Bankiersverklaring, nog een Papieren Tijger?

'Ik verklaar dat ik mijn functie als bankier integer en zorgvuldig zal uitoefenen. Ik zal een zorgvuldige afweging maken tussen alle belangen die bij de bank betrokken zijn, te weten die van de klanten, de aandeelhouders, de werknemers en de samenleving waarin de bank opereert. Ik stel in die afweging het belang van de klant centraal en zal de klant zo goed mogelijk inlichten. Ik zal mij gedragen naar de wetten, de reglementen en de gedragscodes die op mij als bankier van toepassing zijn. Ik zal geheim houden wat mij is toevertrouwd. Ik maak geen misbruik van mijn bancaire kennis. Ik zal mij open en toetsbaar opstellen en ik ken mijn verantwoordelijkheid voor de samenleving. Ik zal mij inspannen om het vertrouwen in het bankwezen te behouden en te bevorderen. Ik zal zo het beroep van bankier in ere houden.'

Zie hier de bankiersverklaring. Het is de bedoeling dat op 01/01/2010 alle bankiers in ons land deze Verklaring van de Bankier hebben ondertekend. Doen zij dat niet dan worden ze uit hun functie ontheven, dit laatste is i.i.g. de intentie van het Ministerie van Financiën. Die dreiging zal de bankiers dan ook zeker tot ondertekening aanzetten want welke bankier wil nu op de golfbaan vertellen aan zijn maten dat hij vanaf 2010 functieloos is; niemand, toch?

Maar zijn we er dan, met die ondertekening? Zijn dan alle problemen opgelost? Voorkomen we daarmee een volgende Financiële Crisis? Ik betwijfel het.

Gedragscodes c.q. Codes of Conduct, richtlijnen, normen & waarden, instructies, etc.etc. Organisaties worden er mee overspoeld. Om e.e.a. écht vast te leggen worden managers & medewerkers m.n. op Eindejaars- en Nieuwjaarsbijeenkomsten gevraagd om dit 'waardevolle document' te ondertekenen. De meesten doen dat dan ook direct, onder gejuich! Zij hebben soms geen idee wat ze nu écht ondertekenden, wat nu écht de betekenis is van de inhoud van het document voor hen zelf, voor hun functioneren. Maar de gedachte daarbij is 'Het is CRISIS dus als dit helpt om mijn baan te behouden, vooruit maar.'

De iets meer kritische medewerker/manager neemt het document mee naar huis & bestudeert het inhoud. 'Conflicteert dit misschien met persoonlijke normen & waarden?', zou een vraag kunnen zijn. Maar vaak ligt dit veel dichter bij huis: 'Mooi dat ze dit vragen maar kan het überhaupt wel? Is het ook écht uitvoerbaar? Past dit wel bij mijn, zelfs bij ons, functioneren?'

Twijfel al om dus, & als die twijfel te lang duurt dan klinkt er vaak vanuit de organisatie de dreiging om voor het behoud van de functie dit document toch maar vooral te ondertekenen! Geen enkele manager wil nl. van zijn/haar baas horen dat ie de medewerkers niet in de hand heeft...... Utopie, dit voorbeeld? Nee hoor, vorige week hoorde ik nog over e.d. scenario.

Op zich prima dat de medewerker/manager positief kritisch is voordat zij/hij iets ondertekent. Dit vormt de basis om te komen tot dat cruciale Commitment. Pas als je gecommitteerd bent aan de inhoud van een document, voel je het echt, beleef je het én communiceer je het; m.n. door je Gedrag. Wie zou er dan nog aan je twijfelen?

Tot nu mis ik dat Commitment bij de bankiers, een enkele uitzondering daar gelaten.

De Commissie Maas kwam tot de nota 'Naar herstel van Vertrouwen'; dat dit nodig is, Herstel van Vertrouwen, was  voldoende duidelijk. Vervolgens volgden daarop allerlei reflecties zoals die van Hans Ludo van Mierlo in Het FD van 14/11 jl.: "Deze bankiersverklaring is misschien wel de belangrijkste innovatie in de financiële sector van de afgelopen vijftien jaar. Hoewel de tekst op zich eenvoudig en onschuldig oogt, is de betekenis daarvan enorm. De bankier van morgen verklaart zijn aantredende klant centraal te stellen, zijn verantwoordelijkheid voor de samenleving te nemen en zich open en toetsbaar op te stellen. Bankiers kunnen de verklaring straks niet naar de letter afvinken zoals veel van de nieuwe wettelijke regels en voorschriften van toezichthouders. De verklaring vraagt een permanente inspanning, waarop zij dagelijks kunnen worden aangesproken. De verklaring is daarmee een leidraad voor bankbestuurders, een inspiratiebron voor universiteiten en hogescholen die bankiers opleiden, een instrument voor de beoordeling van medewerkers en een referentiepunt voor toezichthouders, ombudsmannen en rechters. De bankier van morgen moet zich voortdurend afvragen hoe hij op zijn eigen plek vorm kan geven aan ethisch bankieren. Dat is niet iets wat zich laat afdwingen, maar wat voortkomt uit betrokkenheid en het vermogen tot zelfreflectie." Mee eens & dan m.n. met de laatste zin want daarin ligt die link met Persoonlijk Commitment.

Als met deze gedachte in het achterhoofd: betrokkenheid + zelfreflectie = commitment, de bankiers verklaring wordt ondertekend dan ligt er een essentiële basis voor het herstel van vertrouwen.  Zo niet, dan is deze Verklaring weer een Papieren Tijger & daarvan hebben wij er in onze samenleving al meer dan voldoende.