Het verschil tussen het vertrek van Rijkman en dat van Mourinho.

Het vertrek van Chelsea manager José Mourinho is te kenmerken als een echt drama. Mourinho leverde vorige week 'zijn sleutels in' en direct waren organisatie, spelers en fans in zak en as. In de kleedkamer werd gehuild door, op het oog harde, profs en buiten de poorten gebeurde met de fans hetzelfde. Zoals vervolgens te verwachten verloor Chelsea zondag haar wedstrijd tegen Manchester United, en op de tribunes schreeuwden de fans nog een laatste keer voor hun José. Chelsea had duidelijk haar Leider verloren.

Nog maar enkele weken en Willem Johan Rijkman Groenink verlaat ABN AMRO. Anders dan in zijn directe omgeving verwacht ik niet dat er bij de staf van ABN AMRO of bij de fans (nb: klanten) een traan zal worden gelaten. Toch was Rijkman een echte Manager, een manager die zonder emoties vertrekt en vervolgens kan de organisatie rustig verder.

Rijkman Groenink blijft een dankbaar onderwerp, het ziet er naar uit dat ik eindelijk het onderwerp voor mijn promotie heb gevonden :-) . Ook al is ABN AMRO nog niet overgenomen en Rijkman (dus) nog niet vertrokken, toch is het nu al interessant om te kijken naar zijn erfenis en dan beginnen we vanochtend met zijn vertrek ook omdat Mourinho's vertrek zo'n mooie spiegel vormt.

Rijkman Groenink voldoet aan het prototype van een Manager: Plannen, Beheren, Uitvoeren, Controleren om Deming te parafraseren. Dat deed hij goed, dat Managen, een organisatie Aansturen op een zakelijke, droge manier zoals het past bij een manager dus met zo min mogelijk emoties. Het resultaat is zichtbaar: zijn organisatie gaat nu niet ten onder in de tumultueuze financiële wereld maar wordt voortgezet in een groter conglomeraat. De kansen voor deze nieuwe 'ABN AMRO' zijn daardoor enorm gestegen, 'Het is alleen jammer dat nog niet iedereen dat wil zien.' denkt Rijkman. Als manager zou Rijkman dan ook zonder veel ophef kunnen vertrekken, zijn opvolger kan redelijk eenvoudig op zijn stoel plaatsnemen.

Mourinho voldoet aan het prototype van een Leider: Visie, Vertrouwen, Gevoel om mijn eigen mening hierover maar te geven. De leider heeft een expliciete Visie, hij weet dat met (veel) emotie te Communiceren en genereert zo het Vertrouwen bij en van zijn volgelingen (nb: hier spelers en fans). Zijn volgelingen staan, over het algemeen figuurlijk, in vuur en vlam en worden zo meegetrokken in zijn enthousiasme. Toch één dipje bij het team? Met zijn voor iedereen duidelijk zichtbare emoties wist Mourinho het resultaat weer de goede kant op te krijgen; hier is dus ook succes. Veel gaat op gevoel, weinig is gepland. Mourinho vertrekt plotseling en het drama voltrekt zich. De organisatie zal 'even' nodig hebben om zich te herstellen.

Het vertrek van een Manager gaat, net als de periode dat hij de organisatie 'managde', vaak geruisloos, zonder veel emoties. (nb: Zag u Rijkman Groenink huilen tijdens zijn laatste aandeelhoudersvergadering? nee dus). Het vertrek van een Leider gaat, net als de periode dat hij leidde, met veel emoties gepaard. (nb: Zag u Mourinho gisteren naar de wedstrijd van zijn oude team kijken? nee dus) Door het vertrek van een manager en dat van een leider blijft er een organisatie achter die nog de nodige vragen heeft. De ene keer met als rode draad 'Waarom deed hij dat nu?' (bij een manager), de andere keer 'Hoe moeten we nu verder?' (bij een leider).

Uit zowel het vertrek van Mourinho als het (a.s.) vertrek van Rijkman Groenink blijkt maar weer dat een organisatie behoefte heeft aan zowel Managers als Leiders. Gecombineerd in 1 persoon geeft dit: iemand die met passie een visie heeft, die visie kan plannen, beheren, uitvoeren, controleren, kan communiceren en zo vertrouwen kweekt.  Zelden zijn deze eigenschappen echter te vinden in 1 persoon.

Als dat zo is, als jij niet én een Manager én een Leider bent, als jij deze combinatie van eigenschappen niet hebt: ken dan je sterke en minder sterke kanten en vind iemand die jouw kwaliteiten, jou positie aanvult en de kwaliteiten van de organisatie versterkt.

Interssant wordt het om te zien hoe Chelsea en ABN AMRO verder gaan, verder met een nieuwe manager c.q. leider.