden er zo'n 8.000 familiebedrijven overgedragen, waarmee zo'n 160.000 banen gemoeid zijn.' & Omdat we bij de eigenaren van de meeste familiebedrijven te maken hebben met de generatie van de Baby Boomers wordt het aanbod van familiebedrijven 'in de verkoop' de komende jaren alleen maar groter. Reden: de Baby Boomers willen nu ook wel eens tijd voor zichzelf.

Mooi. Er is echter 1 probleem: de Baby Boomers, of de huidige eigenaren die hun (familie)bedrijf in de verkoop doen zijn daarop maar slecht voorbereid. Daarbij hebben ze ook nog eens last van het Calimero effect.

Help! Hoe kom ik van mijn bedrijf af???

De hiervoor aangehaalde getallen komen uit de 'Familiebedrijvenbarometer 2008: ‘Goed Bestuur en Overdracht'' van het Centrum voor het Familiebedrijf.  Ook al zijn de cijfers al enige tijd bekend, het zijn tenslotte 'gewoon' ontwikkelingscijfers, is deze barometer voor familiebedrijven interessant genoeg om 'in zich op te nemen': dat je 'eens' afscheid dient te nemen van je familiebedrijf, da's een vast staand feit & daarop kun je dan ook maar beter Goed zijn voorbereid!

Dat valt dus tegen, die 'goede voorbereiding': 'Onderzoek toont aan dat momenteel iets meer dan de helft van het aantal ondernemers uit familiebedrijven op één of andere manier bezig is met de overdracht. Op dit moment oriënteert 26% van de ondernemers zich  op overdracht; 19% bereidt zich er op voor en 8% bevindt zich daadwerkelijk in de overdrachtsfase.'

Oorzaken:

• => Gebrek aan gedegen advies. Dat advies (nb; om afscheid te nemen van de Zaak) hoeft niet van externen te komen. (veel) Beter is het dat tijdig opvolgingsadvies gegeven wordt door betrokkenen, zo u wilt vertrouwelingen, die ook nog eens in staat zijn om zakelijke en objectieve feedback te geven aan de eigenaren. Dit, beperkt aantal, mannen en vrouwen (nb; vaak geen familieleden!) heeft zitting in een intern toezichtorgaan. 'Van alle familiebedrijven heeft (slechts!; ws) 28% een intern toezichtorgaan ingesteld in de vorm van een raad van commissarissen, raad van advies of familieraad.' zegt het onderzoek. (nb; zoals ik opmerkte: een familieraad is prima maar onafhankelijk advies is beter, mijn voorkeur gaat dus uit naar de 1e 2 opties). Baron Buysse doet een voorstel voor de opzet van zo'n intern adviesorgaan.
• => Nog steeds op zoek naar opvolging in de familie. 'Bij het zoeken van een geschikte opvolger is de familie niet langer vanzelfsprekend. Slechts de helft van de ondernemers verwacht dat opvolging plaats zal vinden binnen de familie. Ondernemers geven aan dat managementcapaciteiten de belangrijkste keuzefactor is voor de zoektocht naar een potentiële opvolger, niet de familieband.' zegt het onderzoek. Je kan dit ook omdraaien: 'Nog altijd de (nb; 'andere') 1/2 van de eigenaren is op zoek naar de Kleine Prins.' Op zoek naar 'de Heilige Graal', als je dat wil.
• => Het Calimero effect. 'Familiale ondernemers zijn vaak overmand door het Calimero-gevoel, wanneer zij de strategische redenen voor een verkoop analyseren. Dit Calimero-gevoel houdt in dat de verkopers meer positieve kenmerken toekennen aan de kopers dan aan zichzelf. Zij schatten met andere woorden de kans van slagen voor het bewerken en het veroveren van de markt door de kopers positiever in dan hun eigen slaagkans. Dit is vooral het geval wanneer de koper teert op een goede reputatie. In veel gevallen is het Calimero-gevoel echter ongegrond.' aldus Jozef Lievens in zijn artikel 'Calimero en het Durfkapitaal'. (ook) De verwachtingen van de koper, 'dan maar geen familielid', zijn (te) hoog gespannen. Het artikel zet eerder onderzoek door Maarten van de Kimmenade in een iets ander licht.

 Hoe langer dat je treuzelt, hoe dunner dat de kopersmarkt wordt.

Maar hoe staat u er eigenlijk voor? Hoe staat het met uw opvolgings- c.q. verkoopplannen? Bent u al (goed) voorbereid? Daarvoor ontwikkelde Jozef Lievens de 'Scorecard Opvolging', een scorecard die nu ook op een .nl site staat. Onderwerpen: Overdrager, Opvolger, (familie)Relaties, Governance (zie Buysse), Alternatieven ('zijn die er dan?' dacht 't wel!), Eigendom ('wie houdt wat?') & Planning . Allemaal van belang wilt u de overdracht van uw familiebedrijf tijdig & succesvol regelen.

Nog twijfels? Weet: alleen de Chinese Keizers en de Egyptische Farao's namen 'iets' mee toen zijn het tijdelijke met het eeuwige verruilde........