Voordelen van onze onderlinge verschillen

Op de site van Managementboek.nl stond een recensie over mijn boek 'Diversiteit', dat daar uiteindelijk op nummer 3 in de top 100 belandde. De tekst is van Annett Keizer. Ik geef hem hier onverkort weer.

'In een tijd van ‘America first’, xenofobie en gedoe rond transgendertoiletten durft Bert Overbeek het aan om de lezer zelf na te laten denken over het begrip diversiteit. Mensen verschillen nou eenmaal, maar onbekend maakt onbemind, terwijl de voordelen van diversiteit, ook voor organisaties, legio zijn. Dus stop met het scheppen van onenigheid en bundel de kracht van variatie die er is tussen mensen.

Na de achterflap, valt mijn oog in een boek altijd als tweede op ‘aan wie het boek is opgedragen’. Hier kwam ik een heel persoonlijke noot tegen als verantwoording waarom dit boek op de markt is verschenen: ‘Dit boek was er nooit gekomen zonder popmuzikant Peter Gabriël. Zijn optreden met Angélique Kidjo en Youssou N’Dour voor het oog van de al oude Nelson Mandela maakte destijds zo’n indruk op me, dat het voornemen ontstond om over diversiteit een boek te schrijven.’ Wat hem precies in dat optreden heeft geraakt, wordt niet helder, maar Overbeeks pleidooi om meer begrip en empathie te hebben voor diversiteit in samenleving, cultuur, ras, sexe en welk verschil dan ook is duidelijk. In plaats van het benadrukken van vooroordelen over diversiteit, richt hij zich in dit boek op de absolute voordelen van verschillen tussen mensen in de breedste zin van het woord.

Als je weet uit wat voor cultuur jij komt en hoe die jou heeft gevormd, is het de kunst om je te realiseren dat ‘de ander’ altijd anders is. Verschillen en tegenstellingen kunnen namelijk ook een bron van genoegen zijn. Daarvoor is het van belang dat je wel weet wat je achtergrond is. Overbeek schroomt niet om daarbij zelfs terug te gaan tot de oertijd, de tijd van homo sapiens en zelfs ver daarvoor. Vanaf homo antecessor tot cultuurdimensies van Hofstede en Trompenaar tot het DNA van de Hollandse samenleving, inclusief slavernijverleden, verzuiling en Zwarte Pieten-discussie neemt Overbeek je in een zeer vluchtige vogelvlucht mee in zijn gedachtegang over diversiteit, waarbij hij de lezer vooral uitnodigt tot zelfreflectie. Zijn analyse van diversiteit door de millennia heen is goed te volgen, ook al gaat hij zeer rap en doelbewust door de tijden heen.

Dé oplossing en conclusie van de auteur halverwege het boek is een simpele én tegelijkertijd een uitdaging. Ga in gesprek met mensen die anders zijn dan jij. Praat met elkaar! Theoretische analyses en goede voornemens nemen de onwetendheid over verschillen niet weg en vanuit politiek correcte tolerantie kom je er niet. De eerste impuls om te zeggen wat je ergens van vindt, hoe je over iemand anders denkt, wordt meestal onderdrukt. Dat helpt de irritaties en onbegrip niet uit de wereld. Gebrek aan kennis van andere culturen en leefwijzen, vooroordelen die alleen onderling en tijdens koffiepauzes worden gedeeld dragen niet bij aan een beter begrip voor diversiteit.

‘Door communicatie met elkaar verdwijnt het gevoel van onveiligheid.’

In het hele boek legt Overbeek telkens een connectie met diversiteit en leiderschap in organisaties. Je merkt vanaf het begin dat hij een boodschap te vertellen heeft. Niet alleen omdat hij geraakt was na het zien van het concert van Peter Gabriël, maar ook vanuit zijn ervaring met en in organisaties waarin interculturele communicatie een belangrijke rol speelde.

In zijn boek deelt Overbeek praktijkcases en ervaringen en geeft hij tips over hoe je, met name als manager, kunt omgaan en zelfs kunt profiteren van diversiteit. ‘Stel je open in het contact met mensen, ongeacht hun achtergrond’. Dat klinkt, net als veel van zijn observaties en bevindingen, als een enorme open deur, maar de vraag is of voldoende managers er ook écht naar handelen.

Diversiteit van Bert Overbeek levert daarom misschien weinig nieuwe informatie, maar is zeker ‘food for thought’ en een trigger om eens naar je eigen handelen als manager, of medewerker, te kijken en je serieus af te vragen waarin we elkaar kunnen aanvullen, van elkaar kunnen leren en elkaar leren respecteren in plaats van te benadrukken waar we de verschillen zien. Leer van elkaars kwaliteiten in plaat van elkaar te veroordelen, dwarsbomen of zelfs te verafschuwen. Dat gaat alleen maar ten koste van je productiviteit.'

Trainer, spreker en executive coach Bert Overbeek schreef onlangs het boek ‘Diversiteit’. Het boek eindigde op nummer 3 in de Managementboek top 100. Zijn website is www.pitchersupport.jimdo.com. Je bereikt hem via pitcher.support@hetnet.nl.