Het fileren van de Nederlandse Politiek conform de Transactionele Analyse

De Transactional Analysis gaat ervan uit dat ervaringen in de vroege levensjaren ervoor zorgen dat een mens besluiten neemt over zichzelf en zijn omgeving. Deze positieve of negatieve besluiten zijn van invloed op de kwaliteit van de verdere levensloop (het script). Groei en ontwikkeling worden geremd door negatieve besluiten (ik ben niet OK, jij bent niet OK) terwijl positieve besluiten een stimulerende invloed hebben (ik ben OK, jij bent OK). Er worden drie soorten scripts onderscheiden, die van de aanklager, het slachtoffer en de redder. Deze drie typen scripts kunnen zich ook afspelen binnen één en dezelfde persoon.

Dat is, zeer in het kort, een beschrijving van de Transactionele Analyse (TA). TA is een persoonlijkheidstheorie van de hand van Eric Berne. Een beetje inzicht in deze theorie kan handig zijn als je optimaal wil kunnen communiceren. Da's dan weer de reden waarom ik de theorie toepas tijdens MasterClasses Persoonlijk Leiderschap; zo ook vorige week vrijdag.

Maar: 'theorie is mooi, praktijk is beter'. Daarom analyseerden we de huidige politieke samenstelling in Nederland m.b.v. TA. De uitkomst die vrijdagmiddag, een echte Drama Driehoek, kan voor u ook interessant zijn.

De Karpman of Drama Driehoek is afkomstig uit de TA en wellicht het meest bekende 'uitvloeisel'. A.h.v. deze Drama Driehoek kunnen we de Nederlandse Politiek Quick & Dirty fileren.

De Drama Driehoek is een 'spel' met 3 'spelers' analoog aan de scripts zoals hiervoor genoemd.

• Ten eerste is er de aanklager, die voortdurend zegt of duidelijk maakt dat de ander het niet goed doet.
• Dan is er de redder, die de ander steeds wil helpen en alles wil oplossen.
• Als laatste het slachtoffer, dat de overtuiging heeft het toch nooit goed te kunnen doen.

De dramadriehoek verwijst naar drie hoofdrolspelers. Dit drietal heeft min of meer een vaste wijze in de omgang met elkaar. Net als in de klassieke Griekse drama's vergaat het ook dit drietal op voorspelbare wijze. Het is altijd dramatisch ....

Het Drama houdt in:

• Dat we niet op gelijkwaardige manier met elkaar communiceren.
• Dat we de ander een (negatieve) persoonlijke waarde toekennen.
• Dat we de ander niet werkelijk op zijn verantwoording aanspreken.
• Dat we de ander zijn persoonlijke groei c.q. ontplooiingsmogelijkheden in de weg staan .
• Dat we, door eraan mee te doen, de ander in één van de rollen van deze zelfde dramadriehoek manoeuvreren.

Kenmerken van de spelers in het Drama zijn:

• Boosheid: Bestraffend & Verwijtend. (de Aanklager)
• Triomf: Ongevraagd helpen & Altijd goede raad en advies in de vorm van oplossingen. (de Redder)
• Terneergeslagen: Passief en afwachtend & Toont zich hulpeloos. (het Slachtoffer)

Simpel geformuleerd is de onderlinge communicatie:

• het Slachtoffer wekt, door zijn (nb; 'haar' kan natuurlijk ook) communicatie irritatie op bij de Aanklager
• de Aanklager acteert vervolgens beschuldigend richting het Slachtoffer 
• de Aanklager acteert ook beschuldigend richting de Redder maar die reageert daarop met enige arrogantie.
• het Slachtoffer wil medelijden opwekken bij de Redder
• de Redder pakt dit signaal op maar reageert richting het Slachtoffer met wat wordt genoemd 'hulpeloos houdende hulp'.

In deze vorm van communicatie voelen alle 3 de spelers zich senang. Hoe gek het misschien ook lijkt. Motivatie:

De 'winst' voor de Aanklager bij zijn vorm van communiceren:

• hem treft geen blaam
• hij is zelf niet verantwoordelijk
• voelt zich beter dan de ander
• houdt anderen op afstand (intimiteit) 

De 'winst' voor de Redder bij zijn vorm van communiceren:

• maakt zichzelf belangrijk
• maakt anderen afhankelijk
• hoeft niet bij zichzelf te leven
• kan laten zien hoe goed hij/zij is

 De 'winst' voor het Slachtoffer bij zijn vorm van communiceren:

• hij hoeft niet na te denken
• hoeft ook niet te kiezen
• heeft geen verantwoordelijkheid
• er wordt voor hem/haar gezorgd

(bron: een goede ppt.) 

Vul nu de namen in vanuit de Nederlandse Politiek en je ziet:

• in de rol van Aanklagers Rita Verdonk en Geert Wilders
• in de rol van Redder Alexander Pechtold
• in de rol van Slachtoffers de rest van de Nederlandse Politiek, Tweede Kamer & Kabinet, onder aanvoering van Jan-Peter Balkenende.

Simpel fileren, toch? Overigens, nog niet eens zo heel lang geleden bevonden zich Jan Marijnissen en Femke Halsema in de rol van Aanklager. Voor diezelfde rol is Mark Rutte al geruime tijd een runner up maar lijkt hij daarin nu te worden voorbijgestreefd door André Rouvoet. De rest van de Nederlandse Politiek lijkt gelukkig in zijn/haar rol van Slachtoffer. Net zoals Alexander Pechtold al geruime tijd de rol van Redder met verve vervuld. Kortom: TA vormt deels een evolutie en deels een stabiliteit.

Kunnen ze er nu nog uitkomen, uit hun bestaande rollen? Jawel door rekening te houden met de genoemde principes binnen deze vorm van communiceren en zich daarbij niet laten verleiden om in dit, toch verlokkelijke (....), rollenpatroon te vervallen.

Komen ze er nu zelf niet uit, wat binnen Drama(tische) communicatie niet voor het eerst zal zijn, boek dan een goede coach!!

Nb; vaak leidt een Drama Driehoek tot een Bermuda Triangle......

{Wil jij niet verdwalen in deze Triangle, in deze Driehoek? Dat is het sowieso raadzaam om lid te worden van de ManPro Group op LinkedIn!}