Boze Jan Timmer! (met te weinig vrije tijd).

'Hier overheerst een combinatie van Zwitserleven gevoel, la Dolce Vita en Shangri La. Er is een cultuur ontstaan van compulsief genieten. Belachelijk. De scheidslijn tussen werk en privé is volstrekt artificieel.' aldus een boze Jan Timmer in een interview deze week in MT. Nu was Timmer in het verleden wel vaker boos zo u wilt geagiteerd, zie PHILIPS en PSV, maar nu heeft hij weer een Punt. Op zich is er natuurlijk niets tegen genieten (nb: aan de het artikel begeleidende foto te zien geniet Timmer momenteel zelf ook) maar het lijkt er op dat dit genieten op zijn minst niet productief is voor de economische groei. 'Lijkt' zeg ik want Professor Eric Corijn schreef hierover een interessant essay.
'Vrije Tijd Werkt Ook!' , da's de titel van het essay dat Belgisch Professor Dr. Eric Corijn publiceerde in oktober 2000. Corijn geeft een historische beschouwing waar de beleving van 'vrije tijd' nu eigenlijk vandaan kwam. Zo waren in de Middeleeuwen de standen Geestelijkheid en Adel niet kapot van de idee dat anderen dan zijzelf, het Plebs, vrije tijd ter beschikking zouden krijgen. Toch kreeg dit zelfde Plebs het voor elkaar om tijdens hun drukke bezigheden het begrip 'Cocagne' of Luilekkerland te ontwikkelen: een droom die hen voortsleepte in het dagelijkse bestaan voor 'later' of voor 'ooit'! Nu dat Cocagne hebben we daarna ontdekt. Na WO II noemde men dat streven de 'humanisering van de arbeid': een wenselijk evenwicht tussen efficiency en productiviteit van de arbeid enerzijds en de levenskwaliteit anderzijds. 'Wenselijk' ook vanuit economisch perspectief. 

Corijn c.s. haalt 2 recente stromingen aan over het concept Arbeid. De 1e stroming heeft de stelling 'Het Einde van de Arbeid'; d.i. de overtuiging dat er een onvermijdelijke uitstoot van arbeid te verwachten is door de effecten van de informatietechnologie. Arbeid krijgt dan een immaterieel karakter. De 2e stroming heeft de stelling 'Niet aan de Arbeid voorbij'; d.i.: de overtuiging dat arbeid een cruciaal participatiemechanisme is en een wezenlijk verdelingmechanisme van inkomen. Los van welke stroming uiteindelijk zal prevaleren neemt Corijn het, tussen deze stromingen door, op voor de beleving van de werknemer. De werknemer heeft in deze hectische tijden te maken met meerdere vormen van tijd: arbeidstijd (nb: om economisch productief te kunnen zijn), eigen tijd (nb: om tot rust te kunnen komen), zorg tijd (nb: voor kinderen, ouders, partner, samenleving) en mede door dit alles behoefte aan vrije tijd.

Eén van de conclusies is dan: al die vrije tijd heeft zo zijn economische voordelen want de werknemer besteedt dan zijn inkomen aan o.m. hobby, uitgaan & toerisme; hij vindt dan nauwelijks tijd om te kunnen sparen. Corijn noemt dat 'de vermarkting van de vrije tijd' en vraagt zich af 'Wat (anders) te doen met onze Rijkdom?' Consumeren dus i.p.v. consuminderen. Zo bezien levert vrije tijd misschien méér economisch voordeel op dan de idee om mensen langer (en dan tegen hun zin of bezorgd over de thuissituatie) te laten werken. Lijkt me reëel; ik neem tenminste aan dat de heer Timmer in en voor zijn vrije tijd ook wel 'iets' zal besteden / consumeren?