Is spiritualiteit en religie verboden voor managers?

Ik weet dat heel veel managers, trainers en coaches gevoed worden door spirituele en religieuze denkbeelden. Dat weet ik uit de talloze gesprekken die ik in de afgelopen decennia op trainingslocaties voerde bij de borrel. Dan kwam dat vaak langs, tussen gesprekken over de alledaagse beslommeringen door.

Ook in mijn coachingspraktijk raakten mensen vaak aan dit onderwerp. Als ik vroeg of ze hier ook openlijk voor uit kwamen zeiden ze meestal nee. Praten over de dingen die je energie geven, vooral als ze een religieuze of spirituele oorsprong hebben, lijkt 'not done'. De reden is dat we in een 'god is dood'-tijdperk leven. Wie gelooft in een god, of zich op een andere manier spiritueel laat inspireren, wordt zweverig gevonden, of niet meer van deze tijd.

Wetenschappers geloven a priori dat spirituele en religieuze belevingen een product zijn van ons brein. Het idee van een ziel wordt verworpen, en minachting en sarcasme is daarbij niet vreemd. Toch is een bestaan van 'een andere wereld' niet wetenschappelijk te ontkennen. Het is simpelweg niet te bewijzen of zoiets bestaat of niet bestaat.

Mensen die niets hebben met religie of spiritualiteit, gaan er prat op 'nuchter' te zijn. Realist. Toch wijzen ze voortdurend op het aantoonbaar onjuiste idee dat vooral godsdienst tot oorlogen leidt. Ik hoorde het laatst weer iemand zeggen: 'Godsdienst en spiritualiteit preken vrede, maar alle oorlogen komen voort uit religie'. Dit is echter onwaar. De laatste oorlogen in Europa hadden niets met religie te maken. Toch blijven we het maar zeggen.

De nazistische, Napoleontische, maoïstische en stalinistische massamoorden hadden geen link met religie. En verder terug in de oudheid kunnen we toch ook niet zeggen dat de Trojaanse oorlog primair uit godsdienst voortkwam. Men trok er destijds wel allerlei goden bij, maar primair ging het om andere motieven. Oorlogen worden vaak 'religieus' aangekleed, maar dat religie per se tot oorlog leidt, of verantwoordelijk is voor de meeste oorlogen, is minder dan een halve waarheid. Waarmee niet ontkend is, dat er religieuze oorlogen zijn en zijn geweest.

Ondertussen worden heel veel mensen tot prachtige dingen geïnspireerd door hun spirituele en religieuze ideeën. Waarom doen we er dan zo geheimzinnig over? We hoeven de ander niet te gaan overtuigen, maar we hoeven ons toch ook niet te generen voor de dingen die ons motiveren en stimuleren?  Zolang onze meetapparatuur (bijvoorbeeld bij het brein) en daarmee onze kennis heel beperkt is, kunnen we gewoon blijven geloven dat er een andere wereld is, die deze inspireert. Er is nog geen wetenschappelijke redenen om er vanuit te gaan dat die niet zou kunnen bestaan.

Hoewel de wetenschap momenteel niet 'gelooft' in een ziel, of in inspiratie vanuit andere dimensies, wil dat niet zeggen dat het niet bestaat. Dus kom gewoon uit voor dat wat je inspireert en geestelijk voedt, managers. De voordelen van spiritualiteit zijn talrijk. Je wordt er rustiger van, het leidt vaak tot gezonde levensstijlen, stress kan er door reduceren, ziekteverzuim neemt er door af, je passie voor dat wat je doet kan er door toenemen en het maakt je tot een betere samenwerkingspartner.

Ben ik nu zweverig? Ik vind van niet. Het enige dat ik graag wil is dat we elkaar kunnen accepteren in het anders zijn. Wie mijn artikelen en boeken kent, weet dat ik ook veel met wetenschap heb. Ik vind het belangrijk om te weten wat ons biologische potentieel is. Ik hou van Swaab en Frans de Waal, omdat ze ons laten onderscheiden wat al in ons systeem zit, en wat niet per se spiritueel hoeft te zijn. De Waal (geen atheïst, maar een apathicus, zei hij niet zonder trots)  laat bijvoorbeeld zien dat altruïsme en moralisme ook bij dieren voorkomt. Daar heb je niet per se een religieus of spiritueel kader voor nodig.

Maar 'science' hoeft geen 'scientism' te worden, geen nieuwe religie. Niet per se de heersende moraal ook. Het zou fijn zijn als we onze bronnen van inspiratie met elkaar kunnen delen. In plaats van het zure en uitgekauwde sarcasme, dat ten koste van anderen gaat, kan er dan ook een andere vorm van humor ontstaan.

De voordelen van spiritualiteit en religie worden vaak overschaduwd door onze zogenaamde nuchterheid. Die nuchterheid die vindt dat we normaal moet doen, omdat we toch al gek genoeg doen. Die onverdraagzame nuchterheid, die de open mind sluit en dingen bij voorbaat uitsluit en plat slaat. Grappig is dat soms wel, maar ik heb persoonlijk toch liever de open instelling ten opzichte van ideeën en mensen. Ook als ze anders zijn dan ik.

Trainer, schrijver en coach Bert Overbeek begeleidt organisaties op verschillende gebieden. Hij zit 22 jaar in het vak, en is vertrouwd met talloze organisaties en heeft alle lagen getraind en gecoacht. Contact: pitcher.support@hetnet.nl

Website: www.pitchersupport.jimdo.com (met filmpje)