Hier leidde diversiteit tot pittige problemen. Hoe zou jij het oplossen? (Case)

Jaren geleden werkte ik als externe op de zogenaamde plantenvloer van een bloemenveiling. Het werk was eenvoudig, maar intensief. In de vroege ochtend werden de planten geveild. Dat betekende logistiek ongeveer het volgende: planten werden aangevoerd via vrachtwagens. Ze werden vervolgens op karretjes gezet, gekeurd en moesten met die karretjes naar de veilruimte worden gereden, waar ze op tijd moesten zijn neergezet. Vervolgens gingen ze de veilruimte in om getoond te worden aan kopers die op een tribune hadden plaatsgenomen.

Op de werkvloer waren teamleiders aanwezig en mensen die per onderdeel van het proces aan het werk gingen. De diversiteit op de werkvloer was enorm. Niet alleen qua nationaliteit maar ook qua gezindte. Laten we maar eens een nachtploeg onder de loep nemen. Twee teamleiders werkten onder een manager, die zelf niet in de uitvoering werkzaam was, maar als regisseur van het proces. De teamleiders, Aart en OR-vertegenwoordiger Paul, waren respectievelijk christelijk en socialistisch. In hun team werkten de Marokkaanse Nederlanders Mohammed, Azhar en Binyamin. Twee Iraniërs, Resa en Shahram, zorgden voor een shi’itische invloed naast deze soennitische moslims. Evert en Jaap waren overtuigd christen. Simon was de filosoof van het stel. Hij combineerde boeddhistisch gedachtengoed met westerse filosofische denkbeelden, en deed aan yoga en mindfullness. Hij had gekozen voor een baan die niet teveel vroeg van zijn denkwereld, ondanks zijn studie antropologie. Arav en Darshan waren hindoestaanse medewerkers.

Cor was een jongeman zonder opleiding, maar was dol op IT en natuur- en wiskunde en op alles wat te maken had met het heelal. Daar wist hij zoveel van, dat we ons afvroegen waarom hij niet een studie ging doen. Hij was goed bevriend met de enige Surinaamse medewerker, Glenn, die de door slaven uit Afrika meegenomen winti-religie aanhing. En dan waren er nog een drietal Hollandse medewerkers die niets met religie hadden.

Ik vond dit één van de meest interessante afdelingen waar ik gewerkt heb. Tijdens de pauzes werd regelmatig gesproken over de verschillende levensbeschouwingen, en dat ging meestal goed. Onderling werden vaak grappen gemaakt. Maar toen kwam de discussie over de islamitische gebedsruimte. En daar werd de sfeer niet beter van. De christelijke medewerkers bleken moeite te hebben met de situatie. Ook de atheïsten vonden dat er nogal wat tijd verloren ging met de gebeden van hun moslimcollega’s.

Plotseling bleek het team meer verdeeld, en de spanningen namen toe. Er ontstonden clusters. De soennieten en shi’iten deelden weliswaar dezelfde gebedsruimte, maar de Iraanse mannen vonden dat ze ten onrechte op één lijn gezet werden met hun Marokkaanse collega’s. Zij baden slechts drie keer per dag, terwijl hun Marokkaanse collega’s dat vijf keer deden. De Iraniërs zeiden bovendien dat zij langer werkten, wat werd aangevochten door hun christelijke collega’s.

De christelijke mannen waren fel over de gebedsruimte. Ze vonden dat het een soort minimoskee was, en ze hadden daar last van, zeiden ze. Anderen distantieerden zich. De Surinaamse collega lachte om de verdeeldheid en sloot zich aan bij Simon zei dat de discussie hem aan de middeleeuwen deed denken.

‘Het is gewoon weer de oude discussie tussen moezelmannen en kruisvaarders’.

Simon werd verweten dat hij niet hard genoeg werkte, altijd liep te dromen, Glenn kreeg hetzelfde verwijt.

‘Surinamers zijn lui’, werd gezegd.

Beiden werden vervolgens genegeerd door zowel hun moslim- als christencollega’s. De atheïsten vonden dat het ‘religieuze’ gezeur maar eens afgelopen moest zijn.

‘Religie zorgt voor oorlog en ellende. Dat gedonder willen we niet op de werkvloer’

Aart en Paul, de teamleiders, raakten ook verdeeld. Als christen liet Aart teveel zijn oren hangen naar Evert en Jaap, vond Paul. De moslimcollega’s zagen hem als partij in het conflict en negeerden zijn opdrachten. De hindoestaanse collega’s en ook Cor vielen buiten de discussie, maar hadden last van de sfeer.

Kees, de manager, belde me op. Hij kende mijn interesse in culturen, filosofie en religies.

‘Kan jij iets betekenen hier?’ vroeg hij.

‘Ik wil het proberen, antwoordde ik.

Welke aanpak zou jij me hebben geadviseerd? En dan ben ik niet zo geïnteresseerd in algemene uitspraken over godsdienst en spiritualiteit, maar meer in de vraag: hoe zou je dit praktisch hebben opgelost?

Bert Overbeek is trainer, coach en verzorgt workshops en lezingen. Zijn top 3-boek ‘Diversiteit’ is verkrijgbaar bij managementboek.nl en bij iedere andere boekhandel. Bert is via zijn hotmail account te bereiken: bert_overbeek@hotmail.com